Ashtu sic ishte njoftuar, të Dielën në mesditë, 15 Shtator 2019, në selinë e Vatrës, Instituti i Trashëgimisë Shpirtërore e Kulturore të Shqiptarëve të Shkupit mbylli “Javën kulturore shqiptare në Amerikë”, e cila, sic tha drejtori i Institutit Prof. Dr. Skënder Asani, u organizua në kuadër të veprimtarive në përkujtimin e tragjedisë së 11 Shtatorit.
Takimin promovues e ka hapur nënkryetari i Vatrës Agim Rexhaj, i cili u uroi mirëseardhjen në emër të kryetarit të Vatrës, kryesisë, Këshillit dhe degëve të saj, mysafirëve nga Instituti i Shkupit si dhe falenderoi pjesmarrësit.
Agim Rexhaj tha se për Vatrën është obligim kombëtar bashkëpunimi me institucione të trashëgimisë sonë kombëtare dhe institucionet e tjera nga trojet etnikë me të cilat mbanë lidhje të ngushta.Ai kujtoi veprimtaritë e vitit të shkuar të Vatrës me Institutin e Shkupit kushtuar Heroit Kombtar Gjergj Kastrioti Skënderbeu.
Më pas Rexhaj prezantoi drejtorin e Instituti të Trashëgimisë Shpirtërore e Kulturore të Shqiptarëve në Shkup dhe e ftoi atë që të prezantonte librin me kumtesa kushtuar 100 vjetorit të atdhetarit Kolë Bojaxhiu, babai i shënjtëreshës Nënë Tereza, duke u ndalur në veprimtaritë patriotike të tij, vecanërisht në vitet 1909-1912.
Drejtori Asanaj theksoi se konferenca për 100 vjetorin e patriotit Kolë Bojaxhiu u organizua në frymën e studimeve të Institutit për njohjen e trashëgimisë së Nënës Terezë. Prof. Dr. Skënder Asanaj tha se: “Kolë Bojaxhiu ka qenë një figurë e rëndësishme e lëvizjes kombëtare shqiptare dhe kjo konferencë vetëm sa e ka vendosur atë në vargun e gjatë të veprimtarëve të tjerë shqiptarë, aty u e ka vendin”. Njohja e Kolë Bojaxhiut dhe e familjes së tij – theksoi Asanaj – është një mënyrë tjetër për ta njohur personalitetin e Gonxhe Bojaxhiut, Nënës Terezë dhe vatrën ku ajo u lind dhe u kalit për t’ia falë botës.
Gjatë promovimit foli edhe Sekretari Shkencor i Institutit të Trashëgimisë Shpirtërore e Kulturore të Shqiptarëve të Shkupit, Dr. Zeqiria Ibrahimi, i cili tha se “Instituti i Trashëgimisë Shpirtërore e Kulturore Shqiptare dhe Shtëpia Përkujtimore e Nënës Terezë(që tash drejtohet nga një shqiptar) janë dy institucione që kujdesen në mënyrë të veçantë edhe për trashëgiminë e katolikëve shqiptarë, veçmas për Nënën Terezë,duke e bërë kështu Shkupin një epiqendër heterogjene të kulturës dhe historisë shqiptare, ashtu siç ka qenë edhe në të kaluarën”.
I pranishëm në takim ishte edhe studiuesi nga Tirana, Dr. Paulin Marku, nga Instituti i Historisë në Tiranë, i cili e përgëzoi Institutin e Shkupit për punën e bërë dhe shfaqi admirim edhe për kujdesin që ka ky institut tregon për historinë e katolikëve shqiptarë në Maqedoni.
Gjatë promovimit kanë diskutuar, kanë shtruar pyetje, kanë komentuar dhe kanë sygjeruar: Marjan Cubi, Asllan Bushati, Mhill Velaj, Prend Qetta,Tom mrijaj, e të tjerë.
Drejtori Asanaj ka dhurua për bibliotekën e Vatrës botime të institutit të Shkupit si: Kolë Bojaxhiu-atdhetari Shkupjan-Konferencë Shkencore me rastin e 100 vjetorit të vdekjes; Alfabet i dashur, Atdhe i dashur-Origjina e panjohur e Himnit të Alfabetit( David Hosaflook); Bllaca-Dhimbja e lirisë; Qendra Përkujtimore e Gjenocidit”Bllacë 1999″; Shkupi dhe Kumanova Nën Pushtimin Bullgar 1941-1944, Shqiptarësia e Luginës së Preshevës Ndër Shekuj,etj.etj.
Drejtori i Instituti ka dorëzuar në fund të takimit dy Mirënjohje, duke shpallë”Mik i Institutit” kryetarin e Vatrës Dritan Mishto dhe arkëtarin e saj, anëtar i Kryesisë Marjan Cubi.
Paraditen e së Dielës, drejtori i Instituti të Shkupit së bashku me shoqëruesit e tij ishin në Kishën Katolikë Shqiptare “Zoja e Shkodrës”, ku u organizua Mesha për 100-vjetorin e vdekjes së Kolë Bojaxhiut, ku famullitari i Kishës Zoja e Shkodrës, Dom Pjetër Popaj u lut për shpirtin e babait të Nënës Terezë, Kolë Bojaxhiu. (Korresp. i Diellit)