Libri Terrori i Serbisë Pushtuese mbi Shqiptarët 1844 – 1999 (ribotimi i shtatë) dhe filmi dokumentar Luftëtari që ia dha gjymtyrët lirisë së atdheut,  kushtuar luftëtarit emblematik dhe invalidit të UÇK-së (tashmë i ndjerë Jahush Shkreta)./

Oslo- 24 shkurt 2018- Në këtë libër Prof. Pllana si asnjëherë më parë, detajisht dhe bindshëm i argumenton krimet monstruoze të Serbisë fashiste të kryera për një periudhë kohore më shumë se një shekull e gjysmë.Libri i Prof. Pllanës trajton në një masë masakrat e Serbisë ndaj shqiptarëve të Sanxhakut të Nishit dhe dëbimin nga trojet e tyre. Pastaj u referohet masakrave të shumta që nga okupimi i Kosovës me 1912 e tutje.

Libri i Nusret Planës, i përkthyer në shumë gjuhë(anglsiht, frengjisht, gjermanisht, turqisht, serbisht, maqedonisht, japonisht e suedisht), mundëson njohjen e të vërtetës për barbarizmat e Serbisë mbi shqiptarët në përgjithësi e ata të Kosovës në veçanti, me theks të veçantë e ka trajtuar luftën gjenocidale të viteve 1998/1999. Në të përshkruhen dhe dokumentohen torturimet, dhunimet, djegëjet, vrasjet pa gjyq, deportimet masive, dhe vrasjet masive të popullsisë civile të pafajshme. Ndër të vrarët kishte nxënës, arsimtarë, studentë, bujqë, zejtarë dhe me atë rast nuk kurseheshin as fëmijët, gratë, as pleqtë. Vetëm në periudhën e viteve 1981 – 1999, janë vrarë 1600 fëmijë shqiptarë, nga zero deri në 18 vjeç.
Profesor Dr. Nusret Pllana në fjalimin e tij para të pranishmëve në sallën e mbushur nga të interesuarit e shumtë, u dha mesazhe të qarta edhe bashkëatdhetarëve për rrugëtimin e librit të tij anë e mbanë rruzullit tokësor, dhe ajo që bëri me të inkurajuar publikun dhe vet autorin futja e librit në Parlamentin Evropian në Bruksel, duke ua ‘dhuruar’ librin e tij  751deputetëve dhe 28 anëtarëve të Komisionit Evropian.. në shenjë të 550 vjetorit të Gjergj Kastriotit – Skënderbeut dhe 10 vjetorit të Pavarësisë sëKosovës.
Falënderoi në këtë rast edhe dy aktivistët shqiptarë në  Bruksel, deputetin Amet Gjanaj dhe patriotin Nexhmedin Demiri, për ndihmën e pakursyer dhe vendosmërinë  për të realizuar këtë akt patriotik, mu në ditën e 10 vjetorit të Pavarësisë së Kosovës!
Më pastaj u bë shfaqja e filmit dokumentar kushtuar heroit të kombit, Jahush Shkreta, i cili muaj më parë u nda nga jeta pas një sëmundjejë  të rëndë. Jahushi kishte humbur edhe njërën këmbë në luftën e fundit në Kosovë dhe profesori arriti të përgatis filmin deri sa ishte gjallë, por ja që Jahushi  nuk arriti të  shoh realizimin final të këtij filmi!
Ai u nda fizikisht nga kjo botë duke lënë bashkëshorten Teuten dhe tre fëmijët trashëgimtarë: Ardin, Erzen dhe Erdin.
Nje film mjaft emocional por edhe shpresëdhënës se një ditë do të jemi të bashkuar dhe do e dërgojmë në vend amanetin e qindra e mijëra dëshmorëve të kombit tonë, për kauzën e popullit i cili  luftoi me shekuj për çlirimin e Kosovës dhe Bashkimin e trojeve shqiptare. Mesazhi i veprave të Profesor Pllanës përmes këtyre veprave publicistike – dokumentare ishte shumë i qartë, mos barazimin e viktimës me kriminelin, që fatkeqësisht është insistim absurd i Evropës, sidomos kohëve të fundit, për çka autori tha se ky është gabim historik dhe i pafalshëm i sajë. Dëbimi i 1 milion shqiptarëve nga trojet e veta, vrasja e më shumë se 14.000 shqiptarëve civilë, dhunimi i më shumë së 20.000 femrave shqiptare nga ushtria dhe policia vrastare serbe, vrasja e 1600 fëmijëve shqiptarë, krejtë këto vetëm në luftën e fundit gjenocidale 1998/1999, zhdukja edhe më tutje, qe 19 vite, i  më shumë se 1400 shqiptarëve, janë fakte të bollshme që Serbia fashiste të dënohet për gjenocidin  mbi shqiptarët, nga drejtësia ndërkombëtare e Tribunalit të Hagës.Përndryshe, thekson autori, stabilitet as në Ballkan e as në Evropë nuk do të ketë kurrën e kurrës.
Duke e përgëzuar autorin,  stafi i Radio Rilindjes i uron suksese në punën e tij të mëtejshme!

24.02.2018,  Oslo –  Norvegji
Radio Rilindja
Metush Bajrami/ Alush Baliqi/ Rexhep Shehu
Foto:Fehmi Sejdijaj

Nga Ndue LAZRI/

Nga taraca e madhe, ku na kanë ftuar të pimë kafenë e mëngjesit, vështroj ambientin e bukur përreth shtëpisë. Një pyll i bukur dhe i dendur, ku që në mëngjes herët dëgjohet kënga e zogjve. Herë-herë prej aty dalin ketra që ulen deri në barin e gjelbër, lëvizin me shkathtësinë e tyre të paparashikueshme dhe shqetësojne me praninë e tyre maçokun me emrin Zikzak, i cili ndihet zot i parkut, dhe një gjeldeti i egër me zogjtë e tij që lëvizin pa frikë nëpër ambientin rreth shtëpisë. Më tej syri të zë pishinat dhe një fushë të madhe e të bukur golfi. E më tej Oqeani Atlantik. Shtëpia mbyll një rrugë të qetë e të bukur të qytetit Milton në periferi të Bostonit në shtetin Massachusetts. Arkitekti Klarens Karanxha, që është edhe pronar i shtëpisë bashkë me bashëshorten Nensi, më afrohet dhe nis të më spiegojë: – Më parë ky terren ku është ngritur shtëpia, ka qenë pyll, si ai që shikon tani. Terren mjaft i thyer e ku duheshin bërë shumë punime për të ngritur një shtëpi si kjo ku banojmë tani. Ka qenë një sfidë e vërtetë përpjekja për të ndërtuar një shtëpi këtu, por ne e deshëm pikërisht në këtë vend dhe, pas dy vjet praktikash zyrtare, na u aprovua kërkesa për ta ndërtuar këtu shtëpinë tonë. Terreni, që është pronë e jona, është një hektar, bashkë me pyllin përballë. Ne e kemi projektuar vetë shtëpinë, duke e menduar në çdo detaj. Deshëm një projekt disi ndryshe nga ai i shtëpive tipike amerikane, diçka më moderne, që u përgjigjej më mirë kërkesave tona artistike, estetike e profesionale. Dhe në pjesën më të madhe kemi bërë po vetë edhe punën e ndërtuesit. Kemi shpyllëzuar me leje shumë pemë, kemi sistemuar terrenin e kemi hedhur themelet. Tani shtëpia ka katër kate me një sipërfaqe 420 metra katrore, pa përfshirë taracat e mëdha që janë në secilin kat. Pllakat metalike, që e veshin nga jashtë shtëpinë, janë reflektive dhe e bëjnë shtëpinë të shkrihet me qiellin. Ato japin idenë e një xhakete të ftohtë në pjesen e jashtme, (kurse druri i kuq që sundon në gjithë punimet e brendshme, i jep asaj ngrohtësinë e ambientit, komfortin dhe sensin e mikpritjes për këdo që hyn brenda). Sa për shpyllëzimin, këtu sundon rregulli që për çdo pemë të prerë, duhet të mbjellësh një tjetër. E ne kemi akoma edhe 52 pemë për të mbjellë që të arrijmë në atë nivel të mbrojtjes së ambientit që kërkohet nga ligji,-thotë Klarensi, duke na treguar pemët që ka mbjellë kohët e fundit. Tek e vështrojmë shtëpinë jashtë dhe brenda, konstatojmë punën e përbashkët të dy arkitektëve që dinë të harmonizojnë e shkrijnë në një të vetme aftësitë e tyre profesionale me shijet artistike. Ndërsa nga jashtë gjejnë zbatim kryesisht idetë e Klarensit, si arkitekt i formuar në projekte banesash e institucionesh, në punimet e brendshme është më shumë dora dhe talenti i Nensit, e specializuar si arkitekte e ambienteve të brendshme, por edhe mendimi fin si zonjë shtëpie dhe si piktore me shije të holla e moderne. Duke biseduar ata më ftojnë të zbresim në katin e parë, aty ku është “KNK-studios”. Në emrin e saj janë inicialet e dy arkitektëve bashkëshortë, Klarens e Nensi Karanxha. Është një studio e bukur e moderne, ku secili ka qoshen e vet të punës. Sëbashku këtu punojnë 2-3 ditë në javë, sepse ditët e tjera Nensi punon për një firmë mjaft të njohur në Boston, Elkus Manfredi Architects. Ndërsa ditët e tjera këtu punon vetë Klarensi, i cili është tashmë profesionist i lirë dhe ka klientët e tij që kërkojnë projekte jo vetëm në Boston, por edhe më larg. Në studio për momentin janë punësuar edhe 3 ndihmës arkitektë, sëbashku me kontributin e disa të tjerëve të punësuar si konsulentë jashtë Bostonit, bile edhe jashtë Amerikës. Për të krijuar një ide mbi volumin e punës së karrierës së këtyre dy arkitektëve ne mund të përmendim projekte dhe designe për mbi 2500 apartamente, kopshte, shkolla, restorante, konvikte të universitetit e deri tek ndërtesa e ambasadës braziliane në Boston, projekte multifunksionale, studime urbane etj. Ata kanë projektuar shtëpi e vila njëfamiljare të nivelit të lartë që nga New York, New Hampshire, Rhode Island, Connecticut, Massachusetts etj. Përveç projekteve ata merren edhe me manaxhim ndërtimi si supervizorë mbi objektet e ndërtimit e shpesh herë edhe me zbatimin e projekteve që ata kanë bërë. Kjo e ka rritur emrin e studios KNK dhe të dy arkitektëve të saj, përherë ekzigjentë në aspektin etik dhe profesional, e ka shtuar numurin e klientëve. -Ne nuk i imponohemi asnjëherë klientit, por e dëgjojmë atë dhe arrijmë të kuptojmë ekzigjencat e shijet e tij. Pastaj e “presim kostumin” sipas klientit,-thonë ata Më shumë shijeve të tyre moderne u afrohen klientët europianë e aziatikë, të cilët banojnë e punojnë në Amerikë. Por kanë projektuar edhe plot shtëpi për klientë amerikanë. Një kënaqësi të veçantë ndjejnë ata kur projektojnë shtëpi për klientë shqiptarë, për emigrantë që kanë arritur të realizohen profesionalisht e ekonomikisht në Amerikë dhe që kanë kërkesat e tyre edhe në këtë fushë. Më tregojnë projektin e fundit që kanë bërë për mikun e tyre të afërt këtu në Milton, të cilën pata rastin të shikoja nga afër. Një vilë e stilit bashkëkohor dhe e veçantë me një sipërfaqe 600 m2. Klarensi e Nensi ndihmojnë edhe profesionalisht arkitektët e rinj. Ata kanë ndihmuar të sistemohen në profesionin e tyre 5 arkitektë të rinj që kanë mbaruar studimet në Tiranë dhe që kanë shkuar të punojnë e jetojnë në Amerikë. Duke vizituar ambientet e ndryshme të shtëpisë bien në sy ngado nëpër mure piktura të ndryshme. Edhe ato janë vepra të Nensit e Klarensit. Duke i shikuar firmat e tyre në fund të pikturave, edhe këtu dallon njëfarë ndryshimi në shijet e tyre. Klarensi priret më shumë drejt realizmit spontan, duke kapur momentin dhe duke e interpretuar në mënyrën e tij. Kurse Nensi është një ndërthurje midis modernizmit e abstraksionizmit. Ajo e nis pikturën duke bërë më përpara sfondin e pastaj planin e parë. Mbi kavalet është një pikturë ende e papërfunduar, portreti i një vajze. Nensi thotë që nuk gjen kohë të lirë për ta përfunduar e piktura pret aty në një cep të sallonit të tyre të pritjes. -Pikërisht koha është ajo që na mungon më shumë, -shton ajo. Në vitin 2004 emri i Nensit është publikuar në librin Expose-4, dhe Elemental 3, që botohet nga Ballistic Publishing në Adelaide të Australisë e në Florida dhe ku përmblidhen emrat e artistëve më të mirë të universit në 3D në arkitekturë të vitit. Me artin e tyre ata hapën edhe një biznes të vogël, “Boston-Artwork”, në qendrën Prudential, në grataçielën më të lartë në qendër të Bostonit, ku janë mbi 75 dyqanet dhe restorantet më të njohura të këtij qyteti. Aty kishin punësuar tre vetë që u shisnin turistëve të shumtë pikturat dhe suveniret me pamje nga Bostoni. Nje biznes, i cilili tashmë vazhdon online. Shikoj realizimin profesional e qytetar të këtyre dy arkitektëve dhe mendoj rrugën e tyre plot sakrifica e mundime për të arritur deri këtu. Ata erdhën në Boston kur sapo kishin përfunduar dy vite studimi për arkitekturë në Universitetin e Tiranës. Pasioni dhe ëndrra për t’u bërë profesionistë të realizuar, ishte e vetmja pasuri që sollën me vete nga Shqipëria. Praktikisht për të filluar nga e para. Dhe u futën në Boston Arkitektural College, nga universitetet më prestigjioze në Amerikë në fushën e arkitekturës. E vetmja shkollë ku mund të studiohet edhe të punohet njëkohësisht. E ata studionin e punonin për të jetuar në Boston. Shpesh herë 24 orët e ditës ishin të pamjaftueshme. I gjente mëngjesi i ditës së ardhshme pa bërë asnjë minutë gjumë, u hidhnin një grusht ujë të ftohtë syve për të trembur gjumin e rendnin në leksion, për të shkuar pas tij në punë e natën të vazhdonin të studionin. Kështu për 7 vjet me radhë. Dhe rezultati: Gjatë viteve studenteske në kursin e tyre emrat e Klarensit e Nensit alternoheshin herë njëri, herë tjetri gjithnjë në dy vendet e para. Pastaj nisja e punës si arkitektë, aktiviteti privat, studioja “KNK-Studios” dhe volumi i punës që ajo përballon. Natyrisht, nuk mund të lë mënjanë djalin e tyre, Darion 9-vjeçar. Nuk do të flasim për të siç është bërë e modës nganjëherë të flitet për gjeni të vegjël. Ai është një fëmijë i zakonshën, që rritet në një familje e ambient profesionistësh. Ku fillimisht vizatimet dhe projektet e prindërve i shikonte gati si lodra e kërkonte të gjente në to anën zbavitëse. Por që sot ai arrin të lexojë planimetrinë e objekteve të projektuara, apo të japë edhe mendime për ngjyrat në ndonjë vizatim a pikturë. Prindërit nuk e mbingarkojnë e as i bëjnë sforcime për ta lidhur me profesionin e tyre, duke ia lënë atij zgjedhjet për të ardhmen. Por njëfarë orientimi i natyrshëm edhe bëhet. Gjatë ditëve të qëndrimit në Boston ne patëm rastin të asistonim edhe në mbylljen e një kampi – kurs veror për fëmijët e moshës së tij në ambientet e Universitetin MIT (ndër institutet më të mirë në botë për teknologjinë). Në fund të këtij kursi veror fëmijët pjesëmarrës demonstronin në kompiuter një ide të tyre. E Dario kishte projektuar një lojë, e cila u vlerësua si mjaft interesante nga specialistët që i kishin ndjekur fëmijët gjatë këtij kursi. Në mbrëmje ulemi e bisedojmë me dy arkitektët në shtëpinë e tyre mikpritëse, duke shijuar një verë të mirë kaliforniane me specialitetet e gatuara me art e shije nga Nensi. E aty bisedohet për ëndrrat e tyre të ardhshme. Neve na duket si çudi që edhe këtë shtëpi e shikojnë vetëm si një stacion të jetës së tyre profesionale. Sepse, siç shprehen ata, veten si profesionistë e gjejnë më shumë në Amerikën perëndimore, në bregun e oqeanit tjetër, atij Paqësor. E ne urojmë që të mund të shkojmë t’i vizitojmë një ditë edhe në ëndrrën e tyre kaliforniane.

NGA NDUE GJEKAJ/

ALBFLORIDA STUDIO/

Edhe shqiptarët në Florida e ndien vehten shpirtërisht më afër atdheut të vet duke përjetuar emocionalisht 10 vjetorin e pavarsisë së Kosovës,realitetin e ëndrrës shekullore të të gjithë shqiptarve.Kjo u arrit nëpërmjet organizimit të një veprmtarie tematike kulturore kushtuar kësaj ngjarje nga dega e Federatës Panshqiptare të Amerikës Vatra, dega e  Tampa-s.

Dekorimi me shije i sallës me banderola, me flamuj e simbole të tjera kombëtare si dhe vlersimi maksimal me një pjesmarrje të gjërë,krijuan një ambjent me një pamje madhështore.
Aktivitetin e Hapi moderatorja dhe aktivistja e shoqatës Vatra Z Mimoza Traga.Ajo në fjalën përshëndetse të hapjes ndër të tjera  tha se:
Kjo ditë ishte ndër më të rëndësishmet të kombit shqiptar dhe se lavdia u përket atyre që derdhën gjaku në altarin e lirisë, ndaj i ftoj të pranishmit te mbajnë një minut heshtje në shenjë respekti.
Pastaj Ajo ftoj të pranishmit që të shoqëronin hymnet kombëtare, atë të shtetit të Kosovës,dhe atë Amerikan.
Fjalën e rastit në këtë eveniment të rëndësishëm kombëtar e mbajti një ndër aktivistët më të dalluar për rreth 40 vite në Florida e më gjërë, kryetari i degës së shoqatës Vatra z.Tasim Rukaj.
Me fjalën e tij z. Rukaj ndër të tjera tha:
“Është nder dhe kënaqësi për mua, që në emër të kryesisë së degës Vatra Tampa, t’ju uroj, gëzuar ditën e Pavarsisë së Kosovës.
….Populli shqiptar I Kosovës ka përballuar për afër një shekulli barbarizmat serbe, që u munduan me të gjitha mënyrat ta shpërbënin kombin shqiptar.
Pastaj ai vijoj duke theksuar se ky proces qe i gjatë dhe i vështirë, u derdh gjak e u bënë sakrifica, ishte një qendresë titanike, ku u luftua  për jetë a vdekje, që simbolizohet me emrin emblemë të ushtrisë clirimtare të kosovës dhe Adem Jasharit.
Zoti Tasim nuk la pa përmendur dhe pa falenderuar dhe SHBA për kontributin e cmuar që dhanë për arritjen e pavarsisë së Kosovës.
Pas kësaj përshëndetje e cila u shoqërua me duartrokitje të herë pas hershme nga të pranishmit, fjalën e mori Dr Anna Kohen e cila evidentoi fisnikërinë bujarinë dhe dashurinë e shqiptarve si një komb që ka kontribuar ndër shekujt për paqen dhe Lirinë, por që pa drejtësisht e kanë mbajtur të coptuar.
Pas kësaj përshëndetje të shkurtër moderatorja ftoj në skenë këngëtarin nga kosova Ermal Fejzullahu,i cili së bashku me publikun e pranishëm artëdashës, ndezën emocione patriotike me percjelljen e valleve dhe këngëve nga të gjitha krahinat shqiptare . Këngët dhe vallet  zgjatën deri në orët e para të mëngjezit.
Për realizimin e këtij aktiviteti nuk mund të lëmë pa përmendur kontibutin e vecantë që dhanë aktivistët e kësaj shoqate,Eva Keta,Jason Sulisufaj,Ari Abdi,Mimoza Traga,Isuf Spahia etj.
Aktivitete të tilla dega e kësaj shoqate organizon vazhdimisht dhe krahas këtyre  ajo po vazhdon me sukses punën në zgjerimin e shkollës shqipe për fëmijtë e komunitetit në Tampa bay.

By Rafaela Prifti/ Dielli*/

(Foto: Halil Mula/*

February 27, 2018- US political representatives were joined by high-level government officials of Albania and Kosova and a number of community organizations in marking the first decade of Kosova’s independence. New York City Council Speaker Corey Johnson addressed the participants who were gathered at the Council Chambers decked with the colorful flags of New York, United States, Albania and Kosova. The Color Guard by the NYPD Illyrian Society of Law Enforcement set the ceremonial tone of the event. In attendance, there were a few Vatra members: Marjan Cubi, Mehill Gjuraj, Pashke Maksuti. The Invocation was performed by Father Peter Popaj. The main remarks delivered by Council Member Mark Gjonaj drew attention to the sacrifices of the Albanian-Americans to see Kosova free. During the war of 1999-2000, among the freedom fighters, there were three New Yorkers, known as the Bytyçi brothers who were honored at the celebration. Receiving the Proclamation on behalf of the late brothers were their parents and sibling Ilir Bytyçi, who stated that “whilst his brothers fought for this day to come, justice is not yet done”. In her remarks, Ambassador Teuta Sahatqija, the Consulate General of the Republic of Kosova, expressed optimism for Kosova’s future goals towards joining the UN and EU countries. The second Proclamation by the city was awarded to long time professional photographer and philanthropist Fadil Berisha for his contribution in advancing the Albanian culture and art.

After the presentations, Imam Edin Gjoni conducted the Benediction. Speaking as the event’s honoree, Congressman Eliot Engel assured the audience that the ties between the US and Kosova are long-lasting. The program ended with the performance of the Rozafati Dance Group dressed in vibrant traditional costumes.

Rafaela Prifti

For the full-length coverage of the event please read the Dielli issue of MARCH 2018.

• Per me shume foto shkoni ne fb dielli vatra

Me rastin e 93 vjetorit të vrasjes/

Nga Fotaq Andrea/

Me shpalljen e pavarësisë dhe formimin e shtetit të ri shqiptar, Shqipërisë nuk do t’i mungonin njerëzit e mëdhenj, ata që do përkushtoheshin në veprën e shenjtë kombëtare dhe që e meritojnë katërçipërisht epitetin e lartë “burrë-shteti”. Sipas studiuesit Jean Serisé, “burrë-shteti” i vërtetë është ai që “nuk pasurohet falë pozitës së tij, përthith me shpejtësi realitetin e gjërave dhe i përshtatet rrethanave për t’u ngritur përtej ngjarjeve, në kërkim të përhershëm të së mirës së përbashkët”. Në këtë kuptim, një burrë shteti ka një të shkuar të pasur me veprimtari atdhetare, vepron aktivisht për të realizuar detyrën e lartë shtetërore të ngarkuar dhe përgatit të ardhmen e vendit, qoftë edhe duke “gërmuar varrin e vet”, sipas shprehjes së Serisé-së. Mes burrave të hershëm të shtetit shqiptar që nuk i kanë shpëtuar këtij fati tragjik dhe krimit të egër politik renditet edhe Luigj Gurakuqi, të cilit i njihen me të drejtë aftësi e cilësi të rralla: njeri i kulturës e i shkencës, politikan e diplomat, shtetar i shquar, gjuhëtar, patriot i madh, bashkëthemelues i shtetit, liberator atdhetar, liberal-demokrat, e më në fund sipas shprehjes së Nolit “pionier i qytetërimit perëndimor në Shqipëri, shqiptar i flaktë që thithi me themele kulturën e Perëndimit, njeri që punoi më gjatë e më shumë se kushdo tjetër për të mbjellë farën e saj në Shqipëri”. Dhe jo vetëm kaq, por edhe më.

Në dhjetor 1921, Elise Aubry, gazetare, publiciste, veprimtare franceze mjaft aktive për mbrojtjen e interesave të Shqipërisë, që mbante lidhje të ngushta miqësore dhe bashkëpunimi me figura të shquara patriotike  të vendit, si Noli, Fishta, P. Evangjeli e Luigj Gurakuqi, i shkruante këtij të fundit pas pranimit të Shqipërisë në Shoqërinë e Kombeve: “Shqipëria u bë! Ja kryesorja pas tërë atyre luftërave dhe sprovave…  Do të ndjeja kënaqësi të madhe personale t’ju shihja Ministër. Sepse askush më mirë nga ju nuk është aq i kualifikuar për të drejtuar vendin tuaj në hapat e tij të parë… Natyra juaj aq e përzemërt dhe e buzëqeshur do t’i sillte menjëherë shumë miq vendit tuaj të dashur… Shqipëria u njoh. Por tani duhet mbështetur prestigji i saj europian, – duhet zhvilluar [nënvizuar nga autorja], duhet që ajo të zërë vendin e saj të vërtetë midis shteteve të tjera ballkanike”.

Dy tipare të veçanta këtu që dallon Elise Aubry te personaliteti i fuqishëm i Luigj Gurakuqit: i kualifikuar për të drejtuar vendin dhe natyra e përzemërt dhe e buzëqeshur. O Zot sa shumë nevojë kemi sot për një çikëz ngrohje zemre, kur politikarucë e palo shtetarë aktualë japin shembullin e egërsisë e të dhunës verbale e gjestikulare, shembullin e mashtrimit dhe korrupsionit, tek janë bërë ndotje vizive, mediatike e morale dhe shkelin me këmbë çdo normë, parim, ligj, tek vrasin natën dhe qajnë ditën.

Dihet që vrasja, në çdo kohë e kudo, e çdo ngjyre dhe natyre qoftë, ideologjike, politike, shoqërore, ekonomike, fetare, zakonore, etj., është thjesht krim, që asgjëson në thelb, njëherë e përgjithmonë  Njeriun-Shenjt, është akt i parikthyeshëm që meriton veç ndëshkim maksimal, pa kurrfarë përligjjeje. Dhe pikërisht, vrasja në Bari të Italisë, më 2 mars 1925, e Heroit të popullit Luigj Gurakuqi, disa herë ministër në kabinetet qeveritare shqiptare të viteve 20, do të ishte në qendër të vëmendjes edhe të shtypit perëndimor të kohës, duke e dhënë në formë lajmi e duke bërë publike emrin e vrasësit me pagesë, Baltion Stambolla. Madje, duke shkuar edhe më tej, kur shtypi italian e francez jepte që në titull edhe akuzën për pjesëmarrje në vrasje ndaj ish konsullit shqiptar në Bari Çatin Saraçit: “Vrasja e Z. Gurakuki. A është konsulli që e ka vrarë?” (Gazeta “Le Rappel”, 11 mars 1925). Por një gazetë italiane do bënte shumë më shumë se kaq: është fjala për organin “Illustrazione del popolo” të 15 marsit 1925 që do të ilustronte me ngjyra dhe në formatin e plotë të gazetës, që në faqen e parë, vetë skenën makabre të vrasjes së Luigj Gurakuqit.

Po botojmë në shtypin shqiptar për herë të parë këtë ilustrim që na ra në dorë kohët e fundit, dhe që e shfaq açik krejt skenën tronditëse, prekëse, emocionuese në shumë drejtime, që ngjall mbi të gjitha revoltë, përbuzje dhe urrejtje për vetë aktin e shëmtuar të vrasjes. Por edhe me një mësim të vyer: vrasja për motive politike ka gjithnjë haraçin e madh që jo vetëm të vë damkën e turpit të Historisë, për të përfunduar në kosh të saj, por sot, në shtetin ligjor, për të përfunduar përjetësisht prapa shtatë penxhereve gjirokastrite apo hekurave.

Ilustrimi ka për autor Alfredo Ortelli-n, piktor dhe ilustrator i shquar, nxënës i Akademisë së Arteve të Bukura të Venecies. Skena përmban tetë personazhe në mjedis urban, përpara hotel “Cavour” – Bari, në një atmosferë të zymtë e të trishtë, ku sundon habia më e madhe e vrasjes me dorë të shpenguar, nga afër, “mu para hundës” apo “a bruciapelo” siç thuhet në diçiturën e ilustrimit dhe konkretisht: “Në Bari, ish ministrit të financave të Shqipërisë, Gurakukit, iu afrua, teksa po dilte nga një restorant ku kish drekuar në shoqëri me disa bashkëpatriotë, një tregtar shqiptar Pietro Stamola, që e qëlloi nga afër me tre goditje revolveri, duke i shkaktuar vdekjen pothuaj të menjëhershme. Vrasësi u arrestua menjëherë”.

Me sa duket nga ilustrimi, vrasësi është duke dhënë goditjen e tretë fatale në gjoks, apo zemër, tek vërehet heroi Gurakuqi me një gjest të fundit që shpreh sa habi dhe dëshpërim (kur për më tepër vrasësi me pagesë Stambolla është djali i tezes së tij!) Heroi është në rënie e sipër në trotuar, me cilindriken që i është shkëputur nga koka dhe i mbajtur me vështirësi nga krahët e trupi nga dy vetë që të mos shembet në tokë. Krejt skena dhe personazhet plot psikologji shfaqin dëshpërimin dhe revoltën e fundit njerëzore në thirrjen: “Hej ti, kriminel, je në vete, çfarë po bën, po merr jetë Njeriu!” Dhe kjo thirrje dëshpërimi edhe sot e kësaj dite nuk po shqitet nga gjokset shqiptare të shamizezave dhe lotët përvëlues, si kambanë alarmi për shoqërinë shqiptare.

Në faqet e brendshme të gazetës, një ilustrim i dytë jep një foto të Luigj Gurakuqit, fotografuar nga Studio Ficarelli. Po botojmë po ashtu edhe foton e njohur të Nolit me Gurakuqin dy muaj para vrasjes së këtij të fundit, por duke dhënë këtë radhë edhe autorin e fotografisë A. Bruni.

Më në fund, po japim për herë të parë të përkthyer nga frëngjishtja Fjalën e Luigj Gurakuqit në Seancën e pestë plenare të Shoqërisë së Kombeve, më 3 shtator 1924, ora 16 (sipas botimit “Société des Nations – Journal officiel,  Akte të Seancës së pestë plenare, 1924). Sikurse vihet re në fjalë e shkurtër të ish ministrit të Financave në qeverinë e Nolit, theksi vihet në varfërinë, mjerimin, urinë dhe fatkeqësitë natyrore që kishin pllakosur në atë kohë të vështirë në Shqipëri, ku megjithatë autori shpreh besimin se populli shqiptar aspiron dhe vepron për të qenë faktor i rëndësishëm rendi dhe progresi në Ballkan.

Fjala e Luigj Gurakuqit në Seancën V plenare

të Shoqërisë së Kombeve

 Z.Kryetar M. Motta: – Fjala i jepet Z. Gurakuqi, delegat i Shqipërisë.

1. Gurakuqi (Shqipëri). – Zoti Kryetar, Zonja, Zotërinj,

Nuk kam aspak ndër mend të rishqyrtoj pikat e ndryshme të raportit mbi punën e kryer nga Këshilli i Shoqërisë së Kombeve gjatë periudhës së shkuar. Do ndalesha vetëm – dhe për një çast të shkurtër – në një prej pikave që kanë të bëjnë me ndihmat e dhëna për popullatat shqiptare të përvuajtura nga uria dhe sëmundjet.

Shqipëria, e shpallur e pavarur pas katër shekuj e gjysmë sundimi të huaj, që e kishte lënë vendin në gjendje të mëshirshme, u ndodh e braktisur në fatin e saj dhe duhej të luftonte krejt e vetme me vështirësitë e panumërta, sidomos të natyrës ekonomike e financiare.

Disa muaj pas çlirimit të saj, Lufta e Madhe i shtoi edhe më shumë tërë këto vështirësi dhe kur ajo mendonte se po ngrihej dhe po e merrte veten, ndodhën të tjera fatkeqësi që e penguan së tepërmi ecjen e saj drejt përparimit dhe qytetërimit.

Gjatë viteve të fundit, Shqipërisë iu desh të vuajë shumë nga uria që shkaktoi thatësira dhe përmbytjet, të cilat shkatërruan pjesën më të madhe të të lashtave. Sidomos popullatat e malit, të varfra e pa strehë, jetojnë sot në pasigurinë më të madhe.

Qeveria shqiptare ka bërë tërë përpjekjet e mundshme për t’u shkuar në ndihmë, por burimet e saj janë mjaft të kufizuara. Pa ndihmën bujare të Shoqërisë së Kombeve, fati i popullatave tona të mjera të malësive do të ishte nga më të llahtarshmit.

Përfitoj nga rasti që më jepet këtu për t’i paraqitur, në emër të Qeverisë shqiptare, Shoqërisë së Kombeve dhe shteteve të ndryshme që morën pjesë në veprën kontribuese për të ndihmuar Shqipërinë, falënderimet tona më të përzemërt dhe shprehjen e mirënjohjes sonë më të devotshme. Populli shqiptar është shumë i prekur nga kjo veprimtari humanitare dhe ndihmë vëllazërore pa interes në drejtim të tij. Ai do të bëjë dhe do të vazhdojë të bëjë gjithë përpjekjet e mundshme për të merituar edhe në të ardhmen dashamirësinë e lartë të Shoqërisë së Kombeve duke vepruar si faktor rendi dhe përparimi në Ballkan. (Duartrokitje.)

Përktheu  Fotaq Andrea.

Kreu i Komisionit Europian, Jean-Claude Juncker përmbylli turin e tij ballkanik me takimin e krerëve ballkanikë në Bojanë, pranë Sofjes (01.03). Mesazhi i përsëritur ishte se „vendi i Ballkanit Perëndimor është në BE.”

Turi ballkanik i presidentit të Komisionit Europian, Jean-Claude Juncker, i cili u përmbyll në Bojana pranë Sofjes të enjten (01.03), synonte dhënien e impulseve të reja për vendet aspirante dhe forcimin e perspektivës europiane të Ballkanit Perëndimor. Juncker i shoqëruar në këtë tur edhe nga e ngarkuara e BE-së për Politikën e Jashtme, Federica Mogherini dhe komisioneri i BE-së për zgjerimin, Johannes Hahn u takua në Bojana me krerët e qeverive të vendeve aspirante e kandidate në BE dhe kreun e qeverisë bullgare, që mban presidencën e radhës në BE, Boiko Borissow. „Këto shtete e kanë vullnetin për të inicuar reformat e nevojshme për anëtarësimin në BE”, tha Juncker. Prandaj BE mbetet fort e angazhuar për perspektivën europiane të partnerëve tanë në Ballkanin Perëndimor, theksoi Juncker në përfundim të udhëtimit të tij në gjashtë vende të Ballkanit. „Vendi i Ballkanit Perëndimor është në BE.” Në një samit në  maj në Sofje synohet të zhvillohet një strategji se si do të përshpejtohet përfshirja e Ballkanit në BE dhe ndërtimi i një infrastrukture rajonale.

Asnjë vend nuk plotëson aktualisht kriteret e anëtarësimit

BE synon me prezantimin së fundmi të strategjisë për Ballkanin Perëndimor dhënien e impulseve të reja, por nuk do të bëjë lëshime në plotësimin e kushteve të anëtarësimit. Kjo u bë e qartë edhe nga Juncker, i cili pohoi në Sofje, se megjithë progresin e bërë asnjë nga këto vende për momentin nuk i plotëson kushtet e anëtarësimit. Kjo mund të „bëhet eventualisht në vitin 2025″, nëse përmbushen të gjitha kriteret. Juncker kërkoi që këto shtete të „zgjidhin konfliktet bilaterale territoriale para anëtarësimit.” Ndërsa kreu i qeverisë bullgare, Borissow u shpreh se „ajo që bëjmë ne nën drejtimin europian nuk është e drejtuar as kundër Rusisë dhe as kundër Turqisë.”

Për të ndihmuar Ballkanin Perëndimor, BE pritet të investojë më shumë – vetëm në vitin 2018 janë planifikuar 1,07 miliardë euro të ashtuquajtura ndihma të përafrimit me BE, një shumë shtesë kjo e 9 miliardë eurove, që u vunë në dispozicion nga viti 2007-2017. Megjithatë vendet e Ballkanit janë ende larg jetësimit të reformave të kërkuara.

Juncker e pa vetë se ku çalon Ballkani

Në një analizë të agjencisë së lajmeve dpa, pas turit ballkanik të kreut të Komisionit Europian, Jean-Claude Juncker, theksohet se Juncker e pati vetë mundësinë të shohë gjatë vizitës së tij, se në shumë nga këto vende ende punët çalojnë në gjëra shumë të rëndësishme. Në Shqipëri, nënvizon dpa, reforma në drejtësi nuk ecën përpara, po ashtu as lufta kundër kanabisit të përhapur. Në Kosovë po ashtu ka shumë probleme, „duket i gabuar modeli se ish-liderë rebelë mund të reformojnë vendin.” Në Kosovë, shkruan dpa, EULEX-i, misioni më i madh i BE jashtë, lufton vetë me probleme korrupsioni. Në Malin e Zi opozita bojkotoi parlamentin gjatë fjalimit të Junckerit në shenjë proteste kundër qeverisë. Gjashtë javë para zgjedhjeve presidenciale ende në këtë vend nuk një kandidat të qeverisë dhe opozitës për shkak të këtyre konflikteve. Në Bosnje-Hercegovinë rrezikon dështimi i zgjedhjeve parlamentare në tetor për shkak të grindjes për një ligj zgjedhor. Në Serbi parlamenti u dërgua për dy javë në pushim të detyruar, për të mos i ofruar platformë opozitës para zgjedhjeve të rëndësishme lokale në Beograd. Dpa citon një gazetë të njohur sllovene, e cila e përshkruan kështu gjendjen në Ballkan këtë javë të vizitës së Junckerit. „Vendet e Ballkanit bëjnë sikur ndërmarrin reforma, ndërsa BE bën sikur ua beson këtë.”

Tashmë Federata Panshqiptare e Amerikës”VATRA” ka degën e saj në Teksas. Inisiatori dhe kryetari i zgjedhur Shkëlqim Lepenica, informoi kryetari e Vatrës z. Mishto, dhe Kryesinë e Vatrës gjatë vizitës së tij të mërkurën me 28 Shkurt, në mbrëmje.

Ai u prit nga Kryetari i Vatrës z. Dritan Mishto, zv.Kryetari Agim Rexhaj,sekretarja  e Vatrës znj. Nazo Veliu, arkëtari dhe anëtar i kryesisë Marjan Cubi, anëtari i kryesisë Zef Balaj, editori i Diellit Dalip Greca.

Dega e re e Vatrës në Teksas ka 20 anëtarë dhe pritet që në të ardhmen anëtarësia të shtohet.

Në takim ishte i pranishëm edhe gazetari Shkëlqim Bylykbashi, i cili paraqiti një projekt për të përndjekurit politik.

Nga Arbana Tërthore/

Më 28 janar 2018, të dielen mbasdreke mbajti mbledhje dega e “Vatrës’ së  qarkut të Torontos, Kanada. Ky ishte takimi i parë i vatranëve të këtushëm për vitin 2018. Mbledhja u mbajt në odën e nënkryetarit të degës së këtushme z. Qamil S. Dardhankodra dhe u kryesue nga kryetari Tanush Kastrati i cili fillimisht e hapi mbledhjen. Ai në fillim i përshëndeti të pranishmit dhe ua përcolli urimet për Vitin e Ri nga Kryesia e Federates Panshqiptare te Amerikes VATRA, qendra e saj në Nju Jork për dëshirat më të mira dhe urimet për vitin që sapo filloi. Kryesia e paraqiti rendin e ditës i cili u pranue nga pjesëmarrësit. Fillimisht kryetari paraqiti një raport të shkurtër për punën e vjetme të “Vatrës” së Torontos. Përpos punëve dhe detyrave të suksesshme që i kreu “Vatra” vitin e shkuar ai tha se nuk ishte i kënaqur me arritjet, dhe u zotue se sivjet do te duhet të punojmë edhe më shumë sepse na presin detyra e punë më të mëdha dhe dega e vatres duhet te shtoje anetaresine, te bëhet më aktive në komunitet dhe të përgatitet edhe për zgjedhje.

Kryetari Kastrati u kujtoi vatraneve se ky eshte shpalle Vit i heroit Kombetar Gjergj Kastrioti Skënderbeu, dhe ashtu siç ka vepruar Vatra në qendër apo ne Michigan, ku janë organizuar veprimtari akademike e kulturore, ashtu duhet të veprojë edhe dega jonë.

Kryetari z. Kastrati i njohu të pranishmit me përgatitjet që po bahen për ndërtimin e Kishës shqiptare në Toronto dhe se “Vatra” aty do t’i ketë zyret, në bazë të premtimeve të dhana, gja që e gëzoi kryesinë dhe të pranishmit.

Në fillim u zgjodhën dy mbikqyrës (zyrtarë) e këta janë Gëzim Artini dhe Agon Trëpeza.

Gjatë takimit diskutuan dhe shfaqën mendimet edhe anëtarët e tjerë. Sekretari i degës z. Lulzim Rrafshi foli për detyrat dhe për punën që i pret sivjet vatranët e Torontos. Ai nguli kambë për një punë më energjike të kryesisë, për afrimin e anëtarëve të rinj dhe për organizimin e veprimtarive cilësore në komunitet. Ai shfaqi mendime për të gjitha punët që i dalin përpara “Vatrës” dhe u angazhua për masivizimin e “Vatrës”, zgjerimin dhe pranimin e anëtarëve të ri, ndërsa nënkryetari z. Dardhankodra i dha përparësi takimit të zyrtarëve të “Vatrës” së këtushme me njerëzit e pushtetit lokal; këshilltarë, deputetë, kryetarë komunash, etj.

Vatra, tha ai, duhet të bëhet faktor në komunitet, ashtu sic ka qenë dikur, kur vatranët e Torontos kishin zë të fuqishëm jo vetëm në komunitetin shqiptar, por Redhe në institutioner vendase. Në këtë mbledhje u pranuen disa antarë të rinj. Në vazhdim e morën fjalën disa të pranishëm, antarë të “Vatrës” të cilët u zotuan për një punë edhe më kambëngulëse për punët dhe detyrat që i presin.

    Të Premten me 2 Mars 2018, këngëtari i njohur Ylli Baka, ishte mysafir në Vatër. Ai shoqërohej nga menaxheri i përgjithshëm i aktiviteteve artistike në Vatër, Mjeshtri i Madh, artisti Frederik Ndoci dhe koordinatori për mediat në Vatër Dritan Haxhia.

Në takim ishte i pranishëm edhe anëtari i kryesisë së Vatrës, biznesmeni Zef Balaj.

Editori i Diellit i uroi mirëseardhjen artistit të shquar dhe e ka njohur atë me historikun e Vatrës dhe rrugëtimin e saj 106 vjecar.

Editori u ndal gjatë në traditën e vatranëve në fushën e kulturës, dhe përshkroi historinë e Bandës muzikore VATRA, e cila e pat zanfillën me 17 dhjetor 1916 në Uster dhe pati si arkitekt profesorn, muzikologun e shquar, profesorin e konservatorit te Bostonit, Thoma  Natsi, i cili atë kohë udhëhiqte edhe shoqërinë muzikore”Dodona”. Banda e Vatrës që mbante emrin”Mbretëresha Sofia” në nderim të mbretëreshës, gruas së Princ Vidit,  nuk ishte thjesht një bandë muzikore që përballonte veprimtaritë kulturore dhe historike, por edhe një Trupë artistike, e cila vuri në skenë edhe pjesë teatrore e drama. E tillë ishte psh venia në skenë e dramës”Vdekja e Pirros”. Banda muzikore kishte në radhët e saj 30 djem që luanin në instrumente. Kryetar i Bandës së Vatrës ishte patrioti Kosta Pando, ndërsa dirigjenti ishte i famshmi Thoma Natsi.

Banda e Vatrës së bashku me Trupat Vullnetare të Vatrës, e cila thirrej Garda Civile, në Shkurt 1920 morën urdhërin nga Qeveria shqiptare e kryesuar nga Sulejman Delvina, që Garda Civile dhe Banda Vatra, të nisej drejt Shqipërisë. Banda arriti në Shqipëri me 3 prill pas një kalvari të vështirë udhëtimi me vaporin”Canda” deri në Itali dhe me skafin “Baron Bruch” deri në Durrës.

Më pas editori u ndal në rrugëtimin e Bandës Muzikore nëpër Shqipëri dhe kontributin e  saj në Shqipëri. Koncertin e parë  Banda e dha me 4 prill në Sheshin e Lirisë në Durrës para autoriteteve të Bashkisë. Në koncert ka marrë pjesë dhe vetë z. Sulejman Delvina, që ka mbajtë fjalimin e mirëseradhjes.

Banda e Vatrës dhe Trupat Vullnetare marshuan në këmbë nga Tirana në Elbasan, ku arritën me 11 prill. Editori përshkoi rrugëtiminderi në Vlorë, ku Banda e Vatrës luajti Hymnin e Luftës së Vlorës me tekst të Ali Asllanit dhe muzikë të dirigjentit të saj Thoma Natsi. Banda e Vatrës përshkoi gati pjesën më të madhe të territorit shqiptar dhe ngriti moralin e popullit dhe zgjoi shpirtin patriotik. Ajo u bë themeli i Bandës së shtetit shqiptar.

Këngëtari i njohur Ylli Baka, tha se ndjehej i gëzuar që vizitonte Vatrën dhe prekte historinë e shquar të shqiptarëve të Amerikës, veçanerisht të Vatrës Shqiptare të Amerikvs, që luajti rolin e shtetit të munguar shqiptar.

***

 RRUGËTIMI ARTISTIK I KËNGËTARIT YLLI BAKA/

-Këngëtari i shquar, që ka provuar jetën e vështirë të emigrantit, e ka nisë karrierën me Albumi i pare “Fllad Jugu”.

-Në vitin 2004 këngëtari ka nxjerrë në treg albumin me titullin “Kenget e vendit tim” me te cilin dhe ai fillon te njihet.

-Në Prill 2013, Baka merr pjesë në Netët E Klipit Shqiptar 12 me këngën “Rruget e Fatit”, ku shkëlqen.

– Në Nëntor 2013, ai merr pjesë në Musical-Fest 2013 me këngën “Hapma Deren”.

-Në vitin 2012, Baka publikon albumin “Rruget E Fatit”.

-Në vitin 2013, Ylli Baka publikon albumin “Live”.

-Më datë 10 Qershor 2014, Ylli Baka publikon videoklipin “Magji E Dashurise”. Me këtë këngë, Ylli Baka merr pjesë në Top Fest 11 në vitin 2014.

-Më datë 23 Mars 2016, Ylli Baka publikon videoklipin “Kur Kaloj Nga Korça”.

-Më datë 15 Shtator 2016, Ylli Baka publikon videoklipin “Ne Koke Te Beqareve”.

-Më datë 15 Nëntor 2016, Ylli Baka & Ilir Suku (Likja) publikojnë videoklipin “Vera E Bekuar”.

-Më datë 29 Janar 2017, Bes Kallaku & Ylli Baka publikojnë videoklipin “Gezuar Baftjar”. Muzika e këngës u punua nga Irkenc Hyka, teksti u shkrua nga Bes Kallaku.

-Më datë 13 Prill 2017, Ylli Baka publikon videoklipin “Shendeti Eshte I Pari”.

-Më datë 8 Korrik 2017, Ylli Baka publikon videoklipin “Baba Haxhiu”.

-Më datë 31 Korrik 2017, Ylli Baka publikon videoklipin “Po Kendon Bilbili”.

-Më datë 22 Dhjetor 2017, Ylli Baka publikon videoklipin “Per Shum Vjet Gezuar”, në bashkëpunim me Gent Hazizi. Muzika e këngës u punua nga Klodian Qafoku, teksti u shkrua nga Arben Duka, ndërsa për orkestrimin u kujdes Klodian Qafoku.

-Më datë 25 Janar 2018, Ylli Baka publikon videoklipin “Xhan Ali”.

-Më datë 13 Shkurt 2018, Bes Kallaku & Yll Baka publikojnë videoklipin “Cohu Kerceni”.

* Këngëtari ka qenë disa herë i ftuar nga degët e Vatrës në Florida, në Tampa dhe Jacksonville.

NGA ELIDA & SKENDER BUÇPAPAJ/“Photos et © Pierre Virot”/

Kosova është një shtet shumë i ri. Kosova është një vend që tash vonë ka dalë nga një luftë e përgjakshme dhe shkatërrimtare. Në mes këtyre dy paradigmave endet çdo vizitor, aq më tepër kur ai mbërrin nëpërmjet qiellit.

Kësaj përvoje nuk mund t’i shpëtojmë as ne, një grup i APES, Shoqatës së Gazetarëve të Huaj për Zvicër dhe Lihtenshtajn, Jean, Pierre, Ravi, Nefaili dhe ne të dy, në qëndrimin tonë të shkurtër, në prag të shënimit të 17 shkurtit, 10 vjetorit të zyrtarizimit të pavarësisë dhe sovranitetit të Kosovës.

Në Kosovë nuk ekziston asnjë gjurmë e luftës

Një mohore, që e gjejmë në nëntekstin e çdo bashkëbisedimi me vendësit dhe ndërkombëtarët: Kosova është ndërtuar nga zero. Lufta kishte shkatërruar qytete, qendra të banuara, objekte kulturore.

Nga zero janë krijuar institucionet shtetërore të Kosovës, nga baza në qendër, në gjithë shtrirjen dhe në gjithë hierarkinë e tyre, janë 116 njohjet ndërkombëtare, janë anëtarësimet në një mori organzatash ndërkombëtare.

Shembulli më i qëndrueshëm, më i prekshëm është vetë kryeqyteti, me përhapjen e tij të vrullshme e të pandalshme nëpër kodrat rreth e rrotull, është autostrada «Ibrahim Rugova», vazhdim i «Rrugës së Kombit» që lidh Durrësin me Prishtinën, autostrada në ndërtim drejt Shkupit e tjerë.

Është pasion për ndërtim, është etje për ndërtim, është garë për ndërtim, është vërsulje e shfrenuar për ndërtim. Në vetvete pothuaj secila ndërtesë është e bukur, solide, ndoshta edhe e dobishme, por në raportet mes tyre nuk ka harmoni, nuk ka rregull, nuk ka estetikë, sepse mungon vizioni urbanistik në kuadrin e vendit, në kuadrin e qyteteve, në kuadrin e qendrave të banuara. Është një «a concrete jungle” (një xhungël konkrete), një ndërtimtari e egër, nëse e themi shqip.

Na thonë se në një pjesë të madhe këto ndërtime të panumërta janë bosh, sepse nuk kanë gjetur treg. Pra, ka edhe një shpërpjesëtim të madh mes kërkesës së kufizuar dhe ofertës së tepëruar, të stërtepëruar, që nuk mund ta zgjidhin ndoshta as koniunkturat e çmimeve. E njëjta sëmundje si edhe në Tiranë. Ku për ndërtimet thuhet se janë investim i mafies.

A ka në Kosovë ndonjë gjurmë të luftës? Përgjigja është: Në Kosovë nuk ka asnjë gjurmë të luftës. Mund të jenë ruajtur pamje, filmime, objekte dhe ato të përbëjnë pavionë të cakuar të një muzeu të ardhshëm historik të Kosovës.

Kujtesa e luftës, gjithsesi, i lëndon bashkëkohësit, por është përmasa ndër më të domosdoshmet për brezat e ardhshëm të banorëve të Kosovës, të qytetarëve të Kosovës, të të gjithë shqiptarëve, të të gjithë miqve të shqiptarëve, të të gjithë fqinjve të shqiptarëve, e tjerë.

Secili nga ne që vijmë këtu si gazetarë në këtë prag jubileu, kemi vizituar vende të dalë nga lufta dhe, ndër prezantimet e para që na kanë bërë, kanë qenë pasojat e luftës dhe trofetë e luftës. Këto i mungojnë Kosovës.

Kosova dhe trashëgimitë e ish-Jugosllavisë

Gjurmët e luftës së fundit mungojnë në Kosovë, por nuk mungojnë gjurmët e historisë së jetës, të luftërave, të sfidave të panumërta e të pashmebullta që ka kaluar Kosova, Dardania e moçme e famshme, një nga faqet më të ndritshme e më të lavdishme të historisë, kulturës dhe qytetërimit njerëzor.

Sapo avioni kalon shtresën e reve dhe na shfaqet Kosova, bien në sy vjellat e mëdha të tymit të dy termocentraleve që vendi i ka trashëguar nga ish-Jugosllavia, dy ndotësve gjigantë të ajrit të Kosovës. Ngado që të kalosh, nga jugu në veriun e vendit, do të shikosh fabrikat e mbetura nga paralufta, ende të padobishme për shtetin e ri dhe për qytetarët e saj.

Vlera e tyre shkon në gjashtëqind milionë euro. Por falë mungesës së vizionit politik për ekonominë e vendit dhe tundimit për uzurpimin e pronës shoqërore të ish Jugosllavisë, ato vazhdojnë të jenë të askujt. Albin Kurti na thotë se Vetëvendosje ka në programin e saj kalimin e këtyre vlerave, në formën e dividendeve, në formë aksionesh të pjesëtuara, në duart e Diasporës, «në këtë mënyrë, Diaspora do të jetë investuesja më masive në Kosovë dhe paratë e saj do të mbeten në Kosovë». Kurti thotë se remitancat e Diasporës, zyrtarisht një miliard euro, faktikisht janë shumë më tepër.  Por, mjerisht, paratë e diasporës, në formën e pingpongut, vijnë në Kosovë dhe dalin prej saj, nëpërmjet blerjes së mallrave të importit. «Raportet eksport-import në Kosovë janë 1 me 10 në favor të importit,” thekson Kurti dhe kjo shkon kryesisht në favor të importeve nga Serbia. Edhe ambasadori zviceran Jean-Hubert Lebet theksoi se kontributi i shqiptarëve me banim në Zvicër ndaj ekonomisë së Kosovës është shumë i rëndësishëm. Ai thotë se në Zvicër banojnë rreth 200 mijë shtetas të Kosovës. «Në këtë numër, sqaron ai, nuk pëfshihen ata që kanë pasaportë zvicerane, sepse konsiderohen zviceranë.»

Një trashëgimi pozitive të ish Jugosllavisë bashkëbiseduesit tanë e konsiderojnë moscënimin e pronës private. Falë këtij realiteti, në Kosovë nuk ekzistojnë ngatërresa për pronën private. Dhe kjo ndihmon edhe që Kosova të mos ketë varfëri të ndjeshme ekstreme. Gjithkush, na thonë, ka një tokë të veten, një traktor, një lopë, disa dele, përgjithësisht kanë dikë që punon në emigracion. Ata që kanë qenë shpesh në Shqipëri na thonë se nuk ka të krahasuar me atje. Në Shqipëri, na thonë ata, mjerimi është gjerësisht i përhapur.

Veriu

Trashëgimitë më kundërthënëse të paraluftës, të luftës dhe pasluftës, ato që i rrinë lëmsh në fyt Kosovës, ato që i mbajnë peng proceset e Kosovës janë pikërisht në veriun e vendit. Pothuaj të gjithë bashkëbiseduesit tanë pajtohen se Serbia i mban peng zhvillimet në Kosovë dhe për Kosovën pikërisht nëpërmjet mbajtjes së veriut nën kontrollin e saj. Pyetjes sa do të zgjasë prania e Swisscoy në Kosovë, ambasadori zviceran i përgjigjet: Deri kur veriu të integrohet me pjesën tjetër të vendit. Z.Jean-Hubert Lebet nxjerr në pah se Kosova nuk rrezikohet nga destabiliteti, por mungesa e shtetit ligjor është një hendikap i madh për inverstitorët e huaj përfshi edhe ata zviceranë. “Po padyshim që ka investitorë zviceranë që kanë histori suksesi në Kosovë, por nuk ka kushte për investime të huaja masive.”

Serbia, kryesisht nëpërmjet veriut, arrin të pengojë proceset e Kosovës. Nëpërmjet pranisë së saj në organizatat e rëndësishme ndërkombëtare, Serbia ka arritur të mos e lejojë anëtarësimin e Kosovës në këto organizata; nëpërmjet rolit të Rusisë në Këshilli  e Sigurimit, ka arritur të mos e lejojë anëtarësimin e Kosovës në Organizatën e Kombeve të Bashkuara.  Pyetjes kur do të shndërrohet FSK-ja në ushtri të Kosovës, ministri i FSK-së Rrustem Berisha, një ushtarak i dalë nga Akademia ushtarake e Zagrebit dhe luftëtar i UCK-së, i përgjigjet: Kur të integrohet veriu me pjesën tjetër të vendit. Edhe në selinë qendrore të Swisscoy-t na thonë se prania e KFOR-it, madhësia e tij, fundi i misionit të tij varen nga zhvillimet në veri.

Albin Kurti, kryetar i lëvizjes Vetëvendosje dhe lideri i opozitës, thotë se Kosova as rajoni dhe Evropa nuk e ka të nevojshme të ketë në veriun e vendit një Nikozia, një Mostar, një Jeruzalem të dytë, siç është sot Mitrovica. Qyteti që përbënte dimensionin kryesor të ekonomisë së Kosovës në kohën e Jugosllavisë, sot paralizon ekonominë e Kosovës dhe jetën e vendit. Mitrovica, thotë Kurti, është i vetmi qytet i Kosovës së pasluftës me zvogëlim të popullsisë – nga 106 mijë banorë, sot ka vetëm 80 mijë banorë. Kjo vjen kryesisht ngaqë prej veriut të qytetit prej 18 vjetësh janë larguar banorët shqiptarë, të cilët kanë atje shtëpitë e tyre, pronat e tyre, bizneset e tyre.

Kryetari i komunës së Mitrovicës së Jugut, Agim Bahtiri, është optimist se Ura e Ibrit do të hapet plotësisht dhe qarkullimi i automjeteve në të dyja anët e qytetit do të rifillojë pas 18 vitesh, se 15 mijë banorët shqiptarë të përzënë me dhunë do të kthehen atje pas 18 vitesh, se miniera e Trepçës dhe Kombinati Malurgjik i Trepçës do të fillojnë të funksionojnë. «Para luftës, thotë zotëri Bahtiri, në simbolin e ekonomisë së Kosovës, në gjigantin e ekonomisë së Jugosllavisë, në një prej më gjigantëve të Evropës së asaj kohe, punonin 22 000 vetë. Sot atje punojnë vetëm 2 000 veta, kryesisht në mirëmbajtjen e gjigantit.» Z. Bahtiri shpreson dhe beson se, së shpejti, Trepça do t’i rikthehet ekonomisë së Kosovës dhe do ta gjallërojë atë.”Nuk do të ketë vetëm industri nxjerrëse por edhe përpunuese, nënvizon Agim Bahtiri.”

Ura e Ibrit

Mbi Urën e Ibrit qëndruam në një ditë të zakonshme. Na shoqëronin një grup zyrtarësh të komunës të Mitrovicës së jugut, midis tyre Blerina, një ekonomiste dhe nënë e re me plot ëndërra dhe shpresa për të ardhmen. Asnjëri prej nesh nuk mund të besonte se kjo është një nga Urat me histori të trishtë ndarjesh, konflikti, me Roje Urash, me blloqe betoni, me blinda dhe kontrolle. Nuk ka mbetur asnjë shenjë nga e shkuara. Veç tek ata që kanë qenë të detyruar të braktisin banesat e tyre dhe presin që të kthehen.

Në pjesën veriore valviteshin flamujt e Serbisë, por Ura e Ibrit është tërësisht e rindërtuar dhe në prag të startimit.

Në Mitrovicë ishim pak kohë pas vrasjes së liderit serb Oliver Ivanoviç. Nëse Oliver Ivanoviçi do të ishte gjallë grupi ynë i gazetarëve ndoshta do të ishte takuar me të. Vrasja e Ivanoviçit shërbeu si shkas që Beogradi të ndërpresë dialogun me Prishtinën në Bruksel, por të gjithë e kanë të qartë se Oliver Ivanoviçin nuk e kanë vrarë shqiptarët, ndërsa serbët deshën ta përdornin vrasjen e tij për qëllimet e tyre të vjetra. Ivanoviçin e vranë ata që duan ta mbajnë Urën e  Ibrit, si simbol i luftës dhe ndarjeve, ndërsa kjo urë duhet të kthehet si simbol i bashkëjetesës midis shqiptarëve dhe serbëve.

Veriu është pikëpyetja më e madhe që i vihet së sotmes dhe së ardhmes së Kosovës, madje edhe të rajonit

Në çdo bashkëbisedim, u shtrua pyetja nëse do të ketë ndarje të Kosovës për hir të njohjes nga Serbia, nëse do të ketë shkëmbim territoresh, një version tjetër që riaktualizohet vazhdimisht. Ministri i Mbrojtjes Rrustem Berisha, një ushtarak i dalë nga Akademia ushtarake e Zagrebit dhe luftëtar i UCK-së është kategorikisht kundër për shkak të reaksionit zinxhir. Ambasadori zviceran na thotë se kjo do të çonte në ndryshimin e kufijve të përcaktuar në Kushtetutën e Kosovës, të njohur nga 116 shtete. Në Swisscoy na thonë se vetëm funksionimi i shtetit të Kosovës në kufijtë e saj kushtetues do ta stabilizojë gjendjen në Kosovë dhe në rajon. Albin Kurti thotë se çdo version jokushtetues është i papranueshëm. Edhe veriu i Kosovës, edhe Lugina e Preshevës (Preshevë, Medvegjë, Bujanoc) janë toka shqiptare. Në çdo version kjo do të çonte në zvogëlimin e mëtejshëm hapësirës së banuar me shqiptarë, e cila edhe ashtu është e përgjysmuar: Përpara rreth 100 vjetësh shqiptarët banonin një hapësirë prej 90 mijë kilometrash katrorë, sot ata banojnë një hapësirë prej 45 mijë kilometrash katrorë, përfshirë këtu Shqipërinë, Kosovën, pjesën veriperëndimore të Maqedonisë e tjerë. “Serbia po bën një lojë shumë të rëndë me veriun e Kosovës, shton Kurti. Beogradi shpreson se një ditë Kosova dhe përkrahësit e saj perëndimorë do të lodhen dhe do të heqin dorë nga veriu i vendit.”

Kundër ndarjes dhe shkëmbimeve të territoreve shprehen edhe institucionet e Kosovës, ministri i FSK-së Rrustem Berisha, nënkryetari i Kuvendit të Kosovës Xhavit Haliti e tjerë.

Ulpiana

Askund si në Kosovë nuk ndërthuren trashëgimitë e historisë si në Kosovë. Në një nga daljet tona të para nga Prishtina ne shkojmë në Ulpianë. Ulpiana qytet antik i periudhës romake, themeluar në shekullin II nga Perandori romak Traian, njihet si kryeqyteti i Dardanisë, ose emri i lashtë i Prishtinës.

Ulpiana është një emër me histori në antikitet çka e bën një qendër të rëndësishme arkeologjike që vazhdon të mbetet një qytetërim gati i gjithi i nëntokshëm. Në shekulin VI të erës së re, në kohën e perandorit me origjinë dardane Justinian, Ulpiana ka arritur një kulm zhvillimi, kur u quajt edhe Iustiniana Secunda. Po ashtu edhe gjatë periudhës së krishtërimit Ulpiana ishte një qendër e rëndësishme ipeshkvnore. Në Ulpianë janë gjetur shumë vlera të çmuara për arkeologjinë, si monedha, qeramikë, stoli, mozaikë, varre.

Gërmimet kanë vazhduar pas luftës, por janë vetëm në fillimet e tyre. Qyteti iliro-romak shtrihet në 120 hektarë. Jean Musy, kolegu ynë, presiden i APES na thotë se është i pasionuar pas arkelogjisë sepse vajza e tij është arkeologe. «Tani qytete të tëra nëntokë mund të zbulohen nëpërmjet dronëve,» shpjegon ai, duke shtuar se sot arkeologjia bashkëpunon me fizikën e shkencat e tjera. Diçka që ne na e kujton menjëherë fantazinë e Lovecroftit për qytetet e nëndheshme. Ulpiana mbetet e gjitha për t’u zbuluar!

Graçanica

Ulpiana dhe Graçanica janë as një milje larg me njëra-tjetrën. Graçanica një enklavë serbe ndodhet në komunën e Prishtinës. Por shenja ndarje nuk duken askund.

Vizitojmë edhe Manastirin e Graçanicës, trashëgimi e kishës ortodokse serbe, një monument i trashëgimisë kulturore botërore e mbrojtur nga UNESCO. Të njëjtin format duhet të ketë edhe Ulpiana!

Ciceroni serb me pasion na tregon historinë. Manastiri është ndërtuar në kohën e mbretit serb Stefan Milutin më 1321 mbi rrënojat e një kishe të shekullit 6-të. Manastiri është i mbushur me afreske dhe portrete shenjtorësh. Sa janë na pyet ? Seicili prej nesh e tha një numër. Janë 4 mijë portrete engjejsh dhe shenjtorësh në faqet e mureve, në kubetë e tavaneve, portrete që ngjajnë të freskët e të gjallë si në çastin kur u hodh boja në to para shumë shekujve. Mitet historike, religjioze, mitet e legjendave i vijnë në ndihmë njëra tjetrës. Ciceroni tregon portretin e Simonidës së famshme, gruas të mbretit Milutin. Na e tregon edhe vendin sekret, ku, e imtë ashtu si vetëm ajo, Simonida mënjanohej, dhe me sytë e saj të bukur, ngjitej nëpër disa shkallë të vogla në një korridor të ngushtë për të medituar kur e kapte mërzia dhe për të mos e parë kush. Ciceroni na tregon edhe portretin e Konstandinit të madh.Ka lindur në Nish na tha, një fakt që ne e dinim shumë mirë se Perandori romak Konstandini i madh që njihet si themelues i krishtërimit ishte me prejardhje ilire.

Me plot përshtypje si nga Ulpiana ashtu edhe nga manastiri i Graçanicës marrim rrugën për në Prizren.

Prizreni

Një pasdite deri në mbrëmje ia kushtojmë qytetit të Prizrenit. Një emocion i veçantë i pamasë brenda emocionit të jashëzakonshëm të vizitës në Kosovë. Djali ynë i madh, Prizreni, e mban emrin e këtij qyteti.

Arrijmë në qytet nga dreka. Por na merr kohë gjetja e selisë qendrore të Swisscoyt. Gabimisht përfundojmë tek KFOR-i gjerman. Aty lidhen me Swisscoyn dhe dikush vjen e na merr. Këtu na japin një pasqyrë të plotë me KFOR-in në tërësi dhe me Swisscoyn si pjesë përbërëse e tij. Nga 50 000 trupa sa ishin më 1999, tani janë 4800 trupa. Kontigjenti aktual i Swisscoy është 235 trupa. Si KFOR-I ashtu edhe Swisscoy është bërë një pjesë e natyrshme e Kosovës, në një bashkëjetesë të përditshme me qytetarët e tij. Për qytetarët e Kosovës KFOR dhe Swisscoy do të thotë siguri, NATO dhe BE. Në Swisscoy na tregojnë se incidentet me bazë ndëretnike tashmë janë rralluar tej mase, edhe ato pak incidente, janë raste të lehta.

Vazhdojmë vizitën në qytetin e Prizrenit. Do shënuar se Prizrenin nuk e ka dëmtuar lufta, ashtu si do shënuar se në këtë qytet bashkëjetojnë lashtësia me mesjetën, kohën e vona dhe bashkëkohësinë, bashkëjetojnë stilet antike romake, bizantine, osmane dhe ato autoktone. Duke dashur ta krahasojmë bukurinë e Prizrenit me qytetet e tjera shqiptare, ne arrijmë në bindjen se Pizreni i ka të gjitha bukuritë që i kanë të gjitha qytetet e tjera shqiptare së bashku.

U ndalëm pranë njërës nga urat e shumta mbi Lumbardh, lumin që e përshkon qytetin e Prizrenit. Pjesën më të madhe të rrugës deri tek Shtëpia e Lidhjes Shqiptare të Prizrenit e kalojmë në këmbë, duke bërë foto, duke biseduar me qytetarët. Na bien në sy hotelet e bukur supermodernë. Dhe na mrekullon harmonia që kanë me stilet e mëhershme të ndërtimeve dhe të infrastrukturës qytetëse në tërësi. Këtu edhe diçka: Na thonë se këto hotele ishin shumë të populluara dhe qyteti i Prizrenit ishte shumë i parapëlqyer para se të ndërtohej autostrada “Ibrahim Rugova”. Deri atëherë rruga për në Shqipëri binte për në qytetin e Prizrenit. Pas ndërtimit të autostradës tregtia dhe jeta e qytetit në përgjithësi është vënë në kërkim të mundësive të reja. Kur dolën nga restauranti ku drekuam u gjendëm të rrethuar nga zëri i Ezanit. Kjo gjë u bëri përshtypje edhe kolegëve tanë të huaj. Ezani dhe xhamitë ishin si një përrallë në jetën dhe rrugët e Prizrenit të mbushur me rini të bukur!

Në koleksionin e fotove që bëri Prierre, duhet të jenë me qindra, rezultonte vetëm një grua e mbuluar, që ai e kishte futur në fokus, por ne nuk pamë asnjë ngado ku shkuam, në Prishtinë, Prizren e Mitrovicë.

Prishtina

Vizitën e pare në Kosovë e bëmë tek Ministria e FSK-së e Republikës së Kosovës. Na del për të na pritur Jashar Ramadani, vëllai i mikut tonë të shtrenjtë Agim Ramadani, Hero i Kosovës, Hero i Kombit. Flasim me lotë në sy për kujtimet tona me Agimin. Ndërtesa e Ministrisë është e bukur dhe madhështore. Në hollin qendror na pret ministri i Forcës së Sigurisë të Kosovës Gjeneral Rrustem Berisha. Është një nga bashkëluftëtarët e afërt të Agim Ramadanit dhe është figurë e njohur për ne që në kohën e Betejës së Koshares, më të famshmes në historinë e betejave për çlirimin e Kosovës më 1999, kur gazetarët e «Bota sot», kolegët tanë në frontin e luftës, e portretizonin edhe komandant Rrustem Berishën.

Në zyrën e tij, ministri na flet për FSK-në dhe për të ardhmen e saj si ushtri e Kosovës. Gjenerali na thotë se FSK nga pikëpamja e kuadrit është e gatshme të shndërrohet në ushtri qysh në momentin kur të miratohet neni përkatës i Kushtetutës së Republikës së Kosovës. Kuadrot tona ushtarake, thotë Gjenerali, janë shkolluar dhe kualifikuar gjatë këtyre gati njëzet viteve e po shkollohen me rezultate të shkëlqyera në akademitë ushtarake të vendeve të NATO-s, kryesisht në SHBA, në Britani, Gjermani, Itali, Austri e tjerë. FSK-ja ka marrë pjesë me sukses në dhjetëra stërvitje dhe operacione me anëtarë të NATO-s dhe të Partneritetit për Paqe. Shndërrimi i FSK-së në ushtri për mbrojtjen e vendit, sqaron Gjenerali, kërkon miratimin e nenit përkatës në Kushtetutë. Dhe kjo Kushtetutë parashikon që ndryshimet në nenet e saj mund të bëhen vetëm me dy të tretat e votave në Kuvendin e Kosovës dhe me dy të tretat e votave të deputetëve të komuniteteve shumicë. Beogradi, nëpërmjet deputetëve serbë në Kuvendin e Kosovës, e pengon shndërrimin e FSK-së në ushtri të Kosovës. Kjo pengon edhe mundësinë që Kosova të aplikojë për anëtarësim në NATO, një ëndërr e madhe e çdo ushtaraku të Kosovës dhe e vetë popullit të Kosovës.

Pasi ndahemi nga Gjenerali, ne vizitojmë qytezën ushtarake, ku ndodhen kazermat, mjediset kulturore e tjerë të shoqëruar nga ushtarakët Jashar Ramadani, Sejdi Elezi, Remzie Zeqiraj e tjerë. Së bashku me ushtarakët e kalojmë drekën në mencën e tyre.

Në Prishtinë është trafik i madh, diçka e përhershme në kryeqytetin e Republikës së Kosovës. Detyrohemi të zbresim nga minibusi ynë dhe të ecim në këmbë deri tek qeveria e Kosovës.

Fytyra e parë e njohur që ne takojmë në Prishtinë është aktori Çun Lajçi. Ne i thërrasim dhe ai na përgjigjet po ashtu me zë të lartë. Takohemi dhe flasim të përmalluar. Është rrugës për në Tetovë, ku e presin për një veprimtari kulturore. Ishte një takim nga ato që i rregullon veç Zoti, Zoti kishte dasht me na taku me të madhin Çun Lajçi!

Takohemi me ministren e Integrimeve Evropiane Dhurata Hoxha. Zonja ministre na flet për sfidat e integrimeve dhe për vendosmërinë e Kosovës për integrimet evro-atlantike të vendit.

Dalim në Sheshin “Skënderbej”, pastaj në Sheshin “Ibrahim Rugova”, pastaj në sheshet “Nënë Tereza” e “Zahir Pajaziti”. Pasi vizitojmë katedralen e bukur dhe madhështore Nënë Tereza, me ashensor ne arrijmë në krye të saj, prej nga shikojmë Prishtinën anembanë. Prishtina po shtrihet në kodra, një konfiguracion më i bukur edhe se i Romës (Vite më parë, në një vizitë bashkë me djemtë tanë, ne  e kemi parë Romën nga pika më e lartë e Shën Pjetrit, në Vatikan). Shoqëruesit tanë na i tregojnë lagjet për të cilat ne pyesim dhe lagjet e shumta të reja të ndërtuara pas çlirimit. Në lëvizjet tona nëpër kryeqytet, ne e bëjmë zakon të kërkojmë nga shoqëruesit që të na tregojnë se ku po kalojmë. Dhe kështu shikojmë nga afër Rektoratin e Universitetit, Bibliotekën e Kosovës, Pallatin Rinia, Akademinë e Shkencave e tjerë, por edhe Stadiumin e ri të Futbollit të Kosovës në ndërtim e sipër, qiellgërvishtësen 42 katëshe, tashmë ende në katet e saj të para e plot ndërtime të të tjera të reja.

Natën para largimit nga Prishtina, ne të dy u takuam me mikun tonë të vjetër dhe kolegun Gani Mehmetaj. Pasi shetitëm qendrën e kryeqytetit në këmbë, në orët e vona të mbrëmjes kaluam me makinë nëpër lagjet e reja, sidomos zonat e mëdha të tregtisë, ku binin në sy komplekset e mëdha të supermerkateve shumëkatëshe. Ganiu na thotë se Presidenti Ibrahim Rugova kishte një vizion të qartë për të ardhmen e kryeqytetit. Madje nën kujdesin e tij u hartua një projekt për zgjerimin e qytetit, ku parashikohej që qyteti ekzistues të konservohej ashtu si ishte, ndërsa të gjitha ndërtimet e reja të bëheshin sipas një plani urbanistik të mirëfilltë. Projekti u miratua në Kuvendin e Kosovës. Por pas vdekjes së Presidentit, ndërtimet jashtë qytetit të vjetër nuk iu përmbajtën më asnjë projekti.

Kosova ndaj Shqipërisë

Nëpër Kosovë flamujt kombëtarë s’janë të rrallë. Edhe flamujt shtetërorë s’janë të rrallë. Në mjediset e brendshme, në veshjet e shqiptarëve kudo që shkuam flamujt kombëtarë dhe simbole të tjera kombëtare janë të pranishëm.

Na thonë se nga Prishtina çdo ditë nisen për në Shqipëri, për në qytetet e saj që nga Shëngjini në Sarandë tetë autobusë me udhëtarë. Nga çdo qytet i Kosovës përditë nisen për në qytetet e Shqipërisë plot autobusë me udhëtarë. Pa llogaritur veturat që mbushin papushim autostradën “Ibrahim Rugova” dhe “Rrugën e Kombit”. Qarkullimi i qytetarëve shqiptarë të Kosovës për në Shqipëri është shumë i madh. Lufta dhe paslufta kanë krijuar lidhje të papërfytyruara më pare midis shqiptarëve në të dy anët e kufirit. Janë lidhje familjare, miqësi individuale. Të rinj dhe të reja të Kosovës e shikojnë gjithnjë e më shumë Shqipërinë si hapësirë të mundshme të promovimit të talenteve të tyre artistike, kulturore dhe të gjithanshme. Lidhjet pa protokolle zyrtare janë ato që e bëjnë bashkimin e shqiptarëve të Kosovës dhe shqiptarëve të Shqipërisë.

Populli i Kosovës, krahas popullit të Shqipërisë, do të jetë faktori vendimtar i këtij bashkimi. Udhëheqjet politikobiznesore në Prishtinë dhe Tiranë, në rivalitet kryesisht të heshtur, janë të frustruar nga komplekset e tyre të lavdisë dhe të përfitimeve prej saj.

Kolegët tanë të huaj ua shtruan të gjithë bashkëbiseduesve në institucionet dhe në politikën e Kosovës se a janë për bashkimin kombëtar, a janë për ndarjen e veriut të vendit, a janë për shkëmbimin e territoreve. Pranë presidentit aktual dhe kryeministrit aktual të Kosovës ka këshilltarë që, duke mos pasur asnjë vision, asnjë ide për krijimin e identitetit shtetëror të Kosovës, e pështjellojnë atë me trumbetimet e krijimit të një identitet të ri kombëtar “Kosovar” sa më të ndryshëm nga identiteti kombëtar shqiptar. Ata shprehen me fjalë kundër ndarjes së veriut, por me veprime nuk bëjnë asgjë për ta parandaluar.

Këtu ka çuar ujë deri tani edhe dialogu me Serbinë. Kreu i Vetëvendosjes Albin Kurti thekson se vazhdimin e dialogut Beogradi e ka shoqëruar me rritje të dukshme të agresvitetit ndaj Kosovës dhe proceseve të saj të brendshme e të jashtme, në të gjitha drejtimet.

Dihet tradita e ngulitur në Kosovë me dekada të tëra dhe e përtërirë edhe në këto vite të pasluftës për t’iu vënë fëmijëve emra të qyteteve, të krahinave, të lumenjve, të maleve të Shqipërisë. Këto kohë bëri bujë në media kur 45 vajza, nga qindra të tilla me emrin Saranda, organizuan vizitë të përbashkët në qytetin e Sarandës.

Në nivelin e qytetarëve të thjeshtë është kudo e dukshme dashuria e pakufishme për Shqipërinë.

Qarkullimi i shqiptarëve të Shqipërisë në Kosovë ende nuk është i madh, por nuk është as i vogël. Kosova është destinacion i shqiptarëve nga shteti amë.Një nga trashëgimitë pozitive të Jugosllavisë në Kosovë është turizmi dimëror. “Nuk e kuptojmë pse pushuesit në Shqipëri parapëlqejnë turizmin dimëror në Mal të Zi apo Maqedoni, kur turizmi dimëror në Kosovë është në nivel të lartë shërbimi dhe i leverdishëm sa iu përket çmimeve,” na thonë bashkëbisedues të ndryshëm.

Popull qytetës

“Ardhsh i bardhë si vera!” Kjo është përshëndetja tradicionale shqiptare që e pret çdo vizitor të Kosovës sapo del nga aeroporti ndërkombëtar “Adem Jashari”.

Çka na bëri ne përshtypje të veçantë që nga aeroporti dhe kudo që shkuam në Kosovë është se askund syri nuk gjen një letër, një mbeturinë, një papastërti të hedhur në rrugët apo anës rrugëve.

Në Prishtinë dhe në qytetet e qendrat e banuara ku qëndruam apo kaluam vihet re pothuaj në çdo orë të ditës dhe netëve deri shumë vonë lëvizja e madhe e njerëzve, sidomos të rinj e të reja. Askund nuk krijohet më e vogla zhurmë as më e vogla rrëmujë.

Syri i të huajve, sidomos perëndimorë, sapo merr takimin e pare me Kosovën, kërkon të kapë femra me shamija, shenja të orientalitetit në paraqitjen e jashtme dhe sjelljet e qytetarëve, sidomos të rinjve, por askund në Kosovë, asnjë shenjë e tillë nuk mund të gjendet.

Ne ishim në Prishtinë në lokalin “Kaffe Z”, një lokal në qendër, kryesisht plot me të rinj dhe të reja. Dhe e shpërndamë në facebook me telefon një pamje, duke iu kërkuar miqve se ku ndodhet ky lokal. Miqtë përgjigjeshin se ndodhet në Amerikë, në Angli, në Francë, në këtë apo atë metropol në botë. Njëri nga miqtë e jepte adresën e saktë “Jeni në Prishtinë, tek Kaffe Z, tek Tre sheshirat.” Dhe vërtet lokaleve në Kosovë nuk iu mungon asgjë perëndimore.

Kultura qytetëse është një përmasë sa e bashkëkohësisë, aq edhe e traditës në Kosovë. Kjo është e dukshme edhe në Prizren, qytetin që i kultivon të dyja njëkohshëm. Ne qëndruam në këtë qytet tek Ura e famshme e Dashurisë. Me mijëra dryna (dryrë), të kyçur në hekurat e anësoreve të saj, ku janë të shkruar emrat e çifteve të lidhur me betim të përjetshëm mes tyre. Në njërin skaj të urës presin të shiten dryna të gatshëm për ato çifte që duan të bëjnë ritualin. Gazmendi 12 vjeçar, që na shpjegon gjithçka, nuk pranon të identifikohet në fotot tona.

Aspekt i kulturës qytetëse në Kosovë, çka ne e ndeshëm veçanërisht në Prizren, janë vajtjet e organizuara në lokale. Një mrekulli që vështirë se e ndesh tjetërkund.

Të rinjtë dhe të rejat e Kosovës ne bisedat me ne nuk e fshehin mungesën e perspektivës që ua krijon atyre gjendja aktuale e vendit, si dhe pamundësia për ta vizituar Evropën pa viza. Ambasadori zviceran Jean-Hubert Lebet na thotë se numri i kërkesave për viza është tejet i madh, personeli konsullor është tejet i mbingarkuar paçka se procedura e aplikimit është lehtësuar. Kosova do të përfitojë liberalizimin e vizave pas përmbushjes së reformave, shton ambasadori zviceran.

Pengesë e deritashme konsiderohej mosmiratimi i Demarkacionit me Malin e Zi, kusht të cilin zyrtarët e Kosovës e quajnë të padrejtë. Arritja këto ditë, siç thuhet, e marrëveshjes midis Podgoricës dhe Prishtinës për demarkacionin, pritej të jepte dritën jeshile për liberalizimin e vizave. Kjo duket se nuk mjafton. Lista Serbe nuk e voton demarkacionin, nëse nuk miratohet edhe Asosacioni, një kurth tjetër që Prishtina ia ka ngritur popullit të Kosovës.

***
Asnjë bashkëbisedues, që nga qytetarët tek zyrtarët më të lartë apo edhe ndërkombëtarët, nuk i mohon arritjet e Kosovës në vitet e pasçlirimit, sidomos në vitet pas zyrtarizimit të pavarësisë, siç nuk mohon se këto arritje janë larg pritshmërive të qytetarëve të Kosovës, çka e shton pakënaqësinë në rritje tek populli i Kosovës.

Vendi me moshën më të re të Europës, vuan nga plaga e papunësisë e cila arrin mbi 60%. Viktimë e kësaj papunësie është rinia që nuk sheh në Kosovë asnjë perspektivë dhe mban qëndrim kritik ndaj qeverisjes të kallur në korrupsion.

Përveç kritikave për korrupsion dhe mungesë të shtetit të së drejtës, një befasi e padëshiruar për diplomatët e huaj në Kosovë ishte edhe kthesa e Hashim Thaçit ndaj Gjykatës Speciale si dhe falja që ai i kishte dhënë tre të dënuarve për vrasjen e një familje, mdis të cilëve ishin edhe tre fëmijë.

***
Në axhendën e APES ishin edhe takimet me Thaçin si president i vendit, Haradinajn si kryeministër i vendit, Pacollin si zëvendëskryeministër dhe minister i Jashtëm, por largimi i tyre për në Amerikë, çka nuk ishte parashikuar, e pamundësoi. Edhe kryeparlamentari Veseli në çastet e fundit para takimit, u largua për në Zagreb.

Pavarësisht kësaj, vizita jonë në Kosovë pak ditë para shënimit të jubileut të 10 vjetorit të pavarësisë, ishte tejet e suksesshme, një pasuri e vërtetë, e pazëvendësueshme, mbresash dhe jehonash për rikthim.

“Kosova më ka befasuar, me atë që lexojmë dhe shohim në disa media në Zvicër dhe Evropë, tha Jean Musy, presidenti i APES që drejtonte grupin tonë të gazetarëve. Jam befasuar nga kontaktet me njerëzit, me njerëz të rinj, bujarë dhe mikpritës. Kosova ndoshta vend pak i varfër, por e pasur në zemër. Këta të rinj nuk janë vetëm perspektivat e Kosovës, por edhe perspektiva e evropianëve “.

Në mbrëmjen para nisjes bëmë edhe një shëtitje nëpër Prishtinë, qytetin me mesatare moshe 28 vjeç. Kishte nisur ndërtimi i skeletit të skenës për kremtimin e dhjetë vjetorit të pavarësisë. Aty do të performonte vetëm disa ditë me vonë Rita Ora, ikona e rinisë shqiptare! Axhenda e ngjeshur nuk na la mundësi të takohemi me miqtë tanë që i kemi në të gjithë Kosovën dhe u kërkojmë ndjesë. U ndjemë shume mirë kur vëllai i Agim Ramadanit, Jashar Ramadani, shef kabineti i Ministrisë së FSK, na tha se babai i tyre na donte fort paçka se nuk ishin takuar ndonjëherë. Me mendje u betuam se herën tjetër do të shkojmë patjetër në Zhegër!

Mëngjesin e nisjes aeroporti Adem Jashari ishte plot, dikush përqafohej, dikush përlotej, dikush rrinte në heshtje dhe priste.

Vetëm në mëngjes me destiancion Zvicrën prisnin tre avionë, njëri me destinacion Gjenevën, tjetri Zyrihun dhe i treti Bazelin.

Ndërsa linjë Tiranë Zvicër nuk ka!

Aty midis pamë një kioskë të vogël që shiste libra të shtëpisë botuese Koha. Blemë disa, midis tyre Këmbët e Gjarpërit të Veton Surroit, McMafia të Misha Glenit etj.

Kur avioni u ngrit në qiell ne nuk i shqisnim sytë nga relievi i Kosovës që sa vinte e zvogëlohej dhe na largohej, por largësia ishte vetëm një fiksion surreal!

“Photos et © Pierre Virot”

Tek Rugova

Bashkia e Mitrovicës, me ne Blerina, ekonomistja e Bashkisë të Mitrovicës

Tek selia e Vetvendosjes

Në takim me Z.Jean-Hubert Lebet, Ambasadorin e Zvcrës në  Kosovë, në selinë e Ambasadës në Prishtinë

Në pritjen e Ministres së Integrimit Europian, Dhurata Hoxha

Lumëbardhi, në Prizren

Me ministrin e FSK-së Rrustem Berisha

-Epopeja e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, jubileu i  20 vjetorit/

-Para 20 vitesh, në 5 mars 1998, raportoja:  Forca të mëdha serbe të blinduara kanë filluar që në mëngjes një sulm kundër shqiptarëve në Drenicë. Prekazi po qëllohet edhe me topa të rëndë…/

 Gazeta DIELLI nga korrespondenti në Kosovë Behlul Jashari*/

PRISHTINË, 4 Mars 2018/ Kosova në 10 vjetorin e Pavarësisë shënon edhe 20 vjetorin e Epopesë së Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës – qëndresës heroike e flijimit legjendar për liri e pavarësi të Familjes Jashari në Prekaz.

Në jubileun e  20 vjetorit të rënies heroike të Komandantit Legjendar Adem Jashari, Familjes Jashari në Prekaz, dëshmorëve të kombit si dhe të gjithë të rënëve për liri, Qeveria e Republikës së  Kosovës nën patronatin e Kryeministrit Ramush Haradinaj në 5, 6 dhe 7 Mars 2018 organizon manifestimin gjithëpopullor  “Epopeja e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës”.

Programi i manifestimit ka fillur me 3 dhe 4 mars 2018 me vrapimin  “Shtegu i Shpresës”, me nisje në ora 13:00 nga Prekazi-liri e legjendë shqiptare, ndërsa gjatë tre ditëve të ardhëshme axhenda është kjo:

1. Me  5 Mars 2018:

*          Në të gjitha shkollat e Republikës së Kosovës ora e parë e mësimit i kushtohet “Epopesë së UÇK-së”, Komandantit Legjendar Adem Jashari  dhe Familjes Jashari të Prekazit.

*          Nga Kuvendi i Republikës së Kosovës në ora 10:00 do të realizohet Seanca e cila do i kushtohet “Epopesë së UÇK-së”, rënies heroike të Komandantit Legjendar Adem Jashari, Familjes Jashari të Prekazit dhe të gjithë të rënëve të tjerë për Liri.

*          Kuvendet komunale të Republikës së Kosovës  do të realizojnë seanca për nderë të kësaj ngjarje historike.

*          Në Kazermën “Adem Jashari” në Prishtinë duke filluar nga ora 11:00 do të mbahet ceremoni ushtarake e FSK-së e përcjellë me programin kulturor dhe artistik.

*          Zbulimi i Mozaikut (me gëzhoja) të Komandantit Legjendar Adem Jashari  në Prekaz në ora 14:00.

*          Në Tiranë duke filluar nga ora 18:00 në Muzeun Kombëtar do të mbahet akademi përkujtimore kushtuar Komandantit Legjendar Adem Jashari, Familjes Jashari të Prekazit dhe gjithë dëshmoreve e të rënëve për liri.

2. Me  6 Mars 2018:

*     Në ora 09:00 fillon konferenca shkencore “Jasharajt dhe Lufta Çlirimtare” (Salla e Konferencave në Bibliotekën Kombëtare në Prishtinë, Kryeministri bën hapjen).

*     Nga ora 10:00 deri në orën 12:00 do u bëhen homazhe Komandantit Legjendar Adem Jashari dhe Familjes Jashari në Kompleksin Memorial në Prekaz.

*     Nga ora 12:00  bëhen homazhe në të gjitha komplekset memoriale të dëshmorëve të UÇK-së në Kosovë.

*     Në ora 17:00 në Sallën e Kuqe të Pallatit të Rinisë dhe Sporteve do të mbahet Akademi Përkujtimore kushtuar Komandantit Legjendar Adem Jashari e Familjes Jashari të Prekazit dhe gjithë dëshmorëve dhe të rënëve për liri.

*     Ora 19:00 – Ekspozita kushtuar Komandantit Legjendar Adem Jashari dhe Familjes Jashari të Prekazit në Muzeun e Kosovës në Prishtinë.

3. Me 7 Mars 2018:

*          Në Shkup duke filluar nga ora 12:00 në Sallën e Operës mbahet akademi përkujtimore kushtuar Komandantit Legjendar Adem Jashari, familjes Jashari të Prekazit dhe gjithë dëshmorëve dhe të rënëve për liri.

*          Nga ora 18:00 në Komunën e Skenderajt do të mbahet manifestimi “Nata e Zjarreve”,  ku fillimisht  në Kompleksin Memorial në Prekaz do të ndizen flakadanët  dhe me pas në Sheshin “Adem Jashari” do te mbahet një program kulturor-artistik.

*                            Në kuadër të Manifestimit do të realizohen edhe këto aktivitete:

–   Turneu në Shah

–  Turneu në Volejboll

–   Turneu në Futsall

–   Turneu i Shenjëtarisë dhe Shigjetarisë

Këshilli Organizativ ka ftuar qytetarët që në mënyrë masovike t’i bashkohen manifestimeve dhe së bashku të nderohet vepra heroike e Komandantit Legjendar Adem Jashari, Familjes Jashari të Prekazit dhe të gjithë të rënëve për Lirinë dhe Pavarësinë e Kosovës.

Para 20 vitesh, në 5 mars 1998, raportoja për Agjencinë shtetërore-zyrtare të lamjeve të Shqipërisë – ATSH se forca të mëdha serbe të blinduara kishin filluar që në mëngjes një sulm kundër shqiptarëve në Drenicë.

Forcat serbe kishin zënë pozicione dhe ishin fortifikuar rreth Prekazit dhe qëllonin me armë të kalibrave të ndryshëm mbi vendbanimet shqiptare. Prekazi po qëllohet edhe me topa të rëndë, dëshmonin burime nga vendi i ngjarjeve, ndërsa ishin vënë në përdorim edhe helikopterë dhe nga veriu vinin njoftime se forca të reja ushtarake dhe policore serbe po hynin në Kosovë nëpër luginën e lumit Ibër drejt Mitrovicës dhe nga Merdare drejt Podujevës.

Në 5, 6 e 7 mars 1998, në Epopenë e Prekazit, në mbojtje të pragut të shtëpisë dhe Kosovës, në luftën për liri dhe pavarësi, ranë heroikisht 56 anëtarë të Familjes Jashari, 20 prej tyre të Familjes së ngushtë të Komandantit Legjendar të UÇK-së, Adem Jashari, në përballje me sulmin e egër të forcave serbe të kasapit të Ballkanit, Millosheviç, i cili ka përfunduar në Gjykatën Ndërkombëtare për Krime Lufte në Hagë.

Presidenti historik i Kosovës, Ibrahim Rugova,  në 6 mars 1998, në një konferencë shtypi në Prishtinë para rreth 200 gazetarëve të huaj dhe vendas,  përsëriste thirrjen drejtuar bashkësisë ndërkombëtare për të ndërhyrë pa humbur kohë tek autoritetet serbe dhe për t’i dhënë fund menjëherë gjakderdhjes. Rugova kërkonte që çështja e Kosovës të shqyrtohet urgjentisht në Këshillin e Sigurimit të OKB-së dhe Kosova të merret urgjentisht nën mbrojtjen ndërkombëtare – duke lënë të nënkuptohet edhe mbrojtjen ushtarake.

REPORTAZH

KOSOVË – LIRI E PËRJETSHME NË PREKAZ 

-Nga Behlul JASHARI-Reportazh nga Prekazi, i shkruar në mbrëmjen e 31 janarit 2010, i botuar atëherë në 1 shkurt në Tiranë – Agjencinë shtetërore-zyrtare të lamjeve të Shqipërisë/

Dëbora, si një bardhësi paqeje, e ka mbuluar Prekazin, fshatin i cili 12 vjet më parë, më 5 mars 1998, u përball me egërsinë e makinerisë luftarake serbe kundër shqiptarëve, familjes së Jasharajve të fortifikuar në kulla për të mbrojtur pragun e shtëpisë dhe Kosovën.

Mbi kullat legjendë valëviten dy flamuj kombëtar shqiptarë si në majën më të lartë të botës, të lavdisë, heroizmit, të sakrificësës e flijimit për liri. Flamuri kuqezi valon edhe lart në një kodrinë, ku prehen në amshim 60 heronj e dëshmorë të rënë në epopenë e Jasharëve, Prekazit, Drenicës, Kosovës dhe gjithë shqiptarëve. Pranë varrezave memorial, ngritur me mermer të bardhë, qëndrojnë në nderim të përhershëm ushtarët e forcës kosovare.

Ky është imazhi i parë nga Prekazi në prag të dyvjetorit të shpalljes së pavarësisë së Kosovës, 17 shkurtit.

Historia tregon se Jasharajt e Prekazit janë sulmuar tre herë. Sulmi i parë ishte më 30 dhjetor 1991, ndërsa i dyti më 22 janar 1998. Të dy herët sulmuesit u thyen dhe zmbrapsën para qëndresës heroike.

Sulmi i tretë i forcave serbe ishte ushtarako-policor, luftë kundër një familje.

Gjatë rezistencës, më 5, 6 e 7 mars 1998, plot tri ditë e dy netë, ranë heroikisht 20 anëtarë të familjes Jashari, prej 22 që ishin në rrethimin e forcave serbe. Ndër të rënët ishte edhe komandanti legjendar Adem Jashari. Shpëtoi djali i dytë i Rifatit, Bashkimi, dhe vajza e Hamzës, Besarta. Ndërsa në familjen e gjerë Jashari kanë rënë 56 dëshmorë. Mes tyre nëntë fëmijë dhe disa të moshuar deri 93-vjeç…

Kryefamiljari Rifat Jashari, në odën e tij kujton si i ka përjetuar ato ditë dramatike, i ndodhur atëherë jashtë vendit, në Gjermani, bashkë me të birin, Muratin dhe Lulëzimin e Bekimin, djemtë e Ademit dhe Hamzës.

“Do mbesim veç ne katër, pata thënë atëherë, atë ditë që ka krisë në Prekaz…”, thotë Rifati, i cili tregon se kishte bërë telefonata të shumta në Mitrovicë, Vushtrri, Prishtinë, Skënderaj… dhe kishte marrë versione të ndryshme për luftën e familjes së tij në Prekaz.

“Të vertetën drejt ma tregoi vetëm Sabit Istogu, që ishte shok i Hamzës”, vazhdon Rifati rrëfimin . “Rash në lidhje me Sabitin…Edhe m’u drejtua: Bac, kullat po i bombardojnë. Jemi në rreth të hekurt, tank pas tanku”.

Baca Rifat e vazhdon rrëfimin, flet për përtëritjen e familjes dhe të jetës, për njëmbëdhjetë fëmijtë e lindur pas zjarrit të madh të luftës, të cilët mbajnë emrat e të rënëve.

“Shpëtuan dhjetë anëtarë të familjes. Prej dhjetëve numri shkoi në 25. Që dy orë isha duke luajtur me fëmijët nëpër oborr… E çka po do pasuri më të madhe. Unë për veti pasuri më të madhe nuk di. Njëmbëdhjetë fëmijë i ka falë zoti, cilin ta kqyrësh më i shëndoshë se shoqi”.

Njeriu i familjes që ka dhënë 56 heronj e dëshmorë për lirinë e pavarësinë e Kosovës, thekson nderimin e madh e të gjithmonshëm të kombit.

“E falënderoj këtë popull, prej të gjitha viseve shqiptare, kudo që jetojnë, që kurrë nuk ka lënë vetëm…”, thotë Rifati.

Dhe, në veçanti, kryefamiljari i Jasharëve flet për Shqipërinë.

“Nga të gjitha qytetet e Shqipërisë, e më duket edhe nga secili fshat i Shqipërisë, kanë ardhë në këtë odë për të na uruar kur Kosova shpalli pavarësinë. Kanë ardhur edhe shumë herë të tjera…”

Rifati i Jasharëve të Prekazit kujton me shumë mirënjohje ndihmën e gjithmonshme të Shqipërisë për Kosovën edhe në kohët më të vështira të luftës, kur strehoi shumicën e rreth një milion shqiptarëve të dëbuar. Nuk thotë kosovarëve, se “komb kosovar s’ka”.

“Po mos të mos ishte shteti amë nuk e di ku do ishim sot. E gjithë Shqipëria i priti vëllezërit e motrat nga Kosova”.

Ai vlerëson lart të gjitha angazhimet e shtetit shqiptar, edhe në rrugën e Kosovës drejt pavarësisë, edhe tani me mbështetjen e diplomacisë shqiptare drejt njohjeve të reja.

Nga oda e Jasharëve në Prekaz Baca Rifat jep mesazhin se Kosova, edhe udhëheqësit e saj, edhe të gjithë, duhet të punojnë edhe më shumë për Kosovën e kombin.

“I lumi është ai që punon për komb të vet, për vend të vet…”, thotë ai.

Ai jep edhe mesazhin për unitet të shqiptarëve kudo që janë për çështjet madhore, për bashkëpunim mes partive, pozitës dhe opozitës.

Kryefamiljari tregon se në Prekaz dhe në odën e Jasharajve vizitorët e shumtë janë nga gjithë Kosova, Shqipëria, Maqedonia, Lugina ePreshevës, Mali i Zi e nga shumë anë të botës, mes tyre edhe personalitete të njohura.

Ndërsa, ciceroni i Kompleksit Memoral në Prekaz, Xhevat Imeri, thotë se gjatë 11 vjetëve të pasluftës ka patur më shumë se tetë milionë e gjysmë vizitorë.

Ndër personalitetet më të larta që kanë vizituar Prekazin është edhe Kryeministri i Shqipërisë, Sali Berisha.

“Në Prekaz janë themelet e lirisë së Kosovës”, u shpreh Kryeministri Berisha në vizitën e parë më 16 qershor 2006.

“Vizita në Prekaz është vizita në tempullin e lirisë, flaka e të cilës këtu nuk u shua kurrë. Është vizita në vendin, në shtëpinë e tribunit të lirisë, komandantit legjendar të luftës së shqiptarëve të Kosovës për liri, dinjitet njerëzor, nder, dinjitet kobëtar. Në Prekaz janë themelet e lirisë së Kosovës. Në veprën e Adem Jasharit e familjes së tij, familje që sakrifikoi sa asnjë tjetër në historinë e kombit, për lirinë e Kosovës, mbetet flaka, mbetet simboli i madh i shpresës, i besimit të shqiptarëve tek një e ardhme e shkëlqyer”, u shpreh atëhere Kryeministri Berisha, duke shprehur bindjen se kombi shqiptar në liri do të ndërtojë të ardhmen më të shkëlqyer, si në Shqipëri, ashtu edhe në Kosovë.

Në Prekaz ishte edhe kryeadministratori i parë i Kosovës, Bernard Kushner.

“Dua ta them një të vërtetë të madhe, Prekazi lëvizi të gjithë mekanizmat botërorë që ndikuan për të vepruar konkretisht. Dhe, sikur të kishte pasur Çmim Nobel për Liri, atëherë ai do t’i takonte familjes Jashari”, ka theksuar Kushner, cituar në një nga librat në muzeun e kompleksit memorial.

Ndërsa, mijëra e mijëra vizitorë në Prekaz kanë shkruar e kanë firmosur në librin e përshtypjeve, që është një libër i madh, gjithmonë i hapur dhe i pafund.

Ndër të nënshkruarit në atë libër është edhe shkrimtari i madh shqiptar Ismail Kadare.

Dhe, këtë shkrim nga Prekazi, që mund të jetë edhe i pafund, po e mbyllim në mbrëmjen e fundjanarit me një theksim nga ajo që ka shkruar Kadare: “Ndodhem në familjen e Jasharëve, atje ku nisi një flakë e madhërishme, flaka e lirisë që e ndriçoi krejt Prekazin, e pas tij Drenicën, e pas saj mbarë Kosovën. Ajo shkrepëtimë e zgjoi nga gjumi Evropën e botën. Shekujt kalojnë, drita e lirisë, drita e atyre që ranë për të nuk zbehet kurrë”…

*-Reportazh i vitit 2010: Liri e përjetshme në Prekaz/

VATRA ANALIZOI ME PJEKURI E MATURI PROBLEMET AKTUALE DHE MIRATOI PLATFORMËN PËR VITALIZIMIN E SAJ. TAKIMI U MBYLL ME SHTËRNGIME DUARËSH MES KRYETARIT MISHTO DHE ISH KRYETARIT BUÇAJ-

Në vijim të platformës për forcimin, gjallërimin dhe vitalizimin e saj, Federata Panshqiptare e Amerikës VATRA  mblodhi me 3 mars 2018 Këshillin Drejtues dhe analizoi me përgjegjshmëri situatën aktuale, debatet e pas Kuvendit, miratoi platformën e vitalizimit të saj etj.

Me pjekuri e urëtsi kryetari Dritan Mishto, toleroi zërat kundër, dëgjoi vërejtjet, kundërshtimet dhe pretendimet, dha spjegimet e tij dhe kërkoi që Këshilli të ruante pjekurinë karakteristike të Vatrës, e cila përherë ka ditur që të përballojë situata të vështira dhe ka mundur të mbijetoi për 106 vite, përkundër zërave dashakeqës se Vatra mbaroi, Vatra u shua, Vatra e kreu misionin etj…etj…

Këshilli i zhvilloi punimet sipas rendit të ditës, të paralajmërua publikisht, duke dëgjuar raportet përkatëse dhe platofrmën sipas seksioneve dhe drejtuesve sipas kësaj kronike:

– Prezantimi i punës së Vatra Foundation Inc-Raport nga dr. Nexhat Kaliqi.

– Prezantimi i Punës së Fondit të Studentëve-Raport nga Z. Mithat Gashi.

Raport i Kryetarit të Komisionit të Garancive të Kanunores z. Bashkim Musabelliu

–      Raport i financierit të Vatrës z. Marjan Cubi

–      Prezantimi i platformave të punës së:

–     Editores së faqeve anglisht të gazetës Dielli Znj. Rafaela Prifti

–     Këshilltarit për çështjet e kulturës z . Gezim Nika

–    Këshilltarit për Zhvillimin Ekonomik z. Elmi Berisha

–   Menaxherit të përgjithshëm të aktiviteteve z. Frederik Ndoci

Koordinatorit të medias  Dritan Haxhia.

Në pikën e rendit të ditës për shqetësimet e degës së Washingtonit dhe asaj të Usterit,që dërgoi një letër para fillimit të takimit,  u  diskutua në vijim. Ish kryetari dr. Gjon Buçaj paraqiti oponencën e  tij ndaj kryetarit Mishto, i cili dha përgjigjet e tij dhe kërkoi bashkëpunim për të zgjidhur çdo keqkuptim.

Nga ana e tij, anëtari i këshillit të të urtëve Zef  Përndocaj, paraqiti ankesat e tij për Kryetarin Mishto. Z. Mishto kërkoi mirëkuptim e  bashkëpunim.

Në fund të takimit u shtërnguan duart mes Kryetari Dritan Mishto dhe ish kryetarit Buçaj e Zef Përndocaj.

Gjithçka u zgjidh me mirëkuptim e pjekuri dhe Vatra doli më e fortë edhe nga ky ballfaqim. Për më shumë detaje do të lexoni në Gazetën Dielli të printuar. Fotografi me shume shihni ne facebook dielli vatra).

Autor të huaj janë fascinuar me realitetin shqiptar që ka të bëjë me diversitetin fetar si asnjë popull tjetër në Europë.Ndonëse një konstatim i tillë na bën të veçantë duke shprehur në praktikë tolerancën fetare, një  diversitet i tillë është i pakonceptueshëm për popuj të tjerë, sidomos të fqinjët tanë grekë dhe sllavë, të cilët janë të njëjtësuar me konfesionin e tyre ortodoks. Diversiteti fetar ndër shqiptarë mbetet  model për popujt e tjerë të cilët vuajnë nga komplekset teokratike./

Shkruan: Dr.Nail Draga/

Studiues  profileve të ndryshme shkencore të cilët janë marrë me raportët e ndryshme shoqërore të shqiptarëve, kanë spikatur një dukuri e cila është e veçantë tek kombi ynë.Fjala është për  tolerancën fetare, qe lidhet me besimin. Pra, kemi të bëjmë me një bashkëjetesë pa armiqësi e konflikte të besimtarëve me fe të ndryshme. Dihet historikisht se besimi tek shqiptarët fillon me Ilirët, ku nga paganizmi përmes romakëve pranuan krishtërimin në shek.IV, ndërsa më pas me ndarjën e Krishtërimit në vitin 1054, shqiptarët i përkasin Bizantit, përkatësisht ortodoksizmit, ndërsa nga shek.XV, e më pas me paraqitjen e Perandorisë Osmane në Siujdhesën Ilirike, pjesa më e madhe e shqiptarëve kaluan në islamizëm. Ishin këto periudha të veçanta, me plot intriga, presione  dhe kushtëzime të ndryshme, ku për të mbijetuar shqiptarët ishin të detyruar t iu përshtatën rrethanave të kohës. Andaj, edhe dukurinë e konvertimit në fe të kohës duhet kuptuar në kontekstin kohor, për arsy politike e etnike. Pikërisht në lidhje me këtë çështje kemi raste të shumta nga klasa politike e kohës. Tashmë dihet se Balshajt në vitin 1369 nga ortodoks kaluan në katolik, pastaj ngjajshëm vepruan edhe Skurajt, Muzakët e Zahariajt. Ndërsa sipas rrethanave politike Gjon Kastrioti, i  ati i Skënderbeut, ishte katolik si aleat i Venedikut më 1407, ortodoks si aleat i Stefan Llazareviqit më 1419-1426, mysliman si aleat i Muratit II më 1430-1438 dhe vdiq si katolik më 1443. Rastet e tilla te asaj kohe por edhe më pas janë të mjaftueshme për të kuptuar tolerancën fetare e cila vazhdimisht ka qenë dhe mbetet preokupim i studiuesve të profileve të ndryshme shkencore.

Në këtë  vit kur shënojmë 550-vjetorin e vdekjës së Heroit Kombëtar Gjergj Kastrioti- Skënderbeu  si dhe  140-vjetorin e Lidhjës Shqiptare të Prizrenit  e tërë bota shqiptare në hapësirën e saj  etnogjeografike si dhe në diasporë më krenari kujton këto  ngjarje të lavdishme të historisë sonë kombëtare. Sepse kemi të bëjmë me kohën e mbijetesës kombëtare duke marrë parasysh se shqiptarët përjetuan  dhunë, shpërngulje, asimilim dhe luftëra të ndryshme, por mbijetuan dhe sfiduan rrethanat e kohës dhe politikat ekspansioniste të fqinjëve tanë.

Diversiteti fetar pasuri kulturore e kombëtare

Ndonëse populli shqiptar trashëgon një divesistet të theksuar fetar, bashkëekzistenca, harmonia dhe toleranca fetare e kanë veçuar të kaluarën dhe të tashmën e shqiptarëve. Eshtë kjo një vlerë e çmuar historike që rrallë kush e ka nga popujt e tjerë në botë, andaj ne më kënaqësi iu ofrojmë popujve të tjerë të botës në luftën kundër intolerancës, fanatizmit dhe ekstremizmit fetar.Toleranca fetare, nuk është dukuri e re e as e panjohur për shqiptarët, sepse ajo gjatë shekujve u bë vyrtyt specifik i popullit tonë. Nga Mesjeta  kur shqiptarët në hapësirën e tyre etnogjeografike, u përhap islamizmi u ruajt toleranca fetare, sepse vazhduan të njëjtet faktorë si territori i përbashkët, gjuha, tradita dhe marrëdhëniet shpirtërore.

Në sajë te të dhënave që disponojmë del se ekzistimi i tre konfesioneve fetare të shqiptarët: katolicizmi, ortodoksizmi dhe islamizmi, iu ka bërë përshtypje edhe personaliteteve të huaja të cilët kanë vizituar viset shqiptare në të kaluarën.Vazhdimisht ka ekzistuar bashkëpunimi reciprok në mes komuniteteve të  tre besimeve të ndryshme, në rrethana të ndryshme shoqërore.Botimet e ndryshme të kësaj natyre janë dëshmi e një konstatimi të tillë praktik, si të asnjë popull tjetër.

Shqiptarët model për popujt e tjerë

Nëse analizojmë faktorët që patën ndikim të jashtëzakonshëm në kultivimin e tolerancës fetare të shqiptarët nuk ka dilemë se rolin dominant e kanë pasur ideologët e Rindjës Kombëtare Shqiptare. Ata ndikuan që politika e përçarjës fetare të dështoj, sepse ata me veprat e tyre kultivuan atdhedashurinë, se me vetdije vuan përpara kombin e më pas besimin. Ishte ky një veprim largëpamës, që dalloheshin nga fqinjët tanë të cilët më parë vendosnin besimin e më pas kombin. Ka mbetur nga ajo kohë thënia emblematike e Pashko Vasës “feja e shqiptarit është shqiptaria”. Ishte ky një kushtrim për kohën por si i tillë vjen deri në ditët tona,  plot emocion dhe idealizëm. Dhe kështu të bashkuar me idealizëm, me rastin e shpalljës së Pavarësisë së Shqipërisë më 28 nëntort 1912, toleranca fetare dëshmohet në praktikë nga përbërja e Qeverisë së parë shqiptare e cila përbëhëj nga përfaqësuesit e te tre konfesioneve fetare.

Kujtojmë më ketë rast priftin katolik atë Luigj Bumçi i cili në dhjetor të vitit 1919 shkoj të Papa në Vatikan, për të kërkuar mbeshtetje për çështjen shqiptare. Ai në mes tjerash  i dëshmoj Papës së ndonse  shumica e shqiptarëve janë të besimit islam, ata e kishin zgjedhur për kryetar të delegacionit të tyre.

Shëmbuj që mburremi me to

Ndërsa në takimin në Gjenevë me 17.12.1920 në Lidhjen e Kombeve, ku diskutohej për pranimin e Shqipërisë në ketë organizëm, Shqipëria përfaqësohej nga Fan S.Noli.Po ashtu edhe Mbreti i shqiptarëve Zogu I, në ditën që u inaugurua për mbret me 1 shtator 1928 e bëri betimin me njerën dorë në Kuran dhe tjetrën në Bibel, duke simbolizuar kështu unitetin kombëtar. Kjo çështje pas Luftës së Dytë Botërore, me instalimin e diktaturës komuniste në hapësirën shqiptare, mbeti e margjinalizuar në çdo aspekt, sepse çështja e besimit trajtohej si e rrezikshme e madje edhe e denushme. Ishte koha kur qasja ideologjike e partisë shtet eliminonte çdo  trajtim tjetër të çështjeve shoqërore, duke anashkaluar edhe përvojën pozitive  nga e kaluara, nga çështja  e besimit.Vetëm pas dështimit të monizmit dhe miratimit të pluralizmit ndryshuan rrethanat të cilat janë në favor të diversitetit të besimit dhe vlerave morale të tyre.

Ndihma reciproke dhe bashkëpunimi i  pjesëtarëve të komuniteteve fetare të popullit shqiptar edhe sot vazhdon në forma të ndryshme. Ne ketë aspekt kemi shembuj  qe janë për admirim dhe ne mburremi me to. Si e tillë harmonia dhe bashkëjetesa  fetare e shqiptarëve është rast unik në botë dhe shëmbull për popujt e tjerë. Nuk ka dilemë se ketë vlerë duhet mbrojtur dhe avancuar, sepse është vlerë civilizuese.

Shqiptarët si një nder popujt më të vjetër të Evropës do të vazhdojnë më ketë filozofi të veprimit, ndërsa kontributin e tyre do ta japim te gjithë aty ku jetojmë e veprojmë, sepse është obligim moral, profesional e kombëtar. Andaj duhet të jemi të kujdesshëm në realizimin e aspiratave tona në  shek.XXI i cili cilësohet si shekulli i shqiptarëve, sepse shumë çka varet nga ne se si do ti  koordinojmë veprimet brenda vetës dhe me aleatët tanë në mënyrë qe të realizojmë aspiratat tona kombëtare.

(Mars 2018)

Kryeministri Haradinaj:  Vetëm një popull që është i gatshëm ta mbrojë lirinë me çmimin e jetës, e ka të ardhmen e sigurtë/

 Nën kujdesin e kryeministrit të Republikës së Kosovës, Ramush Haradinaj, në kuadër të manifestimit gjithëpopullor për shënimin e 20 vjetorit të “Epopesë së UÇK-së”, u mbajt Akademi Përkujtimore, kushtuar Komandantit Legjendar Adem Jashari, Familjes Jashari dhe të gjithë dëshmorëve dhe të rënëve për liri.

Për të përkujtuar sakrificën, luftën e lavdishme dhe rënien e Komandantit Legjendar Adem Jashari dhe të Familjes Jashari, në këtë akademi ishin të pranishëm përfaqësues të institucioneve, familjarë dhe bashkëluftëtarë të Komandantit Legjendar Adem Jashari, si dhe qytetarë të tjerë.
Para të pranishmëve të shumtë, kryeministri Ramush Haradinaj, kujtoi luftën dhe heroizmin e komandantit Adem Jashari, duke theksuar se Familja Jashari janë sinonim i shqiptarëve.“Në marsin e 1998-ës midis Evrope u shua një familje e tërë, por bota e lirë u zgjua dhe nuk lejoi të zhdukej një popull, i cili, nga historia evropiane dhe botërore kishte mësuar ndër breza të jetojë i lirë, në vend të vetin, me nder dhe dinjitet. Heronjtë dhe dëshmorët e Kosovës, veçanërisht Jasharët, na kanë mësuar këtë leksion: Vetëm një popull që është i gatshëm ta mbrojë lirinë me çmimin e jetës, e ka të ardhmen e sigurt!.”, tha kryeministri Haradinaj. Të pranishmit me një fjalë rasti i përshëndeti Rifat Jashari, vëllai i Komandantit Legjendar Adem Jashari. “Jemi sot në këtë Akademi Përkujtimore jo vetëm të Jasharëve, por të gjithë kombit shqiptarë, të gjithë atyre që ranë për liri”, tha ai, duke kujtuar të gjithë ata që ranë për lirinë e vendit.Për luftën e lavdishme të Komandantit Legjendar Adem Jashari dhe Familjes Jashari, foli edhe historiani Marenglen Verli.

                                 ***

Fjala e plotë Kryeministrit në Akademinë përkujtimore:Është diçka e mrekullueshme ta përjetosh, të shohësh brezin e ri, Ademin, Hamzën e ri, të shohësh Lulin e Bekimin, por me të qëndrua përballë baca Rifat. Zoti e ka thënë që kjo familje të jetojë, sepse është sinonim i shqiptarëve, e shqiptarët do të jetojnë gjithmonë.
Natyrshëm i madh e i vogël, shqiptarë kudo që jemi, sot jemi bashkë, jemi me një ndjenjë, ndjenjën e lirisë, por edhe me ndjenjën e dhimbjes së madhe të të gjithë njerëzve tanë më të mirë që i kishim që u flijuan për liri.
Ku ndodhi kthesa dhe kur e kuptuan se kush jemi dhe kush do të jemi, më nuk ka dilemë askush. Ndodhi në Prekaz, ndodhi në familjen Jashari, ndodhi te baca Shaban, te Ademi, te Hamza, te ata që i kujtojmë sot.
Me respekt do t’i kujtojmë gjithë jetën.
Të flasësh për Epopenë e UÇK-së, për marsin dhe Jasharët, natyrisht se është nder, por është edhe zotim, për përgjegjësi të shtuar se do ta mbrojmë lirinë e këtij vendi pa pyetur për çmimin, se do të jemi në shërbim të qytetarëve dhe se do ta bëjmë një Kosovë prosperuese.

Në marsin e 1998-ës midis Evrope u shua një familje e tërë, por bota e lirë u zgjua dhe nuk lejoi të zhdukej një popull, i cili, nga historia evropiane dhe botërore kishte mësuar ndër breza të jetojë i lirë, në vend të vetin, me nder dhe dinjitet.
Heronjtë dhe dëshmorët e Kosovës, veçanërisht Jasharët, na kanë mësuar këtë leksion: Vetëm një popull që është i gatshëm ta mbrojë lirinë me çmimin e jetës, e ka të ardhmen e sigurt!
Liria në shtetin modern nënkupton cilësi, mirëqenie, siguri dhe qetësi në jetë.
Ne lirinë tonë e përjetojmë dhe e ndjejmë në miqësi të përhershme me Amerikën, ne do t’ia dalim ta bëjmë një Kosovë çfarë e ëndërruan ata që u flijuan për të!

Këtë ua kemi borxh të rënëve për liri, këtë e bëjmë për brezat që vijnë.

Ne synojmë të jemi të barabartë me të gjithë, të anëtarësohemi në mekanizmat ndërkombëtarë, në OKB, në NATO, në Bashkimin Evropian, sepse jemi pjesë e pandashme e botës, sepse ishim dhe do të jemi gjithnjë pjesë e familjes së popujve të lirë dhe kjo falë të rënëve për liri, falë sakrificës së të gjithëve.

Sot edhe njëherë kthehemi aty ku e nisëm, në Prekazin legjendar, te familja legjendare e komandantin tonë legjendar Adem Jashari dhe u themi Lavdi e përjetshme!

***

Në nderim të “Epopesë së UÇK-së” ministri dhe komandanti i FSK-së bënë homazhe te varri i Komandantit Legjendar Adem Jashari

Me rastin e manifestimit jubilar të 20 vjetorit  të “Epopesë së UÇK-së”, rezistencës heroike të familjes Jasharaj,  të luftëtarëve tjerë, si dhe rënies së komandantit legjendar Adem Jashari, pjesëtarëve të familjes Jashari dhe të gjithë të rënëve për liri, sot ministri i FSK-së Rrustem Berisha dhe komandanti i FSK-së gjenerallejtënant Rrahman Rama,  të shoqëruar nga gjeneralë, oficerë madhorë të FSK-së, zyrtarë të lartë të ministrisë, bënë homazhe te varri i Komandantit Legjendar Adem Jashari në kompleksin memorial në Prekaz. Pas homazheve delegacioni i lartë i MFSK-së dhe FSK-së bënë vizitë në familjen Jashari, ku u pritën nga kryefamiljari Rifat Jashari.

Me këtë rast ministri Berisha para mediave deklaroi: “Ishim sot në vizitë në familjen Jasharaj, për të qenë pjesë e  kësaj ceremonie, pjesë e përballimit të këtyre kujtimeve të ditëve të vështira,  që i kanë pasur. Siç e dimë kanë qenë ditë të vështira për familjen Jasharaj dhe për të gjithë popullin  shqiptarë. Kemi pasur dëshirë të jemi pjesë e kësaj ceremonie, kjo është një frymëzim për të gjithë neve, që të vazhdojmë me punën tonë drejt forcimit të shtetit  tonë, institucioneve shtetërore dhe të institucioneve të sigurisë. Unë mendojë se çdo herë e më shumë  do të vijmë me vlera raportuese, në çdo përvjetor dhe të njihen me to të gjithë qytetarët”.

Me respekt,                                                                                                                                   

Albanian -american women’s organization (AAWO) “Motrat Qiriazi një demonstrim i dashurisë njerëzore/Nga Marjana Bulku/

Photo credit Arbërie Hetemi/

AAWO “Motrat Qiriazi”numëron vitin e 25 -të e bashkë me vitet janë qindra aktivitete ku në qendër është familja , gruaja, fëmijët , edukimi, sakrificat njerëzore të cilat na bëjnë edhe më fort humanë dhe përkrahës të njeriut, atij që i përket botës së suksesit por edhe njeriut të thjeshtë,atij që përballet me sakrificat dhe vështirësitë e jetës që nuk janë të pakta.

Është bërë traditë tashmë 25 vjet që 7-8 marsi të bashkojë mes qindra pjesmarrësish festën me kujtesën, argëtimin me vlerësimin , mirnjohjen me falenderimin në salla të tejmbushura me miq e familjarë që urojnë motrat, bijat , bashkëshortet e që nderojne edhe arritjet e tyre, sakrificat dhe përkushtimin që i karakterizon motrat, nënat, bijat tona Është një traditë e bukur që avokate Beti Beno Esq, drejtuesja aktuale e AAWO “Motrat Qiriazi” po e çon dhe pasuron edhe më tej gjë që u demonstrua edhe një here , këndshëm pasditen e 3 marsit 2018 në Battery Gardens me një prezencë prej 260 burrash e grash që përreth 6 orë që rrodhën pa u ndjerë iu nënshtruan një programi të drejtuar mjeshtërisht nga Rejhan dhe Luan Bexheti, zëri i mrekullueshëm i sopranos Dëshira Ahmeti Kërliu, interpretimet e fuqishme të Ludmilla Baballëkut , kulminacionet e rralla vokale të tenorit Riad Ymeri dhe natyrisht me shoqërimin instrumental mjeshtëror të Raid Hysenit dhe Merita Halilit që kishin një rol të veçantë në këtë natë festive përveç këngës .

Nuk është vetëm një natë ku ndahen vlerësime dhe mirnjohje për arritjet por një akt që bashkon histori suksesesh, pune dhe sakrificash njerëzore .
Gruaja e Vitit 2018 është shpallur Artistja Merita Halili, e cilësuar “bilbili i këngës popullore shqiptare”.Ajo ishte 16 vjeç kur këndoi për herë të parë në Shqipëri,ndërsa sot pas kaq shumë vjetësh së bashku me bashkëshortin e saj Raif Hyseni njohin pafund suksese dhe janë ato që muzikën shqiptare e kanë berë objekt mësimi edhe për amerikanët.

Me një çmim të AAWO në dorë dhënë nga soprano Dëshira Ahmeti Kërliu, Merita Halili shprehet plot emocion…-“Motrat Qiriazi ” i kam ndjerë pranë në çdo moment të jetës time në Amerikë. Ato organizuan baby shower kur vajza ime do të vinte në jetë” .

Mësuesja e vitit 2018 është vlerësuar Vjosa Nikçi e lindur në Rugovë, emigruar në USA në moshë shumë të vogël e ka pasur arsimin një shtysë dhe shtyllë të fortë në edukimin e saj familjar dhe universitar.

Magjistre e historisë moderne evropiane dhe aktualisht e angazhuar në arsimin dygjuhësh Vjosa shprehet se do t’ju qëndrojë edhe më pranë studentëve shqiptarë. Raza Sinanaj ia dorëzon këtë vlerësim mësueses së vitit 2018 që është një më shumë në vargun e gjatë të nderimeve të AAWO e cila çdo vit na kujton se EDUKIMI është mision që ka në thelbin e vet dashurinë.
Është gjithmone e bukur prezenca e Ambasadores së Kosovës Teuta Sahatçija e cila ia din plagët Kosovës dhe jo pa emocion do ndante një çmim të veçantë që lidhet me kontribute humanitare ,të jashtzakonshme të Gruas dëshmi e gjallë se liria dhe pavarësia e Kosovës i kanë rrënjet te sakrificat njerëzore .Është zonja Bahrije Bytyçi , nëna e Dëshmorëve të Kosovës Agron 23vjeç, Mehmet (21) dhe Ylli (25) e cila fjalët i ka të pakta por historia e familjes së saj është e rekorduar në memorjen e Albanian Culture Tv e cila ka transmetuar gjërësisht aspekte nga Batalioni Atlantiku. Tri djemtë e saj edhe pse të rritur në Çikago kur Kosova rënkonte nga lufta , shkuan atje si heronj për të mbetur përjetësisht atje edhe pse trupat e tyre u sollën të prehen në Amerikë. Fjalët e nanë Bahries janë të pakta por përmes emocioneve të saj lexohet qartësisht se si ndjehet një nënë me tri djem të vrarë. Ajo mban për dore të shtrënguar nipin e saj, ai ka emrin Agron atë emër që ia mban të gjallë kujtimin e të birit. Ky nderim ndaj zonjës Bytyçi me bijtë e vrarë në luftë është një nderim që i bëhet jetës , vazhdimësisë së saj, atij shtrëngimi duarsh të Agronit të vogël pas gjyshes së vet që rrit heronj. Kjo natë gala zonjash lotët e nënë Bahries i shndërroi në një mirnjohje ndaj akteve të rralla e heroike që meritojnë mirnjohjen e përjetshme të të gjallëve.
Ky zinxhir veprash që rrjedh në këtë natë ku argëtimi dhe përjetimi janë paralelisht bashkë ka në thelb punën sistematike të një bordi që falenderohet e përmendet me mirnjohje nga drejtuesja e tij zonja Alda Mosko. -Pas çdo vullnetarizmi mirnjohja dhe falenderimi jane më e pakta e domosdoshme- shprehet ajo.
AAWO përmes një nate festive dëshmon pjekurinë e vet 25 vjeçare dhe kjo duket në organizimin perfekt të çdo akti ceremonial festiv ku Dr . Zana Dobroshi përmend në fjalën e saj sipas të cilës historiku i gjatë dhe vijimësia e kësaj organizate vitale në Amerikë e ka bazën tek njerëzit që bënë këtë histori dhe ato që e mbajnë gjallē atë.
Nuk do ti mungonte kësaj nate as fjala e zotit Mark Gjonaj një suportues i zonjave si një gjini që përfaqson motrat, miket, bashkëshortet që na e bëjnë jetën më të mirë.
AAWO Motrat Qiriazi , përtej ngjyrave të festës ndan me ne akte humanizmi dhe kauzave që perveç misionit të saj shkon dhe u vjen në ndihmë fëmijëve të sëmurë , atyre që kanë nevojë për atë që fati, familja, ekonomia e tyre nuk ua mundësoi dot. Edhe ky vit shënon një tjetër bilanc që i ka të dyja anët ; solidaritetin njerëzor dhe fatin e trishtueshëm të një fëmije shqiptar të sëmurë që do të ndihmohet nga kontributet e grumbulluara nga shorti i kêsaj nate që tejkalon ngjyrat e festës.
Nisur prej këtyre akteve tërësia e të cilave na dhuroi një mbrëmje të bukur përmes mikrofonit të Albanian Culture TV i afrohem atyre që janë pas këtij organizimi , dy zonjave që janë pas sukseseve të vazhdueshme të qasjeve të AAWO-s në publik zonjave Beti Beno dhe Alda Mosko të cilat modestisht thonë se AAWO ka lindur për të qenë kështu: humanitare, edukative e pse jo edhe një mundësi më shumë për tu argëtuar dhe solidarizuar mes nesh.
Batery Garden, NY 3 mars 2018

Të Enjten me 8 Mars është shuar në moshën 94 vjeçare në Nju Jork dr. Agim Leka. Shërbimet funerale kryhen të DIELEN, 11 MARS 2018, Ora 2.00 PM-7.00 PM në Shtëpinë mortore:

Frank E. Campbell The Funeral Chapel

• 1076 Madison Ave
• New York, NY 10028
• Tel i Funeral Home: 212-288-3500

Federata Panshqiptare e Amerikës VATRA dhe Gazeta e saj “Dielli” ngushëllojnë Familjen Leka dhe të gjithë miqtë dhe të afërmit. Nje grup vatranesh do te jene ne Funeral ne oren 5 e 30 pm.

Varrimi kryhet te Henen me 12 Mars 2018, ora 12:00 PM at Ferncliff Cemetery, 280 Secor Road, Hartsdale, New York.

• Në nderim të doktorit atdhetar po sjellim specialen që ka publikuar Gazeta Dielli me autor Editorin e gazetës.

***

AGIM LEKA, MJEKU QË KUROI PLAGËT E KOMBIT DHE U SHËRBEU PËR 50 VJET SHQIPTARËVE TË SHBA

NGA DALIP GRECA/Gazeta DIELLI-SHBA

Një mbrëmje të ftohtë të marsit 2014, së bashku me dr. Skënder Murtezanin, udhëtuam nga Bronxi drejt Baldwin, një qytezë, e vendosur në pjesën jugore të Long Island- ishullit më të populluar në të gjithë Amerikën- për dendësinë e popullsisë, renditet i 17-ti në Botë.Nëse do të ishte shtet Long Island, do të renditej i 13-ti në Amerikë, në SHBA-pas Virginias. Dendësia e popullsisë është 5402 banorë për një milje katrore (2,086 për km2.). Ishulli ka një popullsi prej 7,740, 208 (Sipas statistikave të 2013-ës), ndërsa qyteza e Baldwin, sipas Censusit prill 2010, regjistronte një popullsi prej 23.455 banorë. Baldwin është një njësi banimi që klasifikohet e pasur; të ardhurat mesatare për çdo familje janë $72.456 ne vit. Pikërisht këtu është vendosur dr. Agim Leka me familjen, që në vitin 1960, ku hapi zyrën e tij të shërbimit shëndetsor. Në muzg shtëpia ka një pamje magjike, veçanërisht në lindje dhe perëndim të diellit, tabloja që përfitohet është e rrallë.Qëndrojmë një copë herë duke vëzhguar diellin që po “zhytet” në oqean, ndërsa dr. Murtezani bën telefonatën e mbërritjes. Dr. Agimi i shoqëruar nga zonja Elisabeth dalin në paradhomë dhe na presin me përzemërsi shqiptare. Edhe pse nga shëndeti nuk janë mirë, duken plot gjallëri dhe gëzimi për vizitën, u lexohet ndër sy.
Pas përshëndetjeve, dr. Leka propozon që të shkojmë për darkë në restorantin Oak Schalet , që është jo më larg se 7 minuta prej shtëpisë së tyre. Është një restorant me klientelë të zgjedhur, ku gjithçka të mbetej në mendje, që nga tavolinat me dru lisi, kthinat, dhe gjellët karakteristike të kuzhinës gjermane, e deri tek gjysëm ndriçimi, që krijon një mjedis romantik. Biseda nis që aty dhe dr. Agimi, kujton rininë, luftën, shkollimin të shtrirë në shumë shtete, ardhjen në Amerikë, studimet universitare, praktikën mjeksore, specializimin, njohjen me bashkëshorten Elizabeth, punën studimore, shërbimin ndaj komunitetit shqiptar, pa harruar veprimtarinë e tij në mjekimin e plagëve të Kombit, artikujt në The New York Times… dhe këtë shërbim e ka nisë që në rininë e tij…Shqetësimi për plagët e Kombit ka qenë pjesë e vetëdijes së tij kombëtare.
Vonë kthehemi sërish në shtëpinë e dr. Lekës dhe vazhdojmë aty bisedën e nisur në restorant Oak Schalet. Zonja Elizbeth duket pak e lodhur, por fisnikëria nuk e lejon që të largohet. Ulet në një nga kolltukët dhe e ndjek bisedën tonë.
Dr. Agim Leka ka se çfarë tregon nga jeta e tij 90 vjeçare, e cila që në rini është e mbushur përplot ngjarje, ku ai ka qenë protagonist. Më tregon se ka qenë me fat për trashëgiminë familjare dhe për shkollimin, që e ka kryer në shkollat më të mira të kohës.
Edukata familjare la gjurmë tek dr. Agim Leka dhe i përcaktoi orientimin kombëtar.Shërbimin ndaj Kombit, ai e ka konsideruar detyrë, si testament i trashëguar nga gjyshi; Ibrahim Leka Borshi, i cili pat kryer detyrën e Qark/komandantit të Beratit dhe Lushnjës, dhe gjyshi tjetër Nebi Sefa. Ende sot rrëfehen shërbimet e gjyshit të tij atdhetar, i cili shpëtoi Ismail bej Qemalin nga arrestimi, duke e udhëhequr drejt Vloës përmes Myzeqesë. Po ashtu ai krenohet me gjyshin nga nëna, Nebi Sefa, i cili ishte delegat i Lusnjës në Kuvendin e Shpalljes së pavarësisë në Vlorë dhe nënshkrues i aktit historik, si dhe kontribues kryesor në Kongresin kombëtar të Lushnjës. Po nuk kishte se si të mos ndikonte tek ai dhe babai, një intelektual i spikatur i kohës së tij. Juristi Rakip Leka dha një kontribut të vlefshëm profesional në shtetin e pavarur shqiptar, duke shërbyer në poste të larta në Ministrinë e Drejtësisë.
Dr. Leka, thotë se i është mirënjohës babait të tij, që i shpjegoi me detaje vuajtjet e popullit kosovar nën Serbi, vuajtje që ngjanin si dy pika ujë me vuajtjet e shqiptarëve të Jugut nga represioni dhe masakrat greke. Babai i dr. Agimit, Rakip Leka, e kishte përjetuar në moshën 16 vjeçare djegien e fshatit të tij, Borsh nga andartët grekë. Rrefimet e të atit i dhanë kahje nacionaliste vetëdijes së tij.
Dr. Agim Leka më tregon se ishte me fat që njohu apostullin e shqiptarizmës, Mit’hat Bej Frashërin, me të cilin i pat nisë takimet në librarinë e tij në Tiranë dhe mbeti një nxënës i zellshëm i ideve të tij. Në edukimin e tij nacionalist lanë gjurmë edhe Prof. Vasil Andoni, Prof. Abaz Ermenji dhe nacionalistë të tjerë.

NË RRUGËT E LUFTËS DHE TË JETËS

Dr. Leka nuk e ka të vështirë ta kthejë pas shiritin e kujtesës. Ai kujton se pushtimi fashist i Shqipërisë e gjeti në radhët e demonstruesëve në Korçë, ku kryente studimet në Lice. Organizimi i Batalionit të Liceut të Korçës, në mars 1939, e gjeti në radhët e tij, si luftëtar, nën komandën e Prof. Abaz Ermenji. Ishte më i riu i batalionit, vetëm 15 vjeç. Në pranverën e vitit 1943 ai është në radhët e luftëtarëve të ballit nën komandën e Abaz Ermenjit në Skrapar. Atje pati rastin të takohej me udhëheqësin e misionit anglez në Shqipëri, kolonel McLean. Po atë pranverë Agim Leka është pjesmarrës-vëzhgues, në Kongresin e Ballit në Berat. Dy nga fotografitë e kësaj pjesmarrje, janë botuar nga publicisti Ylli Polovina në Gazetën Illyria në New York.
I riu Agim leka, pati fatin që të ishte në Konferencën e Mukjes, ku komunistët e prishën marrveshjen e nënshkruar nga diktati i Jugosllavëve sepse në të njihej e drejta e vetëvendosjes për Kosovën, trevat e tjera etnike në Maqedoni e Mal të Zi si dhe Çamërinë shqiptare, sipas Kartës së Atlantikut.
Dr. Leka, kujton se me 28 nëntor 1943 me një grup djelmoshash të Ballit Kombëtar, realizuan një takim me heroin e 7 prillit, Abaz Kupin. Aty, thotë dr. Leka,- mbajta një fjalë të zjarrtë ku kërkova bashkimin e ballistëve me Legalistët. Fati e deshi, thotë dr. Leka, që me 9 janar 1976, heroi i 7 prillit, Abaz Kupi, ndërroi jetë nën përkujdesjet e tij mjeksore, pas një operacioni të rëndë në spitalin Mercy Medical Center në Rockeville Center, NY.
-Fati ka qenë me mua,- thotë dr. Leka. “U largova nga Shqipëria pa mbaruar lufta. Me 2 maj 1944, së bashku me 100 studentë shqiptarë, duke qenë se lufta i kishte ndërprerë shkollat në Shqipëri, udhëtuam drejt Vienës për të vazhduar studimet.”
Pas një viti ai përfundoi me sukses studimet në Gjimnazin e Salzburgut. Diploma e Salzburgut i dha mundësi që të regjstrohej në Universitetin”La Sapienza” të Romës. Nga ajo kohë ruan një kujtim; ishte ndalur në Milano para se të shkonte në Romë. Në Milano ai ishte pjesmarrës i rastësishëm në një manifestim popullor në Piazzale Loreto, ishin varur nga partizanët italianë, trupat e udhëheqësit fashist Benito Musolini dhe së dashurës së tij Clara Petacci.
– Më bëri përshtypje, thotë dr. Leka se si ai popull që kishte thirrur për vite me radhë”Rroftë Duçja” ,tash qëllonte kufomat me zemrim! Turmat entuziazmohen, manipulohen, zemrohen…

SHKOLLIMI- NGA KORÇA E TIRANA, NË FIRENCE, SALZBURG, ROMË, NEW YORK…

Shkollimi i dr. Agim Leka u bë në shkollat më të njohura të vendit dhe jashtë tij. Për shkak të luftës atij iu desh që të arsimohej në disa shkolla. Filloi në Liceun Francez të Korçës, më i miri në vend. Për katër vite studioi aty dr. Leka. Më pas u zhvendos në Liceun “Francesco Krispi” në Tiranë, për t’u zhvendosur më pas në Liceun”Cicognini” në Firenze të Italisë. Maturën do ta kurorëzonte në Salzburg të Austrisë.
Studimet universitare dr. Leka i kreu në Fakultetin e Mjeksisë në Universitetin e njohur “La sapienza” të Romës, ku u diplomua si mjek kirurg më 1953. Pas diplomimit ai vjen në SHBA për të kryer intership në Jersey City në New Jersey. Beteja për studimet mjekësore nuk kishte mbaruar ende. Ai vazhdoi specializimin në Universitetin e Nju Jork-ut dhe në “Graduate School” të Universitetit të Pensilvanisë, ku u specializua për sëmundjet e brendshme, me përqëndrim të posaçëm në Kardiologji. Ky specializim i mori dr. Agim Lekës, jo pak, por pesë vjet, nga viti 1953 deri në vitin 1958.

NGA KENTUCKY NË NEW YORK

Pas specializimit dr. Agim Leka, në qershor të vitit 1958, u emërua specialist internist në spitalin e veteranëve në Louisville, Kentucky, spital i Qeverisë amerikane. Po ashtu ai ishte në të njëtën kohë dhe pedagog në Universitetin e Lousville, Shkollë e Mjekësisë. Përvoja dyvjeçare që fitoi në Kentucky ishte me vlerë. Pas dy vjetësh ai u kthye në Nju Jork. Dr. Leka nuk e harron datën 1 korrik 1960. Ajo ishte një ditë e veçantë sepse pikërisht me 1 korrik hapi zyrën e tij mjekësore në Baldwin në Long Island, New York. Dalëngadalë qyteza e vogël u bë pjesë e jetës së tij, ndërsa ai një mjek i papërtuar, që ishte përherë pranë pacientëve të tij.
Kalendari kronologjik i shërbimeve të tij mjekësore është i pasur me data e kontribute. Në vitin 1978 dr. Leka emërohet Instruktor i Mjekësisë së Brendshme në Stony Brook University në Long Island. Ky është një ndër universitetet e njohura në fushën hulmtimit publik, edhe pse është relativisht i ri, renditet ndër më të njohurit në Amerikën e Veriut.Kontributi i dr. Agim Lekës edhe në këtë institucion ishte me vlera.
Në vitin 1994. Dr. Agim Leka u emërua asistent –profesor i sëmundjeve parandaluese në New York Medical College në Valhalla, NY. Këtë pozitë ai do ta mbante deri në 31 Dhjetor 2002, kur për arsye të moshës e mbylli veprimtarinë akademike, për ta vazhduar ende atë profesionale.
Shërbimet e dr. Agim Lekës janë me vlerë. Ai ishte anëtar i Komitetit Edukativ i “Mercy Medical Centre” në Rockville Centre, NY. Në atë kohë dr. Leka kreu një shërbim me vlerë për komunitetin.Arriti që të ndërlidhte Universitetin e Harvardit në Boston me Mercy Medical Centre në Long Island. Kjo u bë për të parën herë dhe tërhoqi vëmendjen e medias.
-Kjo, thotë dr. Leka, ishte e para dhe e vetmja lidhje që Universiteti i famshëm i Harvardit, realizonte me një Institut jashtë Bostonit. Ardhja e profesorëve të Harvardit në Long Island bëri përshtypje të madhe dhe solli një përvojë të çmuar. Zbulimet e fundit të shkencëtarëve të arritura në Universitetin e famshëm të Harvardit u publikuan nga profesorët në konferencat e Harvardit në Long Island.
Kjo ngjarje nuk i shpëtoi as gazetës The New York Times, e cila në numrin e saj të 26 prillit 1975, shkroi:”Bashkëshoqërimi i Harvardit me Mercy Hospital, një nga katër spitalete Dioqezës të Rockville Centre, që përmbledh tërë rajonin e Long Island-it, u krye prej dr. Agim Lekës nga Baldwin, anëtar i Komitetit Edukativ.
Dr. Agim Leka, tha se pasi ka frekuentuar kurse në shkollën mjekësore të Harvardit, ai pa nevojën për ta prurë atë program”afër vendit ku jeton dhe të lidhur me vendin e punës…”.

NË SHËRBIM TË KOMUNITETIT SHQIPTAR

Dr. Agim Leka është i njohur për shumë familje shqiptare në shtetin e New York-ut. I janë mirënjohës doktorit, veçanërisht shqiptarët e porsaardhur në Amerikë, të cilët për shkak të gjuhës, i trokisnin shpesh në derë doktorit.
Dr. Leka, më tregon se, veprimtaria e tij humanitare mjeksore për një gjysëm shekulli të ushtrimit të profesionit, u shërbeu pacientëve të shtresave të ndryshme shoqërore, që nga diplomatët, ministra të qeverive shqiptare postkomuniste të ardhur këtu për mjekime e ekzaminime, nacinonalistë të ikur nga Shqipëria pas luftës së Dytë Botërore, Heroi Kombëtar antifashist Abaz Kupi, shqiptarëve nga Kosova dhe viseve të tjera etnike, që vuajtën nën genocidin e sllavëve, si dhe ish të përndjekurit e burgjeve të diktaturës komunsite, që erdhën pas vitit 1990 në Amerikë.Janë të shumtë emigrantët që kanë marrë shërbimin dhe këshillat e tij mjekësore.
Dr. Leka, me zërin e tij të butë,me zemrën plot dashuri e atdhetarizëm, thotë se si mjek, si shqiptar, u ka shtrirë dorën dhe u ka shërbyer me zemër, të gjithë shqiptarëve që i kanë trokitë në derë.
Shërbimi i tij në ndihmë të komunitetit shqiptar nisi që në vitin 1960, kur hapi zyrën në Baldwin.
Dr. Leka i ka shërbyer falas komunitetit shqiptar me vizita, vaksina e shërbime të tjera. Ja se çfarë i ka deklaruar ai Revistës”Jeta Katolike” të majit 1972, kur përshkruan përvojën e tij me fëmijët shqiptarë gjatë vaksinimit, të mbledhur në Kishën “Zoja e Këshillit të Mirë:” Rrallëherë e kam ndjerë veten time aq të kënaqur me ushtrimin e profesionit se sa kur, pa ansjë interes lëndor, i jap ndihmën time mjeksore, bashkësisë shqiptare, popullit tim, që ka nevojë, dhe që është pjesë e pandarë e racës sonë…”.
Por në tërësi, Komuniteti Shqiptar, e ka prekur shumë herë kontributin e dr. Lekës. Ai ka kryer shërbime të vlefshme për komunitetin. Dr. Leka për të ndihmuar bashkësinë shqiptare të New York-ut me rrethe, siguroi ndërlidhjen me Qendrën Mjeksore ”Our Lady of Mercy Medical Centre” në Bronx dhe shkollën mjeksore “ New York Medical College” në Valhalla, në Westchester County; krijoi “Qendrën Mjeksore Shqiptare” me 3 Qershor 1994. Kjo Qendër u përurua nga klerikët e të tri feve, nga diplomatët shqiptarë në Kombet e Bashkuara dhe nga përfaqësues të politikës amerikane. Me këtë rast, kongresmeni demokrat Eliot Engel, i dha dr. Lekës një çmim të veçantë. Pllaka me këtë çmim u lexua nga Kongresmeni Engel edhe në Kongresin Amerikan me 26 Maj 1994. Në çmim evidentohet roli kryesor që dha Dr. Leka në krijimin e “Qendrës Shqiptare të Shëndetit”. Edhe kjo ngjarje nuk kaloi pa u pasqyru në shtypin e kohës. Gazeta “The Bronx Times Reporter” e 9 qershorit 1994, Studio TV Victoria dhe gazeta ILLYRIA i kushtuan shkrime dhe kronika televizive kësaj ngjarje.
Dr. Agim Leka, vazhdoi për 12 vjet të punonte me përkushtim në shërbim të bashkësisë shqiptare në Bronx, duke kryer vizita dy herë në javë në klinikën e hapur në Bronx, përveç asaj në Baldwin. Për arsye të moshës, me 31 dhjetor 2006, ai e kishte të vështirë të udhëtonte nga Long Island në Bronx.
Një vit më vonë, me 30 qershor 2007, po për arsye të moshës, dr. Leka do të mbyllte veprimtarinë aktive edhe në zyrën ku shërbeu për gati 50 vite, në Baldwin. Ishte 83 vjeç, një jetë të tërë në roje të shëndetit të qytetarëve.
***
Dr. Leka i ka shërbyer komunitetit shqiptar edhe në fusha të tjera, përveç mjekësisë. Në shtator të vitit 1967 dr. Leka me bashkëshorten Elizabeth, profesoreshë e gjuhëve të huaja, dhe një grup edukatorësh shqiptarë të devotshëm në përkushtim Kombëtar, hapën shkollën shqipe të Qendrës Shqiptare në Woodhaven, Jamica, New York. Dr. Leka drejtonte funksionimin administrativ të shkollës, ndërsa zonja e tij, Elizabeth, drejtonte anën akademike. Çifti Leka pati fat se në këtë nismë iu bashkuan edhe Prof. Sami dhe Diana Repishti, që të dy profesorë të njohur dhe të regjistruar në Shtetin e Nju Jork-ut. Elizabeth Leka, çifti Repishti, Dr. Ramazan Turdiu, Nesti Andrea, morën përsipër mësimin e gjuhës shqipe dhe historisë shqiptare, dr. Leka mori përsipër mësimin e shqipes në klasën e më të rriturve. Në këtë nismë kontribuan edhe: Albert dhe Joan Fundo, zonja Mini Domni dhe të tjera zonja kontribuan për mësimin e valleve dhe këngëve shqiptare. Qyteti i Nju Jork-ut vuri në dispozicion të bashkësisë shqiptare shkollën publike nr. 60 në Woodhaven, Jmaica, NY. Shkolla shqipe ishte e ndarë në pesë klasa nga 5 vjeç deri në 16 vjeç. Shkollën e frekuentuan 80 nxënës.

NË NDIHMË TË SHQIPËRISË DEMOKRATIKE

Rrëzimi i Murit të Berlinit dhe ngjarjet që pasuan, ngjallën shpresa edhe tek dr. Agim Leka. Nisja e ndryshimeve në Shqipëri e gjeti atë të gatshëm për kontribute konkrete.
Ai u ndje mirë, kur djali i tij, Donald Leka, ndërmjetësoi për lidhje ndërmjet Shqipërisë dhe shtetit të Oklahomes. Donald Leka në pozicionin e kryetarit të Shoqatës Amerikane Sirius Systems Inc, inicioi bijësimin ndërmejt Universitetit të Oklahomes dhe Universitetit të Tiranës, i pari në historinë e dy kombeve. Dr. Leka së bashku me Donaldin vizituan Universitetin e Oklahomes së bashku me një delegacion nga Universiteti i Tiranës realizon lidhjen. Marrëveshja u nënshkrua nga Rolanda Dhimitri, zv/ rektorja e universitetit të Tiranës dhe pala tjetër.
Më 1992, dr. Leka së bashku me Joan Fultz Kontos, e bija e profesorit të shquar amerikan Harry Fultz, ish drejtor i Shkollës Teknike të Tiranës e hapur që më 1922, Donald Leka dhe një grup dashamirësisht të Shqipërisë, ndërmjet tyre dhe ambasadori William Kontos, bashkëshorti i Joana Fultz, krijuan Fondacionin Edukativ Shqiptaro-Amerikan Harry Fultz”. Fondacioni u ndihmua financiarisht nga Departamenti Amerikan i Shtetit dhe nga Fondacioni SOROS. Qëllimi i fondacionit ishte rihapja e Shkollës teknike Harry Fultz në Tiranë. Mijëra studentë e kanë frekuentuar këtë shkollë. Dr. Leka ishte nënkryetar i Fondacionit deri në 31 Mars 2006. Donald Leka, një nga themeluesit e fondacionit, u emërua drejtor ekzekutiv, pozitë që e mbajti për shtatë vjet, kohë kur u trasferua me zonjën e tij Claire Leka në New York.
Gjithësesi, dr. Leka ndjehet mirë, që i biri i tij, Donaldi nuk është ndarë nga Shqipëria as sot e kësaj dite. Para pak ditësh ai ishte sërish në Shqipëri, ku media shqiptare e kishte në qendër të vëmendjes.

GJITHË JETËN DUKE MJEKUAR PLAGËT E KOMBIT

Që në rini Agim Leka ishte i kthjellët në qëndrimin nacionalist. Reagimet e tij janë pjesë e vetëdijes kombëtare. Ishte vetëm 18 vjeç kur me 5 Maj 1942 përktheu dhe botoi librin”Skandali Cordignano dhe Mbrojtja e Kombit Shqiptar” në gjuhën italiane me titullin” Risposta a Cordignano su suoi giudizi nei riguardi degli Albanesi”. Ishte një aventurë e gjatë botimi i këtij libri, që dr. Leka ma tregon me detaje. Nuk ishte e lehtë, duheshin kaluar shumë pengesa sepse në Shqipëri ishin italianët, por ai arriti që ta botonte librin në 2 mijë kopje përmes Shtypshkronjës ”Kastrioti”. Libri u shoqërua me një parathënie të shkruar nga i riu Agim Leka”Prefazione e traduzione di Agim Leka(Borshi)”. Ai spjegonte aty nevojën për botimin e librit në gjuhën italiane gjatë pushtimit fashist. Punimi në origjinal ishte shkruar me pseudonimin Nike Barcolla. Autori i vërtetë ishte kleriku atdhetar Don Nikollë Mazrreku, që aso kohe ishte ndihmës famullitar në famullinë Katolike të Tiranës. Libri mbronte Kombin shqiptar, kundër një artikulli denigrues përkundrejt Kombit shqiptar shkruar nga prifti katolik italian Fulvio Cordignano, i cili pat botuar një punim antishqiptar në “Rivista d’Albania” me titull” L’Albania nella storia e nella vita ossia visione panoramica di un piccolo mondo primitive”. Botimi i priftit fashist shkaktoi indinjatë, ndërkohë që studentët shkodranë i dorëzuan rektorit të Jezuitëve në Shkodër peticionin, ku kërkonin që At Fulvio Cordignano, të tërhiqte publikisht artikullin, ndërsa grupi i profesorëve të Liceut të Shkodrës, botuan një broshurë me titull” Cordignano në gjyq para botës”! Punimi i Don Nikollë Mazrrekut “Skandali Kordignano dhe mbrojtja e Kombit shqiptar” ishte një përgjigje e merituar. Pas botimit Don Mazrreku u internua në fshatrat e malësisë për mënjanuar ndikimin e tij në kryeqytet, ndërsa libri i shkruar në shqip, u sekuestrua me urdhër të Mëkëmbsit të Mbretit Viktor Emanueli…
Dr. Leka ka qenë përherë i vëmendshëm ndaj zhvillimeve që kishin të bënin me Shqipërinë. Ja një shembull: Gazeta amerikane The New York Times e 7 shtatorit 1957 botoi shkrimin e dr. Agim Leka(me pseudonimin “Illyricus”) me titull”Për Lirinë e Shqipërisë, kërkohet një politikë pozitive amerikane për të nxitur çlirimin nga Sovjetikët”. Në artikull dr. Leka shkruante:”Deklarata e Ministrit të Jashtëm të Amerikës z. Dulles se”Qeveria amerikane nuk do të pushojë përpjekjet e saja të shohi Shqipërinë të lirë është e mirëpritur pa dyshim nga shumica e madhe e Kombit shqiptar, e cila e sheh demokracinë amerikane , drejtimin shpirtëror të botës. Atë që shqiptarët duan ta shohin si shtojcë e kësaj deklarate, është një garanci nga z. Dulles që SHBA nuk do të lejojnë një tjetër shqyerje të Kombit shqiptar, i cili është gjysëm i coptuar.”
Më 1961, dr. Leka protestoi në redaksinë e Enciklopedisë Britanike për jetshkrimin e gabuar për heroin Kombëtar Shqiptar, Gjergj Kastrioti Skënderbeu, që paraqitej me origjinë serbe. Dr. Leka ishte shqetësuar dhe i kërkoi ndihmë Metropolitan Fan S Noli, për të dokumentuar prejardhjen shqiptare të Gjergj Kastriotit. Përgjigja erdhi nag Peshkop Noli me 21 gusht 1961. Letra shoqërohej me dokumente të botuar në librin e Nolit”George Kastrioti Scanderbeg”. Dr. Leka i dërgoi dokumentet dhe u korrigjua gabimi. Në ribotimin e vitit 1967, Enciklopedia Britanike botoi, jo më shkrimin me burim serb, por shkrimin jeshkrues të Tajar Zavalanit për heroin Kombëtar të Shqiptarëve.
Në bisedë, i kujtoj dr. Lekës ,se në arkivin e Federatës Vatra kam gjetë një kronikë të veprimtarive të organizuara me rastin e 60 vjetorit të gazetës Dielli, ku morën pjesë edhe arbëreshët e italisë. Në kronikë shkruhej se në konferencën shkencore, përshkruhej dhe një ligjëratë juaja për një dokumentar televiziv në NBC. A mund të kujtoni detaje, çfarë përshkruante dokumentari dhe cili ishte reagimi?
Spjegimi i dr. Lekës:- Me 29 Dhjetor 1968, një vit para se të vinin arbëreshët në ceremonitë madhështore të 60 vjetorit të Diellit, ishte shfaqur në kanalin NBC dokumentari “Sicilia e Rosselinit”. Në dokumentar Rosselini thoshte:” Prania greke akoma ndjehet në Sicili. Ky fshat është “Piana Dei grecci”, fjalë për fjalë”Rrafshina e grekëve”. Ndikimi i Greqisë kristiane duket haptazi këtu:”Musolini urdhëroi që emri të ndryshohet në Piana degli albanesi”(rrafshina e shqiptarëve”, por kjo nuk e bëri punën. Prapë Piana është akoma greke në dukje dhe zakonet e vjetra mbahen të pa prekura.”
Cili ishte reagimi juaj, dr. Leka?
“ I dërgova një letër të hapur regjizorit italian Roberto Rosellini me anë të Kanalit Televiziv NBC duke i dokumentuar shqiptarsinë e Arbëreshëve dhe i kërkova kanalit televiziv që ky dokumentar nuk duhej shfaqur më për pasaktësi. Po ashtu, ua dërgova arbëreshëve letërkëmbimin me kanalin televiziv NBC , duke iu kërkuar që të mbronin origjinën e tyre. Reagimi ishte i menjëhershëm, Kanali televiziv ktheu përgjigje se dokumentari nuk do të shfaqej më. Dhe kështu ndodhi.”
Dr. Leka përherë ka qenë i ndjeshëm ndaj Kombit të vet. Ngjarjet në Kosovë në fundvitet ’60 ai i përjetoi me dhimbje. Me 18 janar 1969, Gazeta The New York Times, botoi një letër të gjatë të dr. Lekës me titull”Shqiptarët e Jugosllavisë.” Kjo letër ishte e frymëzuar nga një shkrim që vetë gazeta kishte botuar rreth vrasjes të një djali shqiptar në demonstratën e 28 nëntorit 1968 në Prishtinë.
Shkëpusim një fragment nga letra:” Qeveria Jugosllave mund të fitojë dashamirësinë e Botës së qytetëruar dhe të vetë kosovarëve, po qe se i trajton demonstruesit në mënyrë njerëzore.Gjithashtu, qeveria jugosllave mund të mësojë nga eksperienca amerikane, se demonstratat e zhvilluara në mënyrë paqsore mund tu vënë në dukje autoriteteve dhe botës mbarë padrejtësira, të cilat po të ndreqen me kohë, do të mund të ndihmojnë në fuqizimin e shtetit… Tito duhet t’i japë Kosovës pozitën politike që sot kërkon…”
Vëmendjen e dr. Lekës e kanë tërhequr edhe lëvizjet e shtetit grek në Jug të Shqipërisë. Nisja e shkrirjes së akujve në marrdhëniet mes Shqipërsië dhe Greqisë pas 31 vjet ngrirje, sollën reagimin e dr.Lekës. Në një letër me titull” Lidhjet e Shqipërisë me Greqinë”, që The New York Times e botoi me 17 Korrik 1971 në faqen editoriale, dr Agim Leka, pasi denonconte politikën absurde dhe kërkesat po absurde të Greqisë mbi Shqipërinë e Jugut, coptimin e saj, dhe pushtimin e Çamërisë, shkruante:”Konferenca e Paqes së Parisit 1919-20, përfundoi me coptimin e Kombit Shqiptar ndërmjet fqinjëve të saj duke lejuar pjesë të mëdha të trevave shqiptare të përvetohen nga shteti Jugosllav dhe shteti Grek”.
Rrallë gjejmë ndonjë intelektaul që të ketë reaguar kaq kthjelltsisht si dr. Leka. Me 12 shkurt ai i bëri një thirrje shkrimtarit disident jugosllav Milovan Djilas, i cili kishte qenë bashkëpunëtor i ngushtë i Titos, të cilit i kërkoi që të ngrinte zërin për lirimin e kolegut shkrimtar Adem Demaçi.
Detyra e atdhetarit nuk mbaroi këtu; dr. Leka u lidh me Komitetin për të Drejtat e Njeriut në NY, për të ndihmuar bashkësinë shqiptare në NY për të grumbulluar e dërguar pako ndihmash për të burgosurit shqiptarë në burgjet jugosllave. Ky Komitet u lidh me Ambasadën amerikane në Beograd që të ndërmjetësonte për dorëzimin e pakove tek të burgosurit shqiptarë.
Disa herë dr. Leka ka reaguar ndaj veprimeve antishqiptare të lobit greko-amerikan. Me 28 Janar ai shkroi kongresistit greko-amerikan Gus Yatron në lidhje me seancat e Kongresit Amerikan që ai drejtonte, dhe i bënte thirrje që ta ndalonte promovimin e kërkesave shoviniste greke në Shqipëri. Në seanca nuk ishte thirrë asnjë shqiptar që të mbronte tezën përkundër asaj greke se në Shqipëri keqpërdorej minoriteti grek.
Janë të njohura sulmet antishqiptare të shkrimtarit dhe ish gazetarit greko-amerikan Nicholas Gage kundër Shqipërisë së Jugut. Në një shkrim Gage botoi në Washington Post më 11 prill 1983 me titull”Kosova, fuçi baruti”, ku krahasohej Kosova me minoritetin grek në Shqipëri dhe kërkohej nga faktori ndërkombëtar trajtim i njëllojtë. Dr. Agim Leka replikoi në maj 1983 dhe me fakte ia hodhi poshtë Gage krahasimin e pa vend.Janë të njohura edhe reagimet e tij në mbrojtje të Ramush Haradinaj dhe çështjes së drejtësisë të luftës për çlirimin e Kosovës.
Shqetësimet për çështjen kombëtare dr. Leka i ka pasqyruar edhe në shtypin shqiptar, këtu dhe në Kosovë.
.. Ja kështu, dr. Leka, krahas detyrës humane si mjek, ka mjekuar dhe plagët e Kombit…

VLERËSIME

Dr. Agim Leka ndjehet i vlerësuar për çfarë ka bërë në jetë. Po vlerësimi i të tjerëve për të? Ai u ndje shumë i nderuar kur me 19 Mars 2011, Shoqata Mjekësore Shqiptaro-Amerikane organizoi një Mbrëmje madhështore kushtuar përkushtimit të tij gjysëm shekulli në shërbim të shëndetit të qytetarëve. Vlerat e këtij nderimi i shtoi edhe pjesmarrja dhe dorëzimi i çmimit që iu akordua prej shoqatës, nga Nobelisti Dr. Ferid Murat, kryetar nderi i shoqatës. Darka u shtrua në klubin prestigjioz të Universitetit të Harvardit.
Në këtë veprimtari vlerësuese kishin ardhë për ta nderuar dr. Lekën edhe Presidenti i Shoqatës Amerikane të Mjeksisë Dr. Peter Karmel dhe drejtori rajonal i Ministrisë Amerikane të Shëndetësisë dhe të Shërbimeve Njerëzore Dr. Jamie R Torres, të cilët edhe përshëndetën dhe e përgëzuan dr. Agim Lekën.
Dr. Agim Leka është nderuar edhe në Kongresin Amerikan me 26 Maj 1994, për hapjen e Qendrës Mjeksore Shqiptare.
Një vlerësim të veçantë i ka bërë dr. Lekës Mercy Medical Center në Rockville , duke e nderuar me motivacionin”Në mirënjohje të sinqertë dhe vlerësim për shërbim të dalluar, përkushtim dhe dhe angazhim në 40 vjetë.”
Në prill 2013, Shoqata Mjekësore e Shtetit të Nju Jorkut, i dha dr. Lekës një pllakë mirënjohje më mbishkrim”Në mirënjohje për 50 vjet përkushtimi, shërbimi ndaj publikut, në ushtrimin e profesionit të mjekut.”
Një vlerësim emocionues i bëri dr. Lekës në dhjetor të vitit 2006 ,Our Lady of Mercy Medical Center”, që shtroi një darkë madhështore dhe i dha mirënjohje me motivacion”në vlerësim, urimet më të mira për një jetë të gjatë dhe të lumtur me rastin e mbylljes karrierës profesionale-nga miqtë dhe kolegët”.

*HEROI KOMBËTAR BASHKON ARTISTËT SHQIPTARO-AMERIKANË NË STAMFORD CT/

*Ekspozita, që u çel me 8 Mars 2018, do të jetë e hapur deri në 8 Prill 2018-/

Nga Dalip Greca*/

Të enjten në mbrëmje, me 8 Mars 2018 në orën orën 6 e 30 pm, ka ngritë siparin e saj në Stamford, CT, në GR Art GALLERY, pronë e artistit të njohur George Pali(hapur për të parën herë në mars 2017), ekspozita me temë intriguse:”According to Legend, Referring to History”. Piktorët dhe skulptorët shqiptaro-amerikanë përmes artit të tyre, përmes përjetimeve, fantazisë dhe mjeshtrisë artistike, kanë sjellë në ekspozitë vizionin dhe imagjinatën e tyre rreth legjendave dhe historisë, duke iu referuar bëmave, rrëfimeve,gojëdhanave,letërsisë me llojshmërinë e gjinive të ndryshme, jo vetëm asaj shqiptare, por dhe botërore, rreth heroit Kombëtar Gjergj Kastrioti Skënderbeu.Kjo figurë emblematike dhe plot misterie e shekullit të 15-të, frymëzoi shkrimtarë, piktorë, skulptorë nga e gjithë bota dhe u bë burim frymëzimi krijimtarie ndër shekuj dhe sot.

Grupi i artistëve pjesmarrës në këtë ekspozitë përbëhet nga: Adriatik Baliaj, Alkan Nallbani, Astrit Tota, Bashkim Ahmeti,Dashamir Gurabardhi, Gazmend Bakalli,George Pali, Ilene Africk,Ilir Hasku, Nazmi Hoxha, Vasil Rakaj, Zef Qersaqi etj.

Një pjesë e artistëve janë bashkohës dhe vijnë nga e njëjta shkollë e artit, Instituti i Lartë i Arteve,Tiranë, por që arti, stili, teknikat e pikturimit dhe skulpturave kanë pësuar evolim në kushtet e këtushme.
Tematika e përbashkët rreth Heroit Kombëtar i ka bashkuar artistët në këtë ekspozitë. Artistët pjesmarërs janë përzgjedhur nga GA Art Galery, duke u bazuar në reflektimin e tyre mbi temën e ekspozitës, natyrisht duke i lënë liri krijimtarisë, reflektimit të tyre mbi temën, këndvështrimit të tyre, duke sjellë secili imazhe dhe përvoja origjinale.
Mesazhi i artistëve pjesmarrës përmes punimeve të tyre,përcjell madhështinë e heroit Kombëtar, por edhe mesazhe të historisë kombëtare, mitikën e Legjendave (si ajo e Kështjellës së Rozafës- Rozafa Castle, night time-George Pali), mesazhin e bashkimit si tek punimi skulptural në bronx i Vasil Rakaj” Strong togather”, apo poetika mitike e Legjendes se dhive blu të mjeshtrit në kompozimin në vaj Nazmi Hoxha-The Legend of the blue goats, portretet e heroit dhe bashkëluftëtarë e të tij nga Bashkim Ahmeti, George Pali,Dashamir Gurabardhi, Adriatk Baliaj,Vasil Rakaj. Shumë nga ekspozimet duke patur në qendër figurën integrale në historinë evropiane të shekullit të 15-të, duke reflektuar mbi legjendat e asaj kohe, lartësojnë figurën e Gjergj Kastriotit Skënderbeu.
Përjetimet artistike vijnë nga kështjellat ku bëri historinë heroi ynë kombëtar si “Kalaja e Petrelës” e piktorit Astrit Tota, po ka dhe përjetime origjinale që përcjellin punimet e Gazmend Bakallit, Zef Qersaqi, Ilir Hasku, Alkan Nallbani,Arnold Kastenbaum, Ilene Africk.
Në çeljen e Ekspozitës, përveç shumë artistëve shqiptaro-amerikanë dhe amerikanë, kanë marrë pjesë edhe një grup vatranësh me kryetarin Dritan Mishto, si dhe Presidenti i Ligës Qytetare Shqiptaro-Amerikane z. Joe DioGuardi me eksperten e Politikës së Jashtme, vecanërisht të Ballkanit, zonjën Shirley Cloyes DioGuardi,Prof.Skënder Kodra, nënkryetari i Shoqatës së Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë Mëhill Velaj dhe personalitete të tjerë të komunitetit.
Familja Pali, si zot shtëpie, janë të kudondodhur: vetë George Pali, është përherë i zënë duke shoqëruar artistët dhe vizitorët.Dr. Rozafa,me bujari i fton mysafirët që të shijojnë edhe kokteilin e përgatitur me këtë rast,-një gotë verë, e shton meditimin para tablove të kompozuara, portreteve, grafikave,skulpturave etj…(Për më shumë do të lexoni në Gazetën Dielli të printuar)

* Shënim: Mos e humbni rastin, vizitojeni ekspozitën dhe do të kënaqeni…do ta provoni vetë se ia ka vlejtë për të udhëtuar deri në Stamford.
Ekspozita do të jetë e hapur deri në 8 Prill 2018.

KONTRIBUTORËT PËR SHESHIN DHE SHTATOREN E HEROIT TË LIRISË E DEMOKRACISË, AZEM HAJDARI/

1.- Bashkia Tropojë.       16.000.000  Lekë

2 – Partia Demokratike e Shqipërisë.       10.000  Euro
3.- Harry Bajraktari, NY, USA .             8.000  USD
4.- Rrustem Geci, NY, USA.                     8.000  USD
5.- Faik Curri                                              5.000  Euro
6.- Fatmir Meta                                          5.000  Euro
7.- Myftar Lumeshi                                   5.000  Euro
8.- Vëllezërit Bitici, NY, USA                  5.000  USD
9.- PE-VLA-KU shpk, Vladimir Gjoka dhe Kujtim Arifi   500.000 Lekë
10.- Hotel-Turizëm  “Shkëlzeni”, Petrit Imeri       400,000 Lekë

11.- Ujë “Lajthiza”, Hajri Elezi           300.000 Lekë

12.- Baftjar Rusi                                       2.000  Euro
13.- Bujar Leskaj                                        2.000  Euro
14.- Sali Hajdari                                        2.000  Euro
15.- Xhafer Gecaj                                       2.000 USD
16.- Ram Ali Selimaj, Angli                     1.000  GBP
17.- TRANSOIL GROUP Sh.a.  Shefqet Dizdari    2.000 USD

18.- Besnik Dushaj                                    1.000  Euro
19.- Bujar Vukaj                                         1.000  Euro
20.- Dashamir Tahiri                                  1.000 Euro
21.- Hysni Musa                                         1.000 Euro
22.- Perlat Goçi                                          1.000 Euro
23.- Rasim Hasanaj                                   1,000 Euro
24. – Rifat Dushaj                                              1.000 Euro
25.-  Skënder Gjoni                                    1.000 Euro
26.- Shoqata Humanitare “Sali Çekaj”, Zvicër    1.000 Euro
27.- Erzen Breçani                      1.000 Euro
28.- Agata & Dritan Mishta, NY, USA        1.000 USD
29.- Agim Rexhaj, NY, USA                          1.000 USD
30.- Besnik dhe Agron Zherka, NY, USA     1.000 USD
31.– Shpresa Breçani,                        1.000  Euro

32.- Fitim Balaj, NY, USA                  1.000 USD
33.-Hasan Ademaj, NY, USA            1.000 USD
34.- Mustaf Elezi, NY, USA             1.000 USD
35. -Visar Demushi, NY, USA           1.000 USD
36.- Ylber Dauti, NY, USA                  1.000 USD
37.- Zeqir Hasan Ramaj, NY, USA    1.000 USD

38.- Isuf  Çelaj                                       100.000  Lekë
39.- Nuredin Seci                                    600 USD
40. -Arjan Bylykbashi                            500 Euro
41.- Anton Raja, NY, USA                    500 USD
42.- Arben Vatoci, NY, USA                500 USD
43. -Binak Hysenaj                                 500 USD
44.- Elmi Berisha, NY, USA                 500 USD
45.- Fadil Berisha, NY, USA                500 USD
46. -Fari Metaliaj, NY, USA                 500 USD
47.- Feriz dhe Teuta Lamaj                  500 USD
48.- Gani Hysenaj                                   500 USD
49. -Halit Nezaj, NY, USA                    500 USD
50. -Hamdi Neza, NY, USA                 500 USD
51. -Haxhi Rudolfo Hysenaj                 500 USD
52. -Isa Brija, NY, USA                          500 USD
53.- Lu Fundos, NY, USA                     500 USD
54.- Luigj Gjelaj, NY, USA                    500 USD
55.- Martin Shkreli, NY, USA               500 USD
56. -Milazim Berisha, NY, USA           500 USD
57. Muharrem Elezi, NY, USA             500 USD
58. -Rrustem Hysenaj                             500 USD
59.- Sejdi Hyseni, NY, USA                   500 USD
60. -Sherif Nezaj, NY, USA                    500 USD
61. -Zamir Vejuka (Semi), NY, USA    500 USD
62. -Erenik Zenel Neza, NY, USA         250 USD
63. -Gjok Deçkaj, NY, USA                     250 USD
64.- Roland Zenel Neza, NY, USA        250 USD
65.- Afrim Metaliaj, NY, USA                200 USD
66.- Dalip Greca, NY, USA                     200 USD
67. -Halil Mula, NY, USA                       200 USD
8. -Musli Mulosmani, NY, USA             200 USD
69. -Arbër Rasim Hasanaj                       100 Euro
70. -Sidorela Sali Hajdari                        100 Euro
71. -Ahmet Rexhepi, NY, USA               100 USD
72.- Gani Haxha, NY, USA                      100 USD
73. -Gjon Buçaj, NY, USA                        100 USD

-Presidenti Thaçi priti ndihmës-sekretarin Mitchell, flasin për perspektiven euroatlantike të Kosovës/

–Ndihmës Sekretari i Shtetit për Çështje Evropiane dhe Evroaziatike, Wess Mitchell në Prishtinë: Shtetet e Bashkuara të Amerikës janë për një Kosovë sovrane, shumetnike dhe demokratike dhe për t’u riangazhuar për mbështetjen e rrugëtimit evroatlantik për Ballkanin Perëndimor/

-Jam i vetëdijshëm se Kosova së fundmi shënoi dhjetëvjetorin e shtetësisë së saj. Kosova ka arritur shumë gjatë këtyre dhjetë viteve në ndërtimin e institucioneve të besueshme, duke treguar shkallë fenomale të lartë të rritjes ekonomike dhe përparim në transformimin e saj të sigurisë.  Kosova duhet të ndërmarë disa hapa tepër të rëndësishëm gjatë këtij viti për të siguruar rrugëtim të vazhdueshëm drejt të ardhmes perëndimore/

 Gazeta DIELLI nga korrespondenti në Kosovë Behlul Jashari/

  PRISHTINË, 12 Mars  2018/ Ndihmës Sekretari i Shtetit të SHBA-ve për Çështje Evropiane dhe Evroaziatike, Wess Mitchell, mbërriti sot për vizitë në  Kosovë, ku fillimisht u prit në mesditë në Aeroportin e Prishtinës nga  Presidenti i Republikës, Hashim Thaçi dhe pas takimit u mbajt një konferencë për shtyp.

Në konferencë të përbashkët me ndihmës-sekretarin Mitchell, presidenti Thaçi ka thënë se Shtetet e Bashkuara të Amerikës kanë qenë, janë dhe do të mbesin partner strategjik i Republikës së Kosovës, me miqësi të përhershme dhe marrëdhënie të veçanta.

Ai e ka falënderuar administratën e re amerikane për vëmendjen e veçantë që po i kushton Kosovës dhe tërë Ballkanit Perëndimor.

“E informova z. Mitchell për mundësitë e reja dhe angazhimin tonë, përkushtim tonë, të të gjitha institucioneve të Republikës së Kosovës, që të përmbyllim sa më shpejtë çështjen e demarkacionit me Malin e Zi, në mënyrë që Kosova ta bëjë edhe këtë hap vendimtar për liberalizimin e vizave. Askush më nuk ka asnjë arsye që ta vonojë votimin e demarkacionit në Kuvendin e Kosovës, qofshin ato parti shqiptare apo të komuniteteve, sepse është interes strategjik dhe shtetëror”, u shpreh presidenti Thaçi.

Me ndihmës-sekretarin Mitchell, presidenti Thaçi ka thënë se kanë diskutuar edhe për “hapat e mëtejshëm që do i ndërmerr FSK-ja në plotësimin e kritereve të nevojshme për themelimin e Forcave të Armatosura të Kosovës, si një forcë e re, shumetnike, profesionale, në përbërje të të gjitha komuniteteve dhe në shërbim të paqes e stabilitetit”, si parakusht për anëtarësimin në NATO.

Kreu i shtetit ka thënë se Kosova është e përkushtuar për fqinjësi të mirë dhe forcim të perspektivës evropiane për të gjitha shtetet e Ballkanit Perëndimor.

Ndërsa, Ndihmës-Sekretari i Shtetit të SHBA-së për Çështje Evropiane dhe Euroaziatike, Wess Mitchell, ka thënë se Shtetet e Bashkuara të Amerikës janë për një Kosovë demokratike e shumetnike dhe riangazhohen për mbështetjen e saj në rrugëtimin euroatlantik.

“Do të kemi një rol aktiv në vitin e ardhshëm dhe kemi folur edhe për bashkëpunimin mes Kosovës dhe Shteteve të Bashkuara në fushën e sigurisë, në ekonomi, në energji dhe në veçanti për bashkëpunimin e mirë që e kemi me Kosovën në përballje me terrorizmin dhe luftën kundër ISIS-it”, ka thënë ndihmës-sekretari Mitchell.

Ai ka shtuar se Kosova ka arritur shumë gjatë këtyre 10 vjetëve në ndërtimin e institucioneve të besueshme, duke treguar një rritje ekonomike dhe një transformim të thellë të ekonomisë.

Presidenti Thaçi dhe ndihmës-sekretari Mitchell kanë folur edhe për rëndësinë që Kosova të jetë e angazhuar në dialogun me Serbinë, për rëndësinë e ratifikimit të marrëveshjes për vijën kufitare me Malin e Zi, për transformimin e FSK-së përmes ndryshimeve kushtetuese, për sundimin e ligjit dhe për rëndësinë e luftës së vazhdueshme kundër korrupsionit, për të siguruar kështu një të ardhme euroatlantike, me rritje edhe më të madhe ekonomike.

Konferenca për shtyp e z. Wess Mitchell, Ndihmës-sekretar i Shtetit për Çështje Evropiane dhe Evroaziatike, Prishtinë, 12 mars 2018

Mitchell: Ju faleminderit, President Thaçi për mikpritje dhe pritjen e ngrohtë në Kosovë. Ishte shumë me rëndësi për mua, në vizitën e tim të parë si Ndihmës-sekretar i Shtetit për çështje evropiane dhe evroaziatike, që udhëtimit të parë në Ballkan t’ia filloj këtu në Kosovë. Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe Kosova kanë marrëdhënie të fuqishme dhe të thella, kanë miqësi shumë të thellë dhe kjo administratë është e përkushtuar për vazhdimin dhe thellimin e kësaj miqësie.

Pata dëshira ta theksoja në ndalesën e parë se Shtetet e Bashkuara janë për një Kosovë sovrane, shumetnike dhe demokratike dhe për tu riangazhuar për mbështetjen e rrugëtimit evroatlantik për Ballkanin Perëndimor.Dëshiroj t’ju siguroj për rolin tonë të afërt dhe aktiv në vitin që e kemi përpara. Pata rast të mirë që me Presidentin të flisja për bashkëpunimin e ShBA-së me Kosovën në fushat e sigurisë, ekonomisë dhe energjisë, si dhe në veçanti të shprehja mirënjohjen tonë për bashkëpunimin e ngushtë që e kemi me Kosovën kundër terrorizmit dhe në përpjekjet për ta mposhtur ISIS-in.

Jam i vetëdijshëm se Kosova së fundmi shënoi dhjetëvjetorin e shtetësisë së saj. Kosova ka arritur shumë gjatë këtyre dhjetë viteve në ndërtimin e institucioneve të besueshme, duke treguar shkallë fenomale të lartë të rritjes ekonomike dhe përparim në transformimin e saj të sigurisë.  Kosova duhet të ndërmarë disa hapa tepër të rëndësishëm gjatë këtij viti për të siguruar rrugëtim të vazhdueshëm drejt të ardhmes perëndimore. Folëm për normalizimin dhe rëndësinë që Kosova të qëndrojë ngusht e angazhuar në dialog me Serbinë. Folëm për çështjen e kufirit me Malin e Zi dhe për rëndësinë e zgjidhjes së kësaj çështjeje si pjesë e shtegtimit drejt liberalizimit të vizave. Folëm për transformimin e sigurisë dhe që të sigurohet mbështetje prej të gjitha palëve dhe komuniteteve për ndryshim kushtetues, si dhe ia nënvizova presidentit dhe do ta them këtë edhe këtu: askush nuk ka veto për sigurinë e Kosovës.  Si dhe folëm për sundimin e ligjit dhe rëndësinë e vazhdimit të luftës kundër korrupsionit për të siguruar të ardhme demokratike dhe rritje ekonomike për Kosovën.  Në të gjitha këto fusha, Kosova mund ta zgjedhë vetë të ardhmen e vet, por dëshiroj t’ju siguroj se Shtetet e Bashkuara të Amerikës kanë punuar dhe do të vazhdojnë të punojnë përkrah Kosovës në çdo hap.

Pra, edhe njëherë, president Thaçi, ju faleminderit për mikpritje. Jam shumë i lumtur që jam këtu në Kosovë dhe i mirëpres pyetjet tuaja.

Pyetje: Përshëndetje. Jam Arton Mulliqi nga Radiotelevizioni i Kosovës. Kam një pyetje për juve, z. Mitchell. Mediet në Serbi, e po citohen edhe nga mediet në Kosovë kosovare, raportojnë se vizita juaj në vendet e Ballkanit perëndimor, me këtë rast edhe në Serbi, do të prodhojë një takim me presidentin dhe krerët e shtetit serb ku ju do t’ua prezantoni një plan të ri për Kosovën, i cili, sipas raporteve, është plan shtesë nga ajo që është prezantuar nga presidenti Ahtisaari dhe që ka të bëjë me kompetencat shtesë që ju do të propozoni për asociacionin e komunave me shumicë serbe e në këmbim të kësaj Kosova do të lejohet nga Serbia që të kërkojë anëtarësim në organizatat e ndryshme ndërkombëtare. A është e vërtetë? A ekziston një plan i tillë? A do ta bëni këtë gjatë vizitës në Serbi apo këto janë vetëm raportime të kota?

Mitchell: Ju faleminderit për këtë pyetje. I pashë këto spekulime në rrugë e sipër dhe mendova se kjo ishte gazetari shumë kreative. Mund t’ju them se nuk kam ardhur për të shpalosur asnjë plan specifik. Ajo që kam ardhur është për tu angazhuar me të dy vendet, Kosovën dhe Serbinë për çështjen e të ardhmes së tyre të përbashkët, për të folur për dialogun, për të folur për shtegtimin perëndimor për të dy vendet dhe për Ballkanin perëndimor dhe pres me kënaqësi të diskutoj për këto çështje këtu dhe në Serbi.

Pyetje: Besnik Tahiri nga Klan Kosova. Z. Mitchell, pyetja e parë: Pak më herët thatë se Shtetet e Bashkuara nuk do të lejojnë veto sa i përket çështjes së krijimit të armatës së Kosovës. A po flisni për serbët këtu, për politikanët vendorë dhe a do t’ua thoni këtë atyre këtu?

Dhe pyetja e dytë: shkurtimisht, a po shihni rritjes të ndikimit të Rusisë në Ballkan, veçanërisht në Kosovë, në veri? Ju faleminderit!

Mitchell: Ju faleminderit për këto pyetje. Shtetet e Bashkuara të Amerikës kanë qenë mbështetëse e ngushtë e transformimit të Forcës së Sigurisë së Kosovës. Do të vazhdojmë ta mbështesim atë transformim në të gjitha nivelet. Mendoj se miqtë tanë në Beograd janë shumë të familjarizuar me qëndrimin amerikan dhe mirëpres mundësinë ta përsëris këtë qëndrim në Beograd.

Sa i përket pyetjes suaj të dytë: Po, po shohim se si Rusia po luan një rol rrënues gjithnjë e më të madh në shumicën e Ballkanit duke shpërndarë desinformata, duke minuar institucionet demokratike dhe kemi qenë të qartë në bisedat tona me rusët se kjo gjë nuk është as në interesin e tyre e as të popujve të këtij rajoni.

 ***

Assistant Secretary of State Mitchell Press Conference, Pristina Airport, March 12,  2018

A/S Mitchell: Thank you, President Thaçi for your hospitality and for welcoming me here in Kosovo.  It was very important for me, on my first trip as Assistant Secretary of State for Europe and Euroasia, to start my first trip to the Balkans in Kosovo.  The United States and Kosovo have a very strong and deep relationship, a very deep friendship and this administration is committed to continuing and deepening that friendship.

I wanted to reiterate in this first stop that the U.S. is for a sovereign, multiethnic and democratic Kosovo, and to reengage in support of the Euro-Atlantic path for the Western Balkans.

I want to assure you of our close and active role in the year ahead.  I had a good opportunity with the President to talk about the U.S. cooperation with Kosovo in the fields of security, economics, and energy, and particularly conveyed our appreciation to the close cooperation that we have with Kosovo in counterterrorism and the efforts to defeat ISIS.

I am cognizant of the fact that Kosovo has recently marked its tenth anniversary of statehood. And Kosovo has come a long way in those ten years in building credible institutions, in showing a phenomenally high economic growth rate, and progress in its security transformation.  The country has very important steps to take now in the year ahead to ensure a continued path towards a western future.  We talked about normalization and the importance for Kosovo staying very closely engaged with Serbia in the dialogue.  We talked about the border issue with Montenegro and the importance of resolving this as part of a path towards visa liberalization.  We talked about security transformation and securing support from all parties and communities for a constitutional amendment, and I underscored to the President and I will say it again here that no one has a veto on Kosovo’s security.  And we talked about the rule of law and the importance of continuing the fight against corruption in order to ensure a democratic future and economic growth for Kosovo.  In all these areas, only Kosovo can choose its own future, but I want to assure all of you that the United States has been and will continue to be working along side Kosovo every step of the way.

So, thank you again, President Thaçi for your hospitality.  Very happy to be here in Kosovo and look forward to hearing your questions.

Q:  Hello.  I am Arton Mulliqi from Radio Television of Kosovo.  I have a question for you, Mr. Mitchell. Media in Serbia, which are also being quoted by Kosovo’s media, report that your visit to the western Balkans countries, will bring a meeting with the President and other heads of the Serbian state where you will introduce a new plan for Kosovo, which – as it is reported – is an annex to President Ahtisaari’s plan dealing with additional authorities that you will propose for the Association of Serb Majority Municipalities. In exchange, Kosovo would get Serbia’s approval for membership in various international organizations.  Is this true?  Does such a plan exist?  Are you going to do this during your visit to Serbia or are these just useless reports?

A/S Mitchell: Thank you for that question.  I did see that speculation on the trip on the way over and I thought that was very creative journalism.  I can tell you I didn’t come to unveil any specific plan.  What I did come to do is engage with both Kosovo and Serbia on the question of their joint future, to talk about the Dialogue, to talk about a western path for both countries and for the western Balkans, and I am looking forward on having those discussions both here and in Serbia.

Q: Besnik Tahiri from Klan Kosova.  Mr. Mitchell, the first question is you said before that the United States will not leave a veto when it comes to creating the army of Kosovo.  Are you talking about Serbians here, local politicians, and are you going to tell them that here.

And the second question: shortly, do you see any growing influence of Russia in the Balkans, especially in Kosovo, when it comes to the north? Thank you!

A/S Mitchell: Thank you for those questions.  The United States has been a very close supporter of the transformation of the Kosovo Security Force.  We will continue to support that transformation at all levels.  I think our friends in Belgrade are very familiar with the American position.  I look forward to reiterating that when I’m in Belgrade.

To your second question: Yes, we do see Russia playing an increasingly destructive role in much of the Balkans, in spreading disinformation, undermining democratic institutions, and we’ve been clear in our conversations with the Russians that that is neither in their interests nor in the interest of people of this region.

SHBA, MBËSHTETJE KOSOVËS NË TË GJITHA FUSHAT/

-Mitchell-Haradinaj, inkurajim që të punohet më shumë në forcimin e sundimit të ligjit, por edhe në rritjen ekonomike të Kosovës/

-Kosova, e përkushtuar për miqësi të përhershme me SHBA-të/

 PRISHTINË, 12 Mars 2018-Gazeta DIELLI/ Ndihmës Sekretari i Shtetit për Çështje Evropiane dhe Evroaziatike, Wess Mitchell, sot  në Prishtinë rikonfirmoi mbështetjen e Shteteve të Bashkuara të Amerikës ndaj Kosovës në të gjitha fushat, duke inkurajuar që të punohet më shumë në forcimin e sundimit të ligjit, por edhe në rritjen ekonomike. Kryeministri i Republikës së Kosovës, Ramush Haradinaj, priti sot pasdite në takim Ndihmës Sekretarin e Shtetit të SHBA-ve për Çështje Evropiane dhe Evroaziatike, Wess Mitchell, i cili po qëndron për vizitë zyrtare në Kosovë.

Në fokus të bisedës ishin zhvillimet politike në vend, mbështetja që SHBA-të po japin në ndërtimin dhe konsolidimin e Kosovës, si dhe thellimi i bashkëpunimit ndërmjet dy vendeve.

Kryeministri Haradinaj falënderoi Ndihmës Sekretarin Mitchell për ndihmën e pakursyer të SHBA-ve, duke theksuar nevojën për mbështetje të mëtejme në të gjitha proceset integruese të Kosovës, por edhe në zhvillimin ekonomik dhe në forcimin e sundimit të ligjit.

“Mbështetja që SHBA-të i kanë dhënë dhe po i japin Kosovës në të gjitha proceset e shtetndërtimit dhe tani në rrugën e saj euroatlantike, është jetike për Republikën e Kosovës. Ne jemi mirënjohës për gjithë atë që Shtetet e Bashkuara të Amerikës kanë bërë dhe po bëjnë për Kosovën, e po ashtu të gjithë ne jemi të përkushtuar për miqësi të përhershme me SHBA-të”, tha kryeministri Haradinaj.

Më tej, kryeministri Haradinaj tha se Qeveria që ai drejton është e fokusuar në zbatim dhe prioritet e ka zhvillimin ekonomik të vendit.

Në këtë takim, po ashtu u bisedua për krijimin e ushtrisë së Kosovës përmes një procesi kushtetues dhe ligjor, si dhe për dialogun me Serbinë, për të cilin kryeministri tha se duhet të përmbyllet me njohje reciproke.

Në takim të pranishëm ishin zëvendëskryeministri dhe ministri i Jashtëm, Behgjet Pacolli, zëvendëskryeministrat Enver Hoxhaj dhe Dalibor Jevtiç, zëvendës ambasadorja amerikane  në Kosovë, Colleen Hyland dhe ambasadorja e Kosovës në SHBA, Vlora Çitaku, bën të ditur njoftimi dërguar nga Qeveria.

 Ndihmës Sekretari i Shtetit të SHBA-ve për Çështje Evropiane dhe Evroaziatike, Wess Mitchell, nisi sot një vizitë në  Kosovë, ku do jetë edhe nesër.

Ai filimisht u takua në mesditë me Presidentin Hashim Thaçi, ndërsa  ambasada e SHBA në Prishtinë ka paralajmëruar takime edhe me përfaqësues tjerë politikë dhe të shoqërisë civile.

Njoftimi dërguar nga Ambasada Amerikane thekson se, Ndihmës Sekretari Amerikan i Shtetit do të riafirmojë lidhjet e ngushta mes Kosovës dhe Shteteve të Bashkuara dhe do të inkurajojë qeverinë e Kosovës që të bëjë përparim në dialogun me Serbinë, në forcimin e sundimit të ligjit, në ngritjen e rritjes ekonomike, dhe që të tejkalojë sfidat rajonale në dobi të stabilitetit dhe integrimit perëndimor.

 Në 8 shkurt 2018 qeveria kosovare njoftonte se kryeministri Ramush Haradinaj në vizitën zyrtare në Washington  ka takuar Wess Mitchell, Ndihmës Sekretar i Shtetit për Evropën, i cili shprehu mbështetjen e SHBA-ve në rrugën demokratike të Kosovës.

Kryeministri Haradinaj me atë rast, mes tjerash, tha se përfshirja e SHBA-së në dialogun Kosovë-Serbi është me rëndësi për të dhënë rezultate dhe për ta përmbyllur këtë proces.
Ndihmës Sekretari Amerikan i Shtetit për Çështje Evropiane dhe Evroaziatike, Wess Mitchell, pas vizitës në Prishtinë do qëndrojë në Beograd në 14 mars, ku, sipas medias serbe, do takojë Presidentin e Serbisë, Aleksandar Vuçiç, Kryeministren Ana Brnabiç, si dhe liderë opozitarë.

Bill Clinton sërish dërgon letër në Kosovë: Gjithmonë do të keni një vend special në zemrën time/

Ish presidenti amerikan Bill Clinton vazhdon të mbetet figura më e dashur për popullin e Kosovës, por një ndjesi të njëjtë vazhdon ta ketë edhe vet Clinton për kosovarët.

Ai ka dërguar së fundi një letër në shkollën Prishtina High School, i cili këtë letër e dërgon për të falënderuar më të vegjlit e kësaj shkolle, të cilët para disa mujave i kishin dërguar letra Bill Clinton.

Vetë shkolla ka njoftuar për pranimin e letrës së ish presidentit amerikan Bill Clinton. “Sot, na erdhi përgjigjia e tij në form të letrës nga Shtetet e Bashkuara për nxënësit dhe mësusen Dr. Ëaters. Në këto letër Presidenti Bill Clinton përmendi edhe 10 vjetorin e pavarësisë së Kosovës dhe dëshirën për të vizituar shkollën tonë në vizitën e tij të radhës në Kosovë”, thuhet në njoftimin e shkollës.
Dhë në letrën që e ka publikuar kjo shkollë, shihet të ketë shkruar Bill Clinton, se Kosova do të ketë gjithmonë një vend special në zemrën e tij.