Nga Gëzim Llojdia*/

1.

Fakti :Lidhja  u mblodh në 10 qershor 1878 në Xhaminë e Bajraklisë dhe në medresenë e Mehmet Pashës në Prizren. Treguesi i parë për mbështetjen fetare të saj. Teqeja e Frashrit dhe kuvendi në këtë teqe është pikënisja për ngjarjen e Prizrenit.

Është përmendur, por nuk është vlerësuar sa duhet  teqeja në Frashër dhe arsyeja gjendet te misioni fetar i saj?Kur flitet dhe përmendet kjo e fundit,anashkalohet kontributi i këtyre strehëve shpirtërore në çështjet tona kombëtare.Ndërsa një palë luftonte në pararojë,pjesa tjetër vepronte në prapaskenë. Janë të njohur krerët e Lidhjes shqiptare të  Prizrenit. Janë ende të panjohur figurat shpirtërore, që nxiten dhe krijuan situatën në favor të çështjes kombëtare. Pyetja se :cili ishte patrioti që udhëhoqi shpirtërisht Lidhjen e Prizrenit,merr një përgjigje dhe pyetja e dytë kush u dërguar në Prizren dhe cili ishte kontributi i Adem Vexhhi ,(shqiptarë nga Kosova) një vit përpara ngjarjes madhore?

Kush ishte Adem Vexhhi Babai?

Adem Vexhhi Babai është një nga vjershëtorët dhe baballarët e mëdhenj bektashinj të shekullit të XlX-të ka shkruar në kleriku Rexheb Beqiri. Është shiptar nga Kosova. Ka lindur n qytetin e Jakovës me 1841. Në moshe të re hyri nëshkollën fillore të vendit dhe, si e mbaroi atë, hyri në kolegjin fetar atje. Në moshe të njome i vdiq i ati dhe mbeti bonjak, duke u kujdesur për ‘të vetëm e ëma e tij. Qysh i ri vizitonte shpesh Teqenë Bektashiane në Jakovë, e cila kryesohej në atë kohe nga Adem Baba Prizreni.

Duke e vizituar shpesh Teqenë, i hyri dëshira për Bektashizmi dhe mori dore nga Adem Babai, me 1860, në moshën19 vjeçare. Dashuria shpirtërore sa vente i shtohej me tepër, kështu qe, me pas, e la botën fare dhe vendosi të behej dervish. Për këtë qëllim shkoi tek Baba Ademi në Melçan, ku shërbeu dy vjet atje.

Baba Adem Melçani nuk ishte në gjendje shëndetësore të mirë dhe, pas dy vjetëve, e dërgoi vetë me rekomandim tek Baba Alushi në Frashër, ku beri premtimin solemn dhe, pas një kohe, u vesh dervish prej tij. Me qene se ishte dervish imësuar dhe i shkathët, Baba Alushi e mbante pranë tij dhe i kishte lënë në dorën e tij edhe sekretarinë eadministratës se Teqesë.

Pasi u internua Haxhi Hasan Dedei, ne vitin 1872, Baba Alushi, i ftuar andej, shkoi në Teqenë e Madhe te Haxhi Bektashit, duke marre me vete edhe Baba Ademin bashke me dy dervishë te tjerë. Në atë kohe Adem Babai pa edhe ceremoninë e virgjirimit.

Kur u kthyen përsëri ne Teqenë e Frashrit, Baba Ademi mori leje nga Baba Alushi dhe beri vizitat e shenjta ne Meke, Medine, Qerbela, Nexhef, Palestine, Persi dhe Indi. Kur ishte ne Meke kreu edhe detyrën e Pelegrinazhit Islam, ku mori titullin Haxhi.

Kur filloi çështja shqiptare, Baba Alushi e dekretoi Baba Adem Babanë dhe e dërgoi si Baba ne Prizren, me 1877, kuhapi një teqe të re në atë qytet dhe, përveç detyrës fetare, ushtronte edhe detyrën e frymëzimit te ndjenjavekombëtarë në popull. Përgatiti kështu terrenin për mbledhjen e madhe kombëtare me emrin ”Lidhja e Prizrenit”, e cila u-mbajt atje më 1878.

Dhe më pas Adem Vexhhi Babai kishte marrë pjesë në çdo veprimtari dhe lëvizje fetaro-kombëtare. Bile dhe në vitin 1921 morri pjesë sianëtar, përfaqësues Bektashi, ne Organizatën Islame që u themelua në atë kohë me titullin Komuniteti Islam(Xhemaati Islamije). Më 1922, kur mbeti vakant posti i Teqesë së Jakovës, shkoi si Baba atje dhe qëndroi gjer nëvitin 1927, kur nderoi jete.Haxhi Adem Babai ka qenë një personalitet mjaft i cilësuar. Njihte mirë tri gjuhë klasike: turqishten, arabishten,persishten. Fama e tij ishte përhapur pothuaj ne çdo ane. Dhe në kohën e Fejzi Dedeit ne Haxhi Bektash, para luftës së parë botërore, e kërkuan për kryegjysh atje, por nuk ndejti.

Ka patur talent poetik të shquar dhe ka shkruar shume vjersha me frymë mistike.

3.

Teqeja në Frashër ishte kryeqendra e degës jugore për lidhjen shqiptare të Prizrenit. Strehë atdhetare. Vendi i Baba Alushit. Ndërsa Baba Alushi ishte  zëri i shqiptarizmës së vërtetë.Baba Alushi ishte kolona ruajtëse e bektashizmës shqiptare. Filozofia e teqesë së Frashërit .Teqeja malore e baba Alushit,mbështetej tek filozofia “Ku gjendet mirësia,është perëndia” . Teqeja e Frashrit historinë e saj shpirtërore e kalon në disa momente,por në dy periudha mbetet stoike,në ndihmesë me kontributin atdhetar.

Teqeja në Frashër mbajti peshën qendrore në vitë-rilindje shqiptare .Shumë dervishë të bektashizmës shkuan,përhapën çështjen kombëtare nëpër katunde të Shqipërisë. Por vetëm ,një vit përpara se në Prizren të mbahej kuvendi lidhës,Baba Alush Frashëri dërgoi në këtë qytet dervishin e tij,Adem Vehxhin duke e graduar baba. Dërgimi në Prizren, aty nga viti 1877,një vit përpara aktit final të lidhjes është fakt i pakundërshtueshëm,që tregon se baba Alushi e kishte paracaktuar vendin,pra qytetin dhe kohën kur do të mbahej kuvendi i lidhjes shqiptare.

Kështu Baba Alush Frashri  ishte me prezencën e tij,në kryeqendrën shqiptare nëpërmjet mesazheve,që i dërgonte,një mënyrë e veçantë komunikimi është e shenjtorëve,që të përgatiteshin kushtet dhe mjedisi  për kuvendin shqiptar të lidhjes.Adem Vehxhi,ndoqi të gjitha udhëzimet e Baba Alushit,kur u realizua lidhja në Prizren,nga shqiptarët e mirë.

Alush Frashri ka një ndikim të madh në lidhjen e Prizrenit. Burrat u mblodhën vërtet në Prizren,por esenca e asaj fryme ishte në Frashër. Baba Rexhebi,një filozof mistik,baba teqeje në Detroit,ka thënë :” Po të mos ishte Baba Alushi,mund të mos realizohej dot,ideali i Abdylit  “…

Ky ka shqyrtuar rastin e Abdylit të vëllait të Naimit,mirëpo faktet flasin edhe për ndikimin e tij  të thellë tek Naimi.Alush Frashëri ishte i biri i patriotit Dalib Frashëri. Ky baba teqeje pagoi shkollimin e tre frashëllinjave në Janinë. Nxori të hollat nga arka e teqesë,për pasurimin me dije të tre djemve të Halidit që përpara vdekjes kishte shkuar në teqe dhe i kishte lënë amanet,tre djemtë e tij ti arsimonte .Por ky baba teqeje më frymë imami jo vetëm i shkolloi,por investimin që bëri për tre frashëllinjtë u ngjizi shqiptarin duke e kthyer njëqindfish. C’ka do të shqyrtojmë,se ata frashëllinjtë u bënë,por me frymën e këtij baba teqeje,që ishte  po nga ai katund me emrin Frashër. Ishte tregues domethënës,për të lëvizur një çështje të madhe si mëvetësia. Një shqyrtim tjetër është se fryma ka ecur nëpër kohëra mundet,që pas Skënderbeut për të rivënë në vijë një çështje të madhe shqiptare. Këta dervishë ngrohën venat e ngrira. Përmes kësaj force  u thellua dhe shpirti i i Naimit,që gjëmoi me poetikën e tij. Thelluesi i shpirtit naimjan,quhet Baba Alush Frashëri. Thuhet se rilindësit bekuan vendin. Po të ndiqen udhëzimet,duhet ndrequr pakëz fjala: rilindësit u bekuan për të bërë Shqipërinë. Rilindësit nuk ishin njerëz me frymë,ishin intelektual të ditur e të shkolluar,por morën bekimin e njerëzve me frymë për të ndërmarr misionin më të pamundur,po ti referohemi kohës,që të vinin gjithë “arsenalin” e tyre në mbështetje të çështjes tonë kombëtare. Po të ndiqet harta e këtyre lëvizjeve do të deshifrojmë se ç’punë titanike të pashëmbshme ,atdhetare ka bërë Baba Alush Frashri ,me dërgimin e dervishit të tij si dhe me koordinimin e teqeve të tjera në rilindje,futjen në këtë valë të shumë baballarëve të tjerë,ku rastësia nuk mund të regjistronte një numër kaq të madh baballarësh, ose faktin se që nga rilindja deri në vitet ’12,u shtuan 50 teqe të reja. Nënkuptimi është i ndriçuar me sloganin e bektashinjëve a atdhe,s’ka fe”

4.

Shifra. Tridhjetë vite të para shek. XIX.Ali Pasha në jug dhe në veri Bushtalinjtë. Kryengritja e Dibrës vitet 1833,1834-136,1838-1839. Kryengritja e Prishtinës dhe Vuciternës.Vitet-1834-1835. Kryengritja e Vlorës-1836. Kryengritja e Myzeqesë 1837. Kryengritja e Tepelenës 1837. Kryengritja e Beratit 1839 .Kryengritja e Prizrenit –1839.

5.

Në arkivin e shtetit,thuhet: “Baba Alushi biri i Dalip Frashrit,nismëtar i mbledhjes së Frashrit. Pati si shoke që e ndihmuan në atë vepër,Sami,Abdyl,Naim Frasheri, Orhan bej Pojanin, Pandeli Calen,Nasuf Novoselen, Ismail bej Zharkovijn,Hysni bej Leskovikun ,Muhamet Ali Pashë Beratin (Vrionin),Ismail Pashë Dibrën, Kostandin Kristoforidhin,Jani Vreton, Hoxhë  Tahsimin, si  dhe shume parti të viseve të ndryshme.”..

Shqyrtim .Çfarë shprehin dokumentet. Në korrik të vitit 1878 në Prizren,një komision nën drejtimin e Iliaz Cokut me përfaqësi të gjysmës së vendit.Në të njëjtën kohë,pohon E.b.Vlora u mblodhën fillimisht në teqenë bektashiane të Gjirokastrës,dhe në atë të Frashërit. Përfaqësitë i takonin Beratit, Gjirokastrës, Përmetit, Vlorë, Tepelenë,Korcë, Kolonjë, Janinë, Margëlliç, Ajdunafit,Pargës,Artës,Prevezë.

Dëshmia e këtij personaliteti hedh dritë mbi një fakt. Përfaqësuesit ishin ose nga shtresa e lartë,ose klerikë. Dëshmia e fakteve të  sjell  një moment tepër delikat,por shumë të hollë.

Arkivi Qendror  i  RSH

Arkivi Qendror i Republikës së Shqipërisë. Fondi 270. Dosja 49.faqe 118-119

“Baba Alushi ,bir i Dalib Bej Frashërit,nismëtar i mbledhjes së Frashërit.Pati si shokë që e ndihmuan në arë vepër,Sami ,Abdyl,Naim Frashëri,Orhan Bej Pojanin,Pandeli Calen,Nasuf Novoselën,Ismail Bej Zharkonji,Hysni Bej Leskkovikun,Mehmet Ali Pashë Beratin(Vrionin),Ismail Pashë Dibrën,Konstandin Kristoforidhin,Jani Vreton,Hoxhë Tahsimin, si dhe shumë pari të viseve të ndryshme të Shqipërisë……”

“Lidhja e Prizrenit dhe veprimet e saj”.Xhafer Belegu në mesin e viteve 1934,verë qershoru ka përcjell , shqiptarëve dokumente me të dhëna nga historia e lidhjes së Prizrenit. Dritën,botimit ja ka dhënë botuesja “Kristo Luarasi”:”Lidhja e Prizrenit dhe veprimet e saj 1978-1881”.Nga veprimet e marsit 1878 faqe 148 shkruhet: Lidhja në jug…

Lidhja shqiptare duke i parë këto veprime të Greqisë e duke marrë njoftime për kërkesën e saj në kongres vendosi me zhvillue një aktivitet të madh në jug. Organizoi këshillat krahinor dhe përgatiti një fuqi mbrojtëse kundër Greqisë. Mbledhja e parë si mbas dëshirës së Abdyl Bej Frashërti i cili ishte faktori më kryesor në jug,u ba në teqenë e Frashrit,nën kryesin e Baba Alushit i cili vuri në dispozicion të Lidhjes një shumë të madhe të hollash. Në këtë mbledhje të parë të jugut u bisedua organizimi i këshillave krahinor e masat,që do të merreshin kundër Greqisë. Burrat me rëndësi të Lidhjes në Jug.Abdyl Bej Frashëri,Mehemet Ali bej Vrioni.Sulejman Ali Kuci, Myslim Vasjari,Mustafa Pashë Vlora,Muslim Gjoleka. Sheh Mahmuti nga Kolonja e Kurveleshit,Xhafer bej Vlora,Thanas Ekonomidhi prej Sopiku disa bejlerë prej Libohove,Vasil Hido,Petro Meksi prej Tepelene,Mihal Haritua nga Përmeti,Vasil Linavori e Eustrat Tasho Duka nga Berati Dhimitër Kolea………….

Lidhja në Jug u mbajtë në 11 kallnuer 1878 vendosi :

1-Që të dërgojë një telegram pushteteve që muarrën pjesë në kongresin e Berlinit,për me shfaq keqardhjen e vet për lëshimin e Epirit,Greqisë e për me u lut që të hiqnin dorë nga kjo gjë. Dhe për të deklaruar që nuk merrej parasysh kjo kërkesë,atëherë do ta mbronte vetë me çdo mënyrë.

2-Dorëzimet të një pjese të Thesalisë,mos me i kundërshtue.

3-N.q.s se mjetet e veta nuk do të mjaftonin,atëherë të ngrihet e gjithë Shqipqria.

4-Të merren me forcë armët e municionet e depovet të ushtrisë turkëvet,sidomos sa më parë ato të Artës dhe Prevezë.

5-Preveza e Arta të bëhen qendra ushtarake të Lidhjes.

Xh.Belegu në këtë vëllim me karakter humulues,përmend edhe vargje nga folklori. Në hapësirën e pafundme të këngëve të rilindjes ,ai ka përzgjedhur. Përmend,këngën më të kënduar në Labëri,që autori thotë se këndohet në Kurvelesh.:Kurvelesh e Gegëri/C’u mblodhën në Ergjërli/Tek Abdyl Be Frashëri/Cu përpoq i varfëri/C’u përpoqe e bej për na/dy hejbe me hasina/Në frëngji se ç’i trete…..

Në 100 vjetorin e Lidhjes së Prizrenit,aty rreth viteve 1978,një botim i një enti shtetëror “8Nëntori”.8000 kopje tirazhi.

Telegram

Telegram i Ibrahim Dervish Pashës nga Selaniku,dërguar portës së lartë mbi veprimtarinë e shehlerëve bektashinj në favor të Lidhjes shqiptare. Lidhja e Prizrenit në dokumentet osmane. Njoftohet aktiviteti anti-osman i Baba Alushit dhe Baba Ademit në teqetë e Frashrit dhe Korçës dhe kërkohet zëvendësimi i tyre me klerikë nga Anadolli.12/5/1881.

*Msc.Anëtar i Akademisë Evropiane të Arteve

Nga Dionis XHAFA/

Ka udhëtime të qarta që vijnë në jetët tona normale dhe të tilla…që janë pa harta! “Puthja” e jetës në të tashmen është e përditshme që bëhet monotone. Ajo që të bën të “udhëtosh” është kujtesa në vrima enigmash të imagjinatës, është e ardhmja e panjohur. Një udhëtim që  bën mendja, që frikën e ka rrugë të vizatuar me laps të hollë plumbi. Edhe pse nuk i ke provuar momentet, është e pashmangshme të mos mendosh se kjo rrugë pa hartë do ketë erëra, që lëvizin nëpër ajër pa fund e krye dhe “përçart”. Është harta e një territori që se di mendja, por ecën në “kuturinë” e gjetjes së asgjësë. Të një adrese që me siguri e do zemra. Në luginat e thepisura mendimesh viztohet një udhëtim, që s’të lodh nga këmbët, por të shtrydh në mendje! Rruga që të çon drejt askundit të dikundit. Udhëtar i pahartë që rrugëve ndjek dëshira e fate. Kodrat janë të lodhshme dhe të krijojnë “hullitë e trurit”. Liqenet janë si shikimet e qarta në pasqyrë tek çdo mëngjes hedh një hap të ri dhe lind një shpresë e diell i ri. Lumenjtë janë vërshimi i ideve që si për ethesh na kap për të mos na lëshuar. Malet janë mendimet e “paaritshme dhe ëndërrat që ngrihen në majat që kërkojnë mund ti arrish me thepisjen që kanë. E, ashtu kryelartë, qëndrojnë malet. Ata janë misioni. Harta është zhdukur dhe asksuh s’di ta gjejë. Të gjithë përpara malit dhe majave të tij të thepisura. Të gjithë tokësor, prometenj të lidhur pas fatit tonë. E, shumëpak nga ne arrijnë të “marrin” zjarrin, të dënuar për tu raskapitur nga kamxhik zuesian.

Ju duhet një shtëpi komode në zonën Palham Gardens, tërësisht e sapo rinovuar?

Ju rekomandojmë një hyrje perfekte e cila përbëhet nga:

Tri dhoma gjumi,
një kuzhinë,
një dhomë ngrënie,
dy banjo,
verandë.

Shtëpia është në një zonë të qetë, pranë Jacobi Hospital, ka pranë stacionin e trenit 5 dhe linja autobuzi.

Telefononi në : 347-458-3740

Dy kryetarët e bashkive, zoti Neil M. O’Leary, dhe Dr. Ziadin Sela,  propozuan një binjakëzim të qytetit të Strugës dhe Waterburyt

Nga Beqir SINA, Waterbury/ Connecticut/

WATERBURY – CONNECTICUT: Të shtunën në qytetin Waterbury të Connecticut, u zhvillua një takim me komunitetin shqiptarë dhe dy senatorëve amerikanë, përfaqësues këta të këtij shteti në Senatin e SHBA, Richard Blumenthal dhe Chris Murphy. Takimi u mbajt nën kujdesin  komunitetit “Hasan Prishtina” në qëndrën islamike shqiptare të këtij qyteti.

Në këtë takim morën pjesë edhe majori i qytetit të Waterburyt, zoti Neil M. O’Leary, Matt Abdifar , i cili përfaqësoi Qarkun 5 në Connecticut -së, në zyrën e kongresistes Elizabeth Esty -së, ambasadori i Shqipërisë në Uashington Gilbert Galanxhi, Konsulli i Përgjithshëm i Kosovës në Nju Jork, Ambasadori Bekim Sejdiu, ish kandidati shqiptare për në Kongresin Amerikan, Emin Eddie Egriu,  dhe mysafiri special nga Struga, kryetari i Komunës së këtij qyteti, zoti Ziadin Sela, si dhe shumë personalitete dhe veprimtarë të dalluar të këtij komunitetit.

Nikoqiri i këtij takimi Visar Tasimi , arkatari për AAMC – e cila është një nga organizatat e komunitetit shqiptar në Waterbury , udhëhoqi takimin si dhe dha një falenderim të veçantë për zëdhënsin Sean Scanlon nga zyra e senatorit Murphy, për koordinimin e këtij takimi me komunitetin shqiptar. Ai duke folur për rëndësin e këtij takimi, ka prezantuar fillimisht të gjithë mysafirët e nderuar.

Aktualisht, tha drejtuesi i këtij takimi, Senatori Chris Murphy shërben në Komitetin e Senatit të  Shëndetësisë, Arsimit, Punës, dhe Pensionet, Komitetit të Marrëdhënieve me Jashtë – ku ai është kryetar i nënkomitetit për çështje Europiane , dhe Komitetit të Përbashkët Ekonomik . Para, zgjedhjes së tij në Senatin amerikan , senatori Murphy, tha ai, shërbeu si kongresist i Qarkut 5 të Connecticut -së , e cila përfshin edhe qytetin tonë Waterbury, ku jetojnë mijëra shqiptarë , për tre mandate në Dhomën e Përfaqësuesve . Kurse, para se të shërbente në Kongresin Amerikan , Murphy, shërbeu për tetë vjet në Asamblenë e Përgjithshme të Connecticut.

“Por, unë tha Tasimi, do të shtoja se senatori Murphy, nuk i ka munguar në asnjë Festival Shqiptar këtu në Waterbury, komunitetit shqiptar, prej kur ato kan nisur 9 vjet më parë ! Tani, është nder për mua për të ftuar për ju senatorin Murphy, për të filluar diskutimin në këtë takim me komunitetin shqiptarë”.

Senatori Chris Murphy, nga Connecticut, Kryesues i Nënkomitetit për Çështje Evropiane në kuadër të Komitetit për Politikë të Jashtme në Senatin e SHBA-së, gjatë fjalës së tij, foli duke lavdëruar komunitetin shqiptarë në Waterbury, dhe shqiptarët e Amerikës, për rolin e tyre në dobi me mardhëniet e gjata mes SHBA dhe Shqipërisë, të cilat ai i cilësoi si të shkëlqyera, sidomos në këto dy dekadat e fundit, prej se kur Shqipëria doli nga sundimi i gjatë komunist.

“Nuk ka marrëdhënie më të fortë se këto mes Shqipërisë dhe SHBA, nëse ju i shikoni në kontekstin evropian midis Shteteve të Bashkuara dhe Shqipërisë . Shqipëria, tha senatori Murhpy, ka qenë atje ku janë SHBA, në çdo hap të rrugës me Shtetet e Bashkuara në një nivel të konsiderueshëm të bashkëpunimit në luftën kundër terrorizmit dhe angazhimit ushtarakë amerikanë nëpër botë, për operacionet tona në Irak dhe Afganistan . Shqipëria ka qenë me Shtetet e Bashkuara dhe Shtetet e Bashkuara kanë qenë me Shqipërinë dhe ne do të vazhdojmë të jemi me Shqipërinë , sepse ka gjëra të rëndësishme që i lidhin shumë vendet tona.” u shpreh senatori Myrphy.

Më pas drejtuesi i këtij takimi të rëndësishëm, dhe i pari me dy senatorë amerikan, në komuntetin shqiptarë, prezantojë Senatorin demokrat Richard Blumenthal, i cili po shërben në termin e tij të parë si një senator i Shteteve të Bashkuara nga shteti i Connecticut . Senatori Blumenthal, tha Tasimi, ka shërbyer për 5 mandate ( 20 vjet) si Prokurori i Përgjithshëm Connecticut -së , një rast i paparë në historinë e kësaj prokurorie, dhe i njeh mjaft mirë shqiptarët në këtë shtetet.

Ndërkohë, në fjalën e tij senatori Blumenthal tha se “Edhe unë ashtu si kolegu im Murphy, më duhet të vë në pah lidhjen e gjërë që kemi mes SHBA dhe Shqipërisë, dhe kontributin tuaj si komunitet në forcimin e këtyre lidhjeve, konkretisht atë që keni bërë ju në Kenektiket dhe qytetin e Waterburyt, ku komuniteti shqiptar, tha ai jep një kontribut të çmuar, të cilin unë vlersojë lart ashtu si edhe të komuniteteve të tjera, që kan emigruara këtu në SHBA, duke punuar e kontribuar për Amerikën, që ky vend të jet shteti më i madh dhe fuqishëm i botës”.

Ambasadori i Shqipërisë në Uashington Gilbert Galanxhi, gjatë fjalës së tij foli për marrëdhëniet dhe lidhjet e shkëlqyera të SHBA dhe shqiptarëve, duke faleminderuar me këtë rast Shtetet e Bashkuara të Amerikës, prej Presidentit Uillson, në shpëtimin e Shqipërisë nga coptimi, Presidentët Reagan dhe George H. Bush në demokratizmin e Shqipërisë, rrëzimin e komunizmit mbas 45 vjet sundimi të egër, Presidentin Klinton deh ish Sekretaren e Shtetit Hillary Clinton, George W. Bush në Lirinë, çlirimin, dhe pavarësinë e Kosovës, si dhe administratën e Presidentit Obama në forcimin e këtyre lidhjeve.

Në fund të këtij takimi kryetari i Komunitetit “Hasan Prishtina” zoti Zymer Kaliçi, tha se : “Qëllimi i këtij takimi në Waterbury,  ishte të mbanim një bised të hapur me dy senatorët e këtij shteti, për të “rrahur”  shumë çështje që kan të bëjnë me komunitetin tonë, në shtetin e Kenektiket – Connecticut, dhe kuptohet që edhe të promovojmë ato lidhjet e mira të komunitetit shqiptarë, sidomos me këta dy senatorë të njohur amerikanë, të cilët janë miqt tanë “.

Ai nënvizojë se ky takim u realizua në bashkëpunim me majorin e qytetit tonë zotin Neil M. O’Leary, dhe u pritë me shumë kënaqësi nga dy senatorët amerikan që përfaqësojnë shtetin e Kenektiket në Senatin amerikan, për tu takuar dhe biseduar mes shqiptarët në Waterbury.

“Natyrishtë, që kjo ishte një kënaqësi e madhe e komunitetit “Hasan Prishtina” në qytetin Waterbury të Connecticut, dhe e të gjithë shqiptarëve në qytet, dhe qytetet e tjera të Kenektiket, të cilët faleminderuan me këtë rast dy senatorët dhe SHBA, për ndihmën e madhe që kan dhënë për Shqipërinë dhe Kosovën, çështjen shqiptare në përgjethësi “, tha kreu i kësaj shoqate zoti Zymer Kaliçi.

Gjatë këtij takimi kryetari i Komunës së Strugës, Dr. Ziadin Sela, faleminderoi dy senatorët amerikanë përfaqësues të këtij shteti në Senatin e SHBA, Richard Blumenthal dhe Chris Murphy për gjithëçka SHBA kanë bërë për shqiptarët.

Ndërsa, në takimin me Kryetarin e Waterburyt Neil O Leary, dhe kryetarin e Komunës së Strugës, Dr. Ziadin Sela, u diskutua në lidhje me mundësitë e intensifikimit të marrëdhënieve, mes Komunës së Strugës dhe qytetit të Waterburyt, sidomos ato në fushën e ekonomisë dhe të kulturës, ndërmjet këtij komuniteti i cili përbëhet më së shumti nga Struganët.

Komunitet ky, i cili shërben si pikë kontakti me autoritet vendore dhe përfaqësuesit të këtij shteti i cili ka dhjetëra mijëra shqiptarë që jetojnë në Kenektiket. Bashkëbiseduesit, duke shfrytëzuar këtë rast, vlerësuan praninë e komunitetit shqiptar në SHBA, si një komunitet i mirë-integruar në shoqërinë amerikane. Më tej, ata propozuan një binjakëzim të qytetit të Strugës dhe Waterburyt.

KRISTAQ  TURTULLI/

Kush janë këta njerëz të moshave të ndryshme që protestojnë përpara bashkisë së qytetit të Korçës, në këtë ditë të ftohtë fillim janari, të vitit 2014? Fytyrat e tyre nuk janë të egërsuara. Ato kanë një revoltim dhe indinjatë të heshtur, të trishtuar.

Janë qytetarët fisnikë, të familjeve më të vjetra të qytetit dhe nuk dinë të bëjnë ndryshe dhe kështu kanë qenë gjithmonë. Janë pjesëtarët e familjeve të shquara të qytetit të Korçës: të parët e tyre kanë luftuar për mbrojtjen dhe identitetin e qytetit, krijimin e shtetit të parë shqiptar dhe të kombit. Janë pjesëtarët e familjeve të mëdha;Turtulli, Fundo, Nuke. Mullixhiu, Llogori etj. Që kanë nxjerrë burra të shquar si Mihal Turtulli, Thoma Turtulli, Llazar Fundo. Janë 160 familje. Të çilët kanë qenë dhuruesit dinjiteti dhe krenaria i qytetit të tyre. Familjarët e tyre kanë pritur vite dhe vite me radhë devotshmëri dhe durim, më shumë se shtatëdhjetë vite të rimarrin pronat e tyre.

Po a do bejlurçina i ri i Korçës plakë, që sot na qenka kryetarkë i bashkisë?!

Prej këtyre familjeve të shquara që protestojnë përpara ndërtesës së ngurtë, u kanë ikur breza, në varfëri dhe mizërie pa provuar vërtetësinë  e rivendosjes në vend të pronës, drejtësinë e zbatuar me ligje të vërteta demokratike, prej qeverive demokratike. Bijtë dhe bijat e tyre kanë vuajtur në kullat e hirit për bukën e gojës së bashku me prindërit por njëherësh kanë shpresuar dhe shpresojnë në ligjet e reja dhe shteti i ri demokratik. Kur do të vijë kjo ditë e bekuar dhe tu njohë atyre më në fund të drejtën e pronës të mohuar në dekada dhe dekada.

Dikush nga punonjësit e bashkisë prapa hekurave të përdredhura të zyrës i pëshpërit shoqes në krah me indiferentizëm:

‘Me sa kam dëgjuar janë ish pronarët e vreshtave! Nuk e kuptoj  se çfarë kërkojnë këta pronarë të vjetër xhamën. Tani u kujtuan të protestojnë, pas njëzet e ca vjet demokraci!’

Ish pronarët! Pëshpërit dikush tjetër dhe mbledh buzët, akoma paska Shqipëria ish pronarë që protestojnë për ti njohur dhe mbrojtur pronat e tyre. Ku qenkan këta akoma. Pronarët e rinj ke qejf ti shikosh. S’u bën syri tërr. Të shëndetshëm, të sigurt, kokoroçë. Kaq të paduruar janë këta ish pronarë, që pas njëzet e kusur demokraci kujtohen të grumbullohen, e të protestojnë! Punë e madhe le të bëjnë siç kanë bërë. Kundër kujt protestojnë, kundër kryetarit të bashkisë. Po kryetari i bashkisë së Korçës, Sotiraqi, është i yni bre. Raqka ishte nënkryetar i bindur i partisë. Tani u ngrit një pozitë më lart. S’ka  as dy tre muaj që është zgjedhur në drejtim të Parizit të vogël.

Kryetarka i ri shoku Sotiraq Filo nuk ka trashëguar prona, dhe nuk di dhe nuk çan kryet ta dijë sa e dhimbshme dhe e tmerrshme është kur të merret me përdhunë prona. Kur të mohohet prona. Për shkak të pronës, nëmesh, mallkohesh burgosesh, përndiqesh dhe persekutohesh me gjithë kuç dhe me maçkë për vite me radhë. I di shoku Sotiraq Filo këto?! E çfarë rëndësie ka për një kryetar të ri e shkuara, edhe në e di, edhe në se nuk e di. E thamë, ai nuk ka prona. Por kjo nuk do të thotë të mos bëhet me prona. Kush nuk ngjiti shkallët e pushtetit dhe nuk u pasurua në Shqipëri tonë, ku korrupsioni dhe padrejtësitë janë ulur këmbëkryq.

U përfol se shoku Sotiraqkë u zgjodh me vota të blera, në popullin fukara që ha bukë me listë. Me vota të vjedhura. Po janë fjalë vëlla, veç fjalë?! Edhe sikur të jetë e vërtetë. Punë e madhe, njëri do zgjidhej kryetar. Si nga socialistja, apo demokratikja. Të dy qenë Sotiraqë. Dy kanxherë në një derë. Blerjet dhe vjedhjet e votave janë bërë të modës tek ne.

Ish pronarët qëndrojnë të grumbulluar, përpara bashkisë, nën thëllimin e ftohtë të fillim janarit dhe kërkojnë të  drejtat e tyre, të shkojë më në fund haka tek i zoti. Por i zoti e shet dhe tallalli se jep. Pronat, vreshtat në kodrat e qytetit janë me tapi, të njohura dhe me gjyq dhe janë të futura brenda zonës së verdhë. Me një plan të rëndësishëm studimor, evropian. Ato janë si një ballkon i bukur i qytetit të Korçës dhe i gjithë fushës së saj.

Por me kryetarkën Raqkë nuk bëhet shaka, ai tani është  Ligji dhe Sotiraqi. Dhe nuk do të lëshojë pe. Pronarët e ligjshëm korçarë le ti shohin me dylbi tokat e tyre. Le ti ëndërrojnë, si ëndërr mos më prek, por jo ti gëzojnë.

Të gjithë shqiptarët kërkojnë të hyjnë në Evropë, me se me paterica me kryetarë bashkie, Sotiraqë. Sekretar partie, ish komunistë mafiozë. Kryetarë qeverie që vazhdimisht premtojnë, gënjejnë, nuk dinë dhe nuk duan të njohin se çfarë është e drejta e patjetërsueshme e pronës. Janë ndërruar në Korçë disa kryetarë bashkie, nga të dy forca politike. Të dyja partitë; socialistja dhe demokratja, paçka se shajnë dhe akuzojnë njëra tjetrën, janë si pendë qe. Një kryetar hyn dhe tjetri del, një Çilo dhe një Vangjel. Të gjithë janë munduar ti bëjnë bisht çështjes së drejtë të pronësisë. E kanë zvarritur, për të mos pasur kokëçarje. Por së paku nuk e kanë përbuzur, mohuar dhe përdorur gjithfarëlloj mashtrimesh dhe pabesish si ky bejlurçina Raqka ynë. I cili kërkon ti vërë kapakun qypit të çështjes së pronës dhe ta zërë grykën me brymë për njëherë e mirë

Mu kujtua vitet e para të  demokracisë. Secili nga ne ishim të mbushur me shpresë dhe besim për ditët e mira që paskësaj do të vinin. Dhe kishim të drejtë. Nuk na mbante më kurrizi. Na u përlotën sytë prej emocionit. Erdhi më në fund dita e bardhë e lirisë dhe besimit. E mbështetëm me të gjitha forcat e shpirtit.

Dy vëllezërit e mi i shkurtuan nga puna dhe me plot besim dhe shpresë shkova tek kryetari i komitetit i sapo emëruar nga partia demokratike, aso kohe ish (P. Ll) E njihja qysh në ditët e para të lëvizjes demokratike. Duke i paraqitur tapitë e dyqanit e të pronave të tjera, të fabrikës së kartonit, etj të babait, të cilat e kishte në zamër të pazarit. I thashë (P. Ll) të më ndihmonte, të më kompensonte diçka nga ish dyqani i babait. I cili nuk ekzistonte, përgjatë viteve ishte rrafshuar prej kohësh. Mbasi e kish zënë urbanistika rrugore e zhvillimit të qytetit dhe stacioni i ri i autobusëve.

Kryetari ngriti supet, dyqani i babait tënd nuk ekziston, më tha. Ti e di më mirë se unë që aty është bërë rrugë kryesore e qytetit, ç’të bëj, ku ta gjej, më thuaj ti. Fabrika e kartonit u prish me makineritë u shkatërruan. Më kompenso, i thashë, janë tre familje që duan të mbushin barkun me bukë, më jep një nga dyqanet që sot janë të shtetit, i  thashë. Pa, pa, pa, është punë që nuk bëhet. Vendos parlamenti dhe qeveria demokratike për to. Pastaj në konfidencë më pëshpëriti: E dëgjove se ç’thanë të dy motrat shitëse në vetëshërbimi? Do të presim me sëpata, do të shpiem gjakun deri në gju po të tentojnë të vijnë tu a marrin dyqanin. PD nuk është për haqe dhe hatërembjetje, por për drejtësi dhe zhvillim. Ne do krijojmë shtetin ligjor, shtetin e së drejtës, së pronës, i thashë. Nuk është logjike, i thashë, shumë nga shitëset kanë zbritur nga fshati, janë të afërmit e partisë së punës, e të sigurimit të shtetit, kanë a s’kanë disa muaj që punojnë ne dyqanet e shtetit dhe të bëhen pronare në mallin në huaj. Dhe ne të mbetemi… Më beso mua, më tha(P. Ll), shteti i ri demokratik do ti rregullojë të gjitha sa më mirë, në Shqipëri tonë ka vend boll për të gjithë, të shpronësuarit dhe për pronarët e rinj.

Ika, në shkallët e komitetit takova një mik, kishim qenë së bashku qysh në ditët e parë të krijimit të PD dhe ja qava hallin, isha shumë i zhgënjyer. E ndjeja që diçka nuk shkonte. Ai nënqeshi me ironi dhe më tha. Beson me naivitet se do shkojë haka tek i zoti? Sigurisht, i thashë, përse të mos shkojë haka tek i zoti. Boll me padrejtësi, në radhë të parë demokracia është për ne, për ish të përndjekurit dhe ish pronarët. Në atë krah fli ti, në atë krah, nuk të le laroja të hajë baloja, më tha. Nuk e besova. Në programin e të gjitha partive të krijuara është shkruar me germa të mëdha kthimi i së drejtës së mohuar dhe i pronave pronarëve të ligjshëm. Mos je i dehur, i thashë. Dhe mund të jem i dehur, më tha. Mu duk gati i çmendur, për të mos thënë i lig.

Është përfolur se dikur, Gorbaçovi mbodhi si udhëheqësit e partive motra dhe u tha. Të bëjmë sikur lemë lëmë pushtetin politik dhe o burra të marrim pushtetin ekonomik dhe atë politik. Kjo e vërtetë është si drita e diellit.

Pronarët e ligjshëm, të përndjekurit dhe të persekutuarit mbetën për të gjitha gjërat në bisht. Ata me fisnikëri asnjëherë nuk kërkuan dhe kanë kërkuar gjak dhe hakmarrje, sepse janë qytetarë. Më thoni cili pushtetar i djeshëm, operativ, punonjës sigurimi, gardian i torturave u përndoq dhe u godit prej të përndjekurve, dhe të persekutuarve: Asnjë.

Ata ia lanë drejtësinë dhe hakmarrjen të madhit Zot. Por me sa duket zoti është i shurdhër. Ata përsëri me durim kanë pritur dhe presin që të vijë një ditë dhe shteti tu a njohë të drejtën e tyre.

Politikanët shqiptarë vazhdojnë me hipokrizinë e politikanëve të së kaluarës historike të shtetit shqiptar të cilët ndonëse ditën ulërijnë dhe brohorisin për Europën dhe vendet evropiane, natën numërojnë paratë e fituara nga kompromiset e pista në emër të shtetit shqiptar. Po kështu edhe sot ekziston një grup i madh politikanësh shqiptarë të rangut të lartë por edhe të mesëm apo të ulët të cilët janë pasuruar sistematikisht gjatë kohës ë tyre të drejtimit por që nuk u pëlqen integrimi në BE, ndonëse me fjalë e kërkojnë atë.

Ju lutem më thoni, cila nga familjet e vjetra Shqiptare ka marrë pronat të drejtat e mohuara dheishtë ngritur në vendin e merituar. Asnjë. Partitë dhe qeveritë i kanë lënë qëllimisht në bisht. Kanë alergji për të shkuarën, për të vërtetën, historinë. Më lindi menjëherë pyetja e rëndësishme: Përse nuk u pëlqen disa grupeve të politikanëve shqiptarë integrimi në BE?

Nuk u pëlqen  politikanëve të sotëm të forcave politike, sepse ata kanë ndryshuar ngjyrat e xhaketave dhe bij të një nëne. Sepse ka një grup politikanësh të cilët u ngritën  nga hiçi dhe tani janë të plotfuqishëm, biznesmenë të mëdhenj apo të mesëm dhe u pëlqen kjo mënyrë anarkike e të drejtuarit të shtetit shqiptar për këto 22 vite, sepse në këtë mënyrë kanë shmangur: taksat, kanë bërë evasion fiscal, kanë shkelur ligjet dhe i kanë shpëtuar me këtë rast edhe burgut.

Sotiraqi thotë se në fushatë u premtova qytetarëve që pronat e ish pronarëve në kodrat e qytetit ti bëjë kurorë të gjelbër. Pronat e kujt ua premtove qytetarëve të tyt eti apo tët gjyshi? Sepse duhet të premtosh për atë që ke vetë në zotërim dhe jo mallin e tjetër kujt.

Sipas tij, vreshtat në kodër, pronat e familjeve më të shquara të qytetit, janë mall me zot. Po Sotiraqi tani është zot, bejlurçinë e qytetit. Premton, thotë do ti bëj pronat e të tjerëve zonë të gjelbër dhe nesër nxjerr nga sirtari projektin e zhvillimit të qytetit të vitit 2010 të përgatitura dhe të propozuara nga disa firma  të huaja dhe ua jep nën dorë pronarëve të rinj. Si gjithnjë pronarët e vjetër do mbeten me gisht në gojë. Punë e madhe janë mësuar këta ti mbajnë gishtat në gojë…

Ai bërtet me djallëzi satanai: Ju si familje të mëdha, nuk doni që kodrat e qytetit të jenë të gjelbëruara. Ish pronarët e mbledhur përpara bashkisë i thanë kryetarit Sotiraqit, Ne e duam qytetit më shumë se ty o kryetarë. Dakord jemi, bëji pronat tona të gjelbëruara. Por meqenëse ke vendosur ti bësh zonë të gjelbër, atëherë blijini, na jep dhe ne të drejtën tonë, ose na i kompeso. Ai u thotë, bashkia nuk ka para tu a blejë, dhe vend për ti kompensuar. Ne kemi vendosur ti bëjmë zonë të gjelbër.

Ku po shkojmë në Evropë apo në mesjetën, inkuizicionin komunist, që jo vetën nuk përfillej e drejta e pronës, por digjej me zjarr dhe me hekur ai që kish pronë. A nuk jemi tashmë në një shtet demokratik, ku ‘A’ e parë e një shteti demokratik është respektimi i dhe ruajtja e pronës të mbrohet me ligj. Shteti po i mbron pronat, por pronat e pronarëve të rinj, bijtë dhe bijat e ish komunistëve dhe politikanëve të rinj me prejardhje komuniste. Përse duhet të jemi hipokritë. Prandaj shumë shqiptarë kanë ikur larg në kurbet dhe mendojnë vetëm ikjen, largimin prej mëmëdheut.

Pritën përmirësimin, vendosjen e së drejtës, një vit, një dekadë, dy dekada dhe Shqipëria ajo që ka qenë, në vend numëro: Njëri hyn dhe tjetri del, një Çilkë dhe një Vangjel….

Dhe punonjësit e bashkisë së bashku me kryetarkën e tyre Sotiraq Filo thonë me inat:

Ç’ dreqin duan këta ish pronarë që menduakan dhe kërkuakan pronat e tyre. Sa qesharake. Shqipëria është mbushur kudo me pronarë të rinj. Çfarë duan këta pronarë të vjetër, si të ardhur nga një kohë e largët. Nuk i mjafton Shqipërisë pronarët e rinj, pehlivanët e rinj, bosët e rinj, miliarderët e rinj.

Sa çudi, pronarët e vjetër si të ardhur nga relikat e humbura, u kujtuan të bëjnë rrëmujë, të protestojnë për disa dava prona. Por ata nuk bëjnë rrëmujë me fisnikëri si gjithmonë kërkojnë, por tani u ka ardhur thika në palcë.

Kjo është Shqipëria.

Mos harroni po të ishte vendosur e drejta e pronës e ligjit dhe e shtetit të së drejtës në vitet e para të proceseve demokratike, do të ishte shumë ndryshe Shqipëria, nuk do kish më vrasje dhe vit të mbrapshtë 1997.

‘Shakarat’ dhe paradokset shqiptare asnjëherë nuk kanë të sosur. Ndërkohë vitet ikin me vrap. Po bëhen afro njëzet e kusur vjet ‘demokraci. Një periudhë relativisht e gjatë për të parë dhe dëgjuar ndryshime cilësore për një komb që gjendet në kërthizë të Evropës,  por që shumë se jemi një dëshirave të kërkesave larg Evropës. Ne themi se jemi të plot vitalitet dhe forcë për të ndryshuar dhe përparuar. Ne themi se duam me gjithë shpirt të shkojnë në gjirin e Evropës  e se Evropa është shumë nazemadhe për të mos thënë egoiste ndaj nesh. Ne gjithnjë kemi qënë fare pranë,  në shkallinën e fundit për të pranuar të mirën. Bërtasim, por se nga gjendet një mistrec, një‘ters pojani’ dhe na i prish të gjitha planet.

Lëviz një karrige prej furtunat e pakënaqësive, marrëzive dhe vjedhjeve, dhe ikën pushtetari i një partie. Nisin fushatat elektorale, në emër të popullit, për të mirën e popullit, për të ardhmen e popullit. Me lugë bosh si hamalli Tataç, dikur, dhe ju premtojnë për dhuratë gjënë e të tjerëve. Më në fund lëvizi përsëri karriga erdhi në emër të popullit në pushtet një pushtetar tjetër. Pronarët e vërtetë si gjithnjë, me gisht në gojë.

Pra një hyn dhe një del:

Një Cilkë dhe një Vangjel…

Mjaft më. Tani ka ardhur koha të flasin ndërkombëtarët, komiteti evropian, institucionet e ndryshme botërore dhe gjyqi i Hagës.

Flet regjizori dhe skenariati Ilir LENA /

Nga Raimonda MOISIU/

Toronto është kryeqyteti i Kanadasë dhe ndodhet jo shumë larg kufirit  midis  dy shteteve që ndajnë së bashku Amerikën e Veriut, -SHBA-së dhe vetë asaj. Vetë fjala Toronto –është një fjalë në gjuhën e fisit Huron dhe  nënkupton  “Vendi  i Miqve”. Është pikërisht aty  ku rrjedhin me vrull dhe gurgullon frymëzimi i kristaltë dhe njomin buzën muzat, – ujëvarat  në lumin Niagara, një nga shtatë mrekullitë e botës. Mes gamës së gjerë të kulturave dhe komuniteteve të ndryshme në shoqërinë demokratike kanadeze  bën pjesë edhe kultura shqiptare që  vazhdon përpjekjet për të njehsuar identitetin kombëtar në formë e përmbajtje. Nevoja për zërat e kulturave të ndryshme si një domosdoshmëri dhe shprehi të humanizmit thelbësor, qytetar e intelektual, por edhe  i motivuar me dashuri e mirësi, i pajisur me individualitet profesional, me krenarinë e modestinë kombëtare, regjizori dhe skenaristi Ilir LENA –emigruar në Kanada prej vitesh, arriti që të ngrejë televizionin shqiptaro-kanades me  emrin simbolik “Pasqyra Shqiptare”, jo vetëm si një nga mediat televizive shqiptare të  spikatura,  por edhe MEDIA TOP-në Amerikën e Veriut.

Në këtë intervistë Drejtori i Emisionit televiziv për Shqiptarët e Kanadasë “Pasqyra Shqiptare” dhe “Albanian Ëaves”, z.Ilir Lena  rrëfen se si i lindi ideja për ta ngritur TV shqiptaro-kanades,  strukturën e emisioneve të tij që nga; mbulimi gjeografik, TVSH satelitore që përfshin në programet e saj emisionet e “Pasqyra Shqiptare”, larmi tematike nga jeta në komunitet, emisione me strukturë të qëndrueshme dhe bashkëpunimin me organizatat shqiptaro-kanadeze, cilësia e lartë  e figurës dhe prodhimi i dokumentarëve si pjekuri profesionalizmi.

Të gjitha këto tregojnë forcën e progresit, integrimit dhe pjesëmarrjes në jetën social –ekonomike, kulturore-artistike  dhe politike në shoqërinë demokratike kanadeze të komunitetit shqiptaro-kanades, por ajo c’ka është më e rëndësishme integrimin dhe ruajtjen e vlerave kombëtare dhe identitetit shqiptar. Ju lutem ndiqni intervistën për më shumë:

- Z. Lena, “Pasqyra Shqiptare” që ju drejtoni, është një nga mediat televizive shqiptare jo vetëm e spikatur, por edhe MEDIA TOP e Amerikës së Veriut, kryesisht në Toronto, Kanada. Cilat janë kontaktet tuaja të para me botën e medias televizive?

Faleminderit që e vlerësoni kaq shumë këtë emision. Nuk e di në se e meritojmë të cilësohemi si të tillë, por ndoshta fakti që “Pasqyra Shqiptare” shfaqet vetëm dy herë në javë, na bën të jemi shumë të vëmendshëm në përzgjedhjen e subjekteve si dhe ndaj detajit në montazh. Gjithashtu, formati i ngjeshur i jep emisionit ritëm dhe në fund, teleshikuesi nuk e kupton se si fluturoi koha. Kjo është vërtetë shenjë cilësie. Nga ana tjetër, do të kishim dashur të kishim më shumë minutazh, sepse komuniteti shqiptar në Kanada është rritur shumë, bashkë me të edhe struktura njerëzore dhe ajo e problematikës është bërë më e larmishme.

Më pyetët për kontaktet e mia me botën televizive. Unë në fakt nuk jam diplomuar në këtë fushë. Studimet e larta i kam përfunduar në Tiranë në vitin 1990 në fushën e Kontabilitetit dhe Financave. Për herë të parë rashë në kontakt me një trupë televizive dhe u bëra rastësisht pjesë e saj, në marsin e vitit 2000. Në atë kohë shoqëroja si bashkësponsor dhe këshilltar nëpër Kanada regjisorin e TVSH-së, z. Esat Telitin, i cili po xhironte dokumentarin “Na duhet një Niagarë”. Puna me të si dhe me bashkëpunëtorët e tij, Arben Tafili dhe Gavrosh Haxhihyseni, shërbyen si një lloj stazhi. Ky qe momenti kur mora ngacmimin e parë në fushën e prodhimeve televizive. Por, përfshirja e vërtetë në këtë fushë u bë realitet vetëm në vitin 2003, kur ish-drejtori i parë i emisionit (2002-2003), z. Fadil Maliqi me origjinë nga Ohri, u tërhoq nga prodhimi dhe më paraqiti te OMNI 1 TV këtu në Toronto si një kandidaturë të përshtatshme. Kjo ishte një përgjegjësi e madhe, të cilën gjatë 3-4 viteve të para e kam ndarë me mikun dhe bashkëpunëtorin, Arian Dheri, njohës i mirë i kameras dhe montazhit. Gjithashtu, bashkëpunimi 10 vjeçar (2003 e në vazhdim) me Esat Telitin dhe Arben Tafilin, dy profesionistë veteranë në Tiranë, ka qenë më se i dobishëm dhe u jam shumë mirënjohës.

-Si drejtor i emisionit, si e vlerësoni përparimin e tij në këto 11 vjet të transmetimit?

Emisioni ka bërë hapa të mëdhenj përpara. Kjo është rrjedhojë e rritjes profesionale të stafit tonë. Për këtë mund t’ju sjell një shembull domethënës. Që prej vitit 2005, pothuajse çdo vit, përveç emisioneve të rregullta javore, ne kemi arritur të prodhojmë edhe dokumentarë televizivë një-orësh. Tre prej tyre (“Marsel”, “Jani” dhe “1999″) janë prodhime edhe me përkthim në anglisht dhe janë transmetuar shumë herë nga rrjeti OMNI me mbulim të gjithë Kanadanë në oraret pik të fundjavave. Jemi krenarë për këtë arritje, sepse gjinia e dokumentarit është një nga më të vështirat.Vetë emisioni ka tani një strukturë të qëndrueshme; edhe kjo është një shenjë pjekurije. Gjithashtu, është rritur cilësia e intervistave, kronikave, reportazheve, lajmeve, madje edhe ana grafike, falë dy artistëve, Valdet Salihu dhe Arbër Malile. Bashkëpunimi me dy profesionistë të mirënjohur, Antigoni Papastathin, paraqitëse (prezantuese) dhe folëse si dhe Hyshi Kantarxhiun, kompozitor, i ka dhënë emisionit një tjetër përmasë profesionale.Në përparimin tonë ka një meritë edhe Artur Lena, im vëlla. Ai është një përkthyes shumë i mirë, por mbi të gjitha një redaktor i rreptë i shqipes. Së fundi, dua të nënvizoj që emisioni prodhohet dhe transmetohet me rezolucion të lartë (High Definition), shkalla më e lartë e cilësisë së figurës sot në televizion.

- Siç thatë vetë, ju vini nga një fushë tjetër profesionale, dhe eksperienca juaj ka qënë e pakët në median elektronike. Përveç pozicionit si drejtor i emisionit, çfarë detyrash të tjera mbuloni aty?

Unë përdor edhe kamerën si dhe njoh montazhin. Por, edhe të shkruarit e teksteve dhe skenareve, janë pjesë e punës sime të përditshme. Sidomos në gjinitë e gjata, siç janë reportazhi dhe dokumentari, çdo autor (regjisor) këshillohet të jetë edhe skenarist, sepse kështu puna ka më shumë rendiment dhe cilësi.

- Ç’dallim ka mes medias së shkruar dhe asaj televizive? Janë këto të lidhura me njëra –tjetrën?

Televizioni është një fushë e zhvilluar e medias, që e sjell lajmin, informacionin apo edhe krijimin artistik kryesisht nëpërmjet figurës. Megjithatë, ai s’mund ta zëvendësojë kurrë median e shkruar, sepse mendimi nuk mund të shpaloset mjaftueshëm në televizion, si në gjerësi, ashtu edhe në thellësi, sa ç’mund të bëhet në median e shtypur. Nga ana tjetër, pa shkrimin nuk ka televizion. Çdo prodhim televiziv fillon me një skenar. Thuhet shpesh në këtë industri që një film i mirë (artistik, dokumentar, etj.) buron gjithmonë nga një histori e shkruar mirë. Në këtë kontekst mund të them që të shkruarit është një zanat shumë i vështirë. Ju si gazetare dhe poete, e dini më mirë se unë këtë gjë.

-Më tregoni diçka mbi përmbajtjen e emisionit. Ku jeni të fokusuar më së shumti?

Emisioni pasqyron kryesisht jetën e shqiptarëve në Kanada. Figura e shqiptarit vjen në ekranin tonë përmes portreteve televizive, bisedave, kronikave dhe reportazhve të festimeve dhe veprimtarive të shumta kulturore që mbahen mes shqiptarëve në Kanada. Temat dhe personazhet janë të larmishme, pasi rreth 35 mijë shqiptarët që jetojnë në Kanada përbëjnë një mozaik më vete krahinash, moshash, shkollimesh, prirjesh, interesash, besimesh, bindjesh, etj. Nga ana tjetër, bashkëpunëtorët tanë në Tiranë, Teliti dhe Tafili, na sjellin nga Shqipëria biseda dhe kronika të posaçme (ekskluzive) për “Pasqyrën Shqiptare”. Kryesisht na vijnë figura të shquara të kulturës si dhe ngjarje të rëndësishmë kulturore. Materialet e tyre pastaj ne i montojme dhe i përshtasim për formatin tonë këtu. Gjatë këtyre viteve ne kemi sjellë në ekranin e “Pasqyrës Shqiptare” mbi 1200 shqiptarë, duke filluar nga Ismaili Kadare dhe At Zef Pëllumbi, e deri te fëmijët e klasave shqipe në Kanada, apo drejtues shoqatash, shkrimtarë në Kanada, muzikantë, etj. Politikës i rrijmë larg, madje edhe kur sheh ndonjë figurë politike në emisionin tonë, ose është në pension, ose tema e bisedës është apolitike.

- Cilat janë marëdhëniet me stafin e bashkëpunëtorëve?

Marrëdhëniet janë të shkëlqyera dhe shpresoj të mbeten të tilla për shumë vite të tjera. Të gjithë bashkëpunëtorët që përmenda më lart janë profesionistë të figurës, tingullit, apo fjalës. Si artistë ata kanë një pasion të pashoq për punën e vet, por edhe një merak  për produktin. Kjo mua më jep shumë qetësi dhe ma lehtëson shumë punën e drejtorit. Ndjehem koleg mes tyre.

-Si janë marëdhëniet tuaja me komunitetin shqiptar? A e ndihmoni njëri-tjetrin reciprokisht?

E kam thënë edhe në një media tjetër, por tani po e artikuloj në një kontekst të ri. Komuniteti në radhë të parë duhet parë si konsumator i produktit (në këtë rast, atij informacionit televiziv). Ka një nevojë për televizion shqiptar serioz në Kanada dhe kjo është premisa e parë mbi të cilën mund të nisësh një punë të suksesshme. Në televizion nuk mund të jesh i sukesshëm pa audiencë. Ne e kemi këtë audiencë dhe punojmë fort që ta mbajmë dhe ta rrisim. Kjo arrihet duke pasqyruar sa më gjerësisht dhe cilësisht jetën kulturore të shqiptarëve, por edhe problemet e tyre të integrimit. Njerëzit na ndjekin dhe këtë e vejnë re edhe sponsorët, të cilët na ofrohen pastaj duke vendosur reklamat e tyre gjatë minutave tona. Në se marëdhënia nuk ndërtohet mbi këtë bazë reciprociteti të ndershëm, nuk ka vazhdimësi. Në se do t’i binim gjoksit se po “sakrifikojmë” për komunitetin, nuk do të ishim 100% të sinqertë. Në radhë të parë, çdo njeri përpiqet për veten, familjen e tij dhe kur puna ka cilësi, i shërben komunitetit si dhe sjell një frymë qytetare dhe afrimi të shqiptarëve, kjo të bën krenar.

-Si e kuptoni në se ju ndjek apo jo teleshikuesi?

Prania afatgjatë e shumë sponsorëve në emision, pjesëmarrja masive në veprimtaritë artistike (koncerte, premiera, përvjetorë, etj.) që kemi organizuar në vite, emailet, letrat, telefonatat, kontaktet e drejtpërdrejta me njerëzit; këto janë disa nga format ku bazohemi se sa ndiqemi.

- Si drejtues i këtij institucioni por edhe si shqiptar, a e shihni rolin e tij efikas jo vetëm në anën komerciale të tij por edhe atë të integrimit të kulturës shqiptare në Kanada?

Po, patjetër. Mediat vizive duhet dhe mund ta luajnë këtë rol. Edhe ne japim ndihmesën tonë në këtë drejtim, qoftë nëpërmjet informacioneve në shqip që përcjellim te teleshikuesit, qoftë edhe duke shërbyer si urë komunikimi mesi komunitetit dhe pushteteve qendrore, lokale, apo edhe organizmave të tjera jo-qeveritare apo artistike.

- Mendoni se gjatë këtyre viteve të aktivitet televiziv keni justifikuar jo vetëm përkushtimin, por edhe mesazhin që dëshironi të transmetoni nga ekrani në familjet e bashkëkombasve tuaj?

Jam i bindur që po. Vetëm një gjë dua ta sqaroj. Mesazhet tona nuk janë të zhurmshme, se pastaj do të binim në sloganizëm, apo edhe propagandë. Mesazhet tona përcillen nga shembujt pozitivë që ne zgjedhim të sjellim në ekran, qofshin personazhe, apo edhe ngjarje. Shqiptarëve nuk u mungojnë shembujt pozitivë. Detyra jonë është të thërrasim në ekran pikërisht këta shembuj, se ata pastaj e bëjnë më mirë punën e përcjellësit të mesazheve.

- Mesazhi që dëshironi të jepni për audiencën shqiptare?

Kam edhe një mesazh tjetër, shumë të thjeshtë për të gjithë lexuesit tuaj nëpër botë: na vizitoni te faqja jonë ëëë.pasqyra.net ose ne Facebook, PASQYRA SHQIPTARE TV, dhe na shkruani se çfarë mendoni për ne.

Zonja Moisiu, ju falenderoj shumë për këtë mundësi të shkëlqyer për ta bërë të njohur

“Pasqyrën Shqiptare” edhe për lexuesit tuaj të shumtë.

Ju faleminderit.

Bisedoi: RaimondaMoisiu((Intervistë me z.Ilir Lena, regjisor/skenarist/drejtor i emisionit televiziv për shqiptarët e Kanadasë, “Pasqyra Shqiptare” (www.pasqyra.net)

Shkruan: Fahri Xharra/

“Burri i parë që ka lindur në botë ka qënë Pellazgu, një burrë i dalluar për përmasat dhe bukurinë e figurës së tij që i kalonte të gjithë të vdekshmit e tjerë për kualitetet e shpirtit. Pellazgu ishte i pari që u mësoi njerëzve që të ndërtonin shtëpi dhe të mbroheshin nga të ftohtit, ai u mësoi njerëzve që të bënin rroba nga lëkura e deles. Pellazgu ka lindur nga dheu për të qënë filluesi i genit të vdekshëm” Pausanias (110 prK –180 prK:). (Pausania lib.VIII. 1.4)

Pseudostudiusit serbë, që prej shekujsh po rropaten me mashtrimet më të paturpshme  që ta mojojnë birërinë  pellazge-ilire-shqiptare , praninë e katragjyshave arbërorë në Ballkan, duke synuar jo vetëm  gllabërimin e Kosovës por edhe të Shqipërisë. Dihet se të dhënat  shkrimore dhe mbishkrimore të një vargani nga më të stërlashtat ,parailirët autokton ( të rrënjës)  pellazgët cilësohen shprehimisht si bij të tokës të mbirë prej dheut, madje si “para- hënorë” ,si të gdhirë në Europë që para shfaqjes së Hënës në hapësitar qiellore, që atëherë kur nuk kishte kufinj e nuk kishte fqinj.

“Po cila ishte gjuha e Pellazgëve? Dimë se ishte një popull shumë i madh në numër që u përhap në gjithë Pellazgjinë, në Itali, në Azinë e Vogël, në Afrikën e Veriut dhe në gadishullin Iberik. E dimë gjithashtu që e krijuan sistemin fetar dhe u dhanë emrat perëndive dhe i caktuan rregullat e adhurimit .Shumë shkencëtarë  i  kanë identifikuar Pellazgët me Arvanitasit e sotshëm ” (Gjuha e Perëndive , Aristidh Kola,2003)

”Gjaku shqipëtar që rrjedhë në venat tuja më bëri të të përkushtoj këtë libër ,  bija ime,që ta kesh gjithëmonë afër që mos të harrosh kurrë mëmëdheun tëndë dhe gjuhën tënde ëmtare, vlerat  e së cilës do t´ia njeh  e ardhmja . Në shekullin që t´i do të jeton do ti takon si burrit ashtu edhe gruas, dhe nëse mundesh të bën atë që e bëri yt at që nuk ishte shqiptar. Puno sa të mundesh për të rigjallëruar gjuhën e paraardhësve tanë të përbashkët sepse edhe unë si europian që jam rrjedhi nga pellazgët  e rrënjës (autokton)  që e populluan Europën , këtë kontinent të madh ishullor që jeton në tokë  dhe që ishte rrugë e kalimit dhe vendosjës e familjes së madhe dhe inteligjente të njerëzimit” .(Konstainipojë ,31,12 .1893 Edourd Schneider) (Letra e autorit Edourd Schneider  dërguar bijës së tij në librin: “Pellazgët, dhe pasardhësit e tyre” Paris 1894)

“Fjala “MENI” në këtë rast duhet të ishte shpallur si fjala më e vjetër e shkruar e gjuhës shqipe. Për mendimin tonë nuk ka shumë rëndësi kush e gjeti këtë fakt dhe në çfarë dialekti është shkruar fjala, rëndësi më të madhe ka, që këtë fakt ta bëjmë të dobishëm për gjuhën dhe kulturën tonë. Me këtë hap gjuha shqipe do të kalonte si vjetërsi e shkruar nga viti 1462 në vitin 750 p.e.s., kur pranohet se Iliada është formuluar në formën e shkruar. Në këtë mënyrë të thjeshtë gjuhës shqipe vjetërsia do ti shtohej rreth 2213 vjet, d.m.th. vjetërsia e saj do të kalonte në vitin 750 p.e.s. Në këtë mënyrë gjuha shqipe do të renditej gjuha më e vjetër e shkruar e rajonit të Egjeut. Kjo është një nder i madh që mund ti sjellim gjuhës dhe kulturës sonë kombëtare.( Lutfulla Peza & Liljana Peza : Në kërkim të të rrënjëve të gjuhës shqipe) “

Nga këto tri libra e nxorra këtë përfundim  që me të vërtetë duhet të jemi krenar që e flasim këtë gjuhë hyjnore dhe që i takojmë dhe je jemi pasardhësit e denjë e një populli të stërstërlashtë-pellazgëve. Nga kjo më lindi edhe ideja e këtij lloj shkrimi i cili e ka qëllimin që mohuesit dhe stërmohuesit e kombit ,gjuhës sonë  dhe trashëgimisë sonë hujnore  më në fund tí bindë që të heshtin. Nga këto libra dhe libra të tjerë mund të shofim dhe të bimdemi se pse kemi aq shumë mohues, edhe nga kombet tjera.Po pra, jemi trashëgimtarët e vetëm të gjallë të pellazgëve-ilirëve.

“A kemi prova që të na bindin se gjuha e Pellazgëve ishte ajo gjuhë flitet set nga shqiptarët (Shkyptars). Po, përgjigje studjuesi , sigurisht që kemi dhe kemi prova që nuk mund të kontestohen . Për të shtruar drejt hipotezën e vërtetë e dijmë që nga gjuhet e vjetra e kemi vetëm pellazgishten e cila në vazhdimësi është përdorur nga Epirotet, Thesalët, Thrakasit, Ilirët Dardanët dhe të tjerët, një gjuhë që ende e flasin shqiptarët e sotshëm (E.Sch)

Nëntë muzat e Mnemosines (Mνημοσύνη)Të nëntë muzat sipas mitologjisë ” greke.” ishin:Calliope (E epikes)Clio (Histori),Erato (Dashuri),Euterpe (Musikë),Melpomene (Tragei)Polyhymnia (Hymnet),Terpsichore (Vallzimet),Thalia (Komedi)

Urania (Astronomi). Por si linden keto ?

Gruaja e Jupiterit ishte Mnemozina e cila i lindi të nëntë muzat, te cekura më lartë.

Si lindi fjala Mnemozinë? Kete e spjegon Pellazgishtja e dikurshme ose Shqipja e sotit: Mne – Ment,Mendje ,inteligjencë dhe msoi , me m sue , nga rrenja me msu. Msonje e paraqet atë që të mëson dicka, dhe ment – menja ,te menduarit . Pra Mnemosina ishte perëndesha e te mesuarit ,nga e cila linden të nëntë muzat , ne greqisht Muze qe rrjedhë nga shqipja Msois -mësuese , arsimtare. Lum ne, për gjuhën tonë të perëndive.!

A duhet të studjojmë? A duhet harruar të kaluarën? A t´i mëshojmë grusht gjuhës sonë hyjnore dhe historisë sonë pellazgjike? JO! Nga rrjedhë fjala defter (tefter, defteros etj) .Te vjeter jemi !Ne kete liber  shkruante Edouard Schneider  se defter i  thuhet librit ,që rrjedhë nga dy fjalë pellazge ( lexo sot shqipe) dy & ftyra ose dyftyra që në menyrë alegorike shpesh për  të m´shehur të vërtetën në libër. Një fytyrë e verteta dhe fytyra tjeter e mëshefur ne liber.Libri nuk ishte per gjithkend.(Edouard Schneider ,1897, E verteta pellazgjike).

Ju kujtohen turqit ,grekët dhe serbë se si na thoshin që mos të mësojmë se hidhërohet zoti me ne kur flasim shqip?

Fahri Xharra

11.01.14, Gjakovë

***

Anton Pllumaj

ALFABETI ILIRË
Vinça – Lokalitet e liman (skele) në Danub afër Beogradit (Serbi) – i njohur për gërmime arkeologjike.
Anal.etim.
Vinç-i = çekërk për ngarkim – shkarkim. Për të pas para sysh gjenezën autentike të toponimit duhet të vlerësohen përshkrime gjeografike e historike.
Si lokalitet arkeologjik, larg e tejkalon rëndësinë e kufinjëve lokalë. Stratifikimet e shtresave arkeologjike, sipas të dhënave materijale deshmojnë se Vinça është qendër banimi qe nga Neoliti, Eneoliti dhe Halshtati (epokë keramikore e më vonë të veglave e paisjeve të bronzit e të metalit).
Pozicioni i vendbanimit tregon se civilizacjoni lind afër lumejve, liqejve (p.sh: Eufrat, Tigri, Nili etj.) atje ku ka kodita të volitshme për ndërtimin e sistemeve të irigacionit e të krijimit të kulturës ”terra mare”, e cila ka ndikuar zhvillimin e sajë në tërë Ballkanin deri në Kretë, Azi të Vogël e në krejt Mesdheun. Vinça është zhvilluar duke u bërë djep i hershëm i civilizimit, të kulturës materijale e shpirtrore – që reflektoi në jug, lindje e perëndim.
Përveç zbulimeve epokale në kohën e fundit është zbuluar alfabeti ilirë – autentik me alfabetin Etrusk të cilin Ilirët e kanë mbartur në Itali.
Prandaj alfabeti ilir u shndërua në vatër të kulturës të Mediteranit e më tutje.
Shkrimi (alfabeti) ilir bëhet Matricë për alfabetet e popujve mesdhetarë e kontinentalë.
Veçanarisht duhet theksuar kontributi vendimtar i librit ”Fundi i misterit etrusk” të profesorit të Sorbonës, Zahari Majanit, i cili solli zbulime të reja në linguistiken shqiptare, duke e detyruar kombin shqiptar e historinë e tij për merita të absolvimit të gjuhës etruske, duke zbuluar bazat autentike me gjuhën shqipe.
Në zonat dialektore të Veriut shqiptar që nga lashtësia janë ruajtur oazat paleodialektore, me forma arkaike të moroflogjisë, por edhe me kuptimin e sotëm semantologjik.
Shkenca gjithnjë e më tepër po nxjerr nga thellësitë e errta të së kaluarës: të vërtetat, faktet e çmuara nga historia e këtij populli. Literatura shumë shekuj ka qenë e errësuar dhe e pavlersuar si problem i rëndësishëm, kurse tani po shndërrohet në sistem të studimit. Pa njohjen e vërtetë të së kaluarës historia mbetet e paqartë dhe e errët. Historia, arkeologjia, linguaistika, toponomastika, nuk i kanë thënë të gjitha. Iliria nuk mund të mbetet ”terra incognita”.
Përshkroi: Anton Pllumaj, Tuz – Malësi e Madhe (nën Malin e Zi) me 13.05.2013.

Ish luftëtarja e UÇK-s dhe deputetja e Parlamentit të Kosovës mes nxënësve të shkollës Shqipe “Alba Life”, New York

Shkruan Keze Kozeta Zylo/

Nxënësit e shkollës Shqipe “Alba Life” në Brooklyn dhe Staten Island filluan plot gëzim semestrin e dytë të pranverës për vitin 2014.   Ishte një fillim i mbarë, klasat në mjediset e shkollës publike amerikane gumëzhinin nga cicërimat shqip.  Pas disa ditësh nga pushimet dimërore në sytë e tyrë gjatë takimit me shokët dhe shoqet e klasës ndihej mall, dashuri fëminore, gëzim ngase ishin midis shqiptarësh.

Edhe pse gjithë Amerika u përfshi nga i ftohti i akullt polar, në këto dy ditë në New York të premten dhe të shtunën, i ftohti kryeneç ra dhe solli nje klimë të butëz, që dukej sikur merrte pjesë në gëzimin e nxënësve që duan të mësojnë SHQIP.

Nxënësit në ditën e parë të shkollës përjetuan dhe një gëzim të veçantë, midis tyre ishte ish luftëtarja e UÇK-s dhe deputetja e Parlamentit të Kosovës zonja Time Kadrijaj.  Në dërrasat e klasës si në Brooklyn dhe Staten Island ishte shkruar urimi:

Mirë se erdhe zonja deputete e Kosovës, Time Kadrijaj!  Pasi nxënësve iu tha se sot midis nesh do të jetë deputetja e Parlamentit të Kosovës disa prej tyre ngritën dorën dhe pyetën se çdo të thotë deputete?  Meqënse jetojnë në Amerikë iu sollëm shembullin me Shtepinë e Bardhë, kongresmenet dhe senatorët që janë zgjedhur, ose ju kujtuam dhe senatorin amerikan z.Martin Golden i cili para pak kohësh vizitoi nxënësit e shkollës shqipe në Brooklyn.  Po ja pyeti një nxënëse prej disa vitesh që vjen në shkollë a mund ta krahasojmë përshembull me Hillari Clinton, meqense dhe është e njohur dhe shumë e dashur për shqiptarët?

Pyetjet dhe bota e tyre aq e pasur gjithmonë më kanë magjepsur në jetën time dhe seç të japin një frymëzim të pashterrur duke të hequr lodhjen dhe stresin e ditës rutinë.  Ardhja e deputetes së Republikës së Kosovës u mirëprit me gëzim dhe duartrokitje.  Deputetja simpatike, një grua e gjatë, me thjeshtësinë që e karakterizon u ul në bangat e klasës me dy shoqërueset me origjinë nga Kosova zonjat Servije dhe Valbona Alaj.

Themeluesi i shkollës Shqipe z.Qemal Zylo i uroi mirëseardhjen zonjës deputete Time Kadrijaj dhe e falënderoi atë që ndodhej midis nxënësve të shkollës shqipe.  Z.Zylo e prezantoi znj.Time Kadrijaj jo vetëm si deputete grua të Kosovës për të cilën ndihemi krenarë, por dhe si një luftëtare trime që luftoi me pushkë në dorë kundër bishës serbe.  Zonja Time Kadrijaj është një intelektuale me profesion mjeke gjinekologe.  Gjuhën dhe Historinë shqiptare që u mësojmë nxënësve janë gjithmonë në sherbim të tyre për t’u njohur sa më shumë traditat dhe kulturën tonë nga më të lashtat.  Unë ju shpreh mirënjohjen time dhe të gjithë stafit të shkollës për ardhjen tuaj, si dhe lidhjet e vazhdueshme që kemi pasur me përfaqësues dhe personalitete të Kosoves në New York të cilët kanë ardhur pranë nxënësve në emër të qeverisë së Kosovës e cila na ka mbështetur vazhdimisht.  Shkollat shqipe janë një urë që lidhin fëmijët e Diasporës me Kombin, ndaj këto lidhje duhen të forcohen dhe të mendohet shumë seriozisht për t’i thënë:

Stop asimilimit të gjuhës shqipe në Diasporë!

Më pas Z.Zylo ia dha fjalën deputetes së Parlamentit të Republikës së Kosovës zonjës Time Kadrijaj.

Zonja Kadrijaj falënderoi nxënësit e shkollës shqipe që vinë dhe mësojne Shqip dhe që nuk e harrojnë gjuhën e të parëve të tyre dhe i frymëzoi ata që të vazhdojnë për tërë jetën se Gjuha nuk ka fund.  Ajo sugjeroi dhe ftoi të gjithë prindërit për një bashkëpunim më të ngushtë me shkollat shqipe dhe gjithashtu në shtëpitë e tyre  është krejtësisht e nevojshme të flitet shqip, pasi kështu fëmijët që lindin dhe rriten jashtë Atdheut e mësojnë dhe përfitojnë më shumë.  Është tejet emocionante t’ju takoj sot, të ulem bashkë me ju dhe t’ju dëgjoj se si flisni shqip në orë të mësimit apo në bashkëbisedim me njeri-tjetrin.  Të gjitha organizatat duhet të bashkërendojnë punët e tyre për mësimin e gjuhës shqipe pasi vetëm bashkëpunimi sjellë frutet e veta.  Unë i shpreh mirënjohjen time gjithë Diasporës që ka qëndruar në këmbë për problemet dhe situatat që ka kaluar Shqipëria dhe Kosova vazhdoi midis të tjerash deputetja e Kosovës.

Prof. Petrika Melo që ndihmon mjeshtërisht në programet artistike e ka falënderuar zonjën Time Kadrijaj për ardhjen e saj dhe i ka bërë një prezantim të shkurtër për punën dhe aktivitetet e ndryshme kulturore që ka organizuar shkolla me nxënësit.  Z.Melo i ka uruar punë të mbarë znj.Kadrijaj në shërbim të Kombit.  Në nderim të deputetes së Kosovës nxënësit e kanë përshëndetur me këngë dhe poezi të ndryshme.  Artistja e vogël e Diasporës që po shkëlqen në skena të ndryshme Kristina Melo recitoi poezinë: Edhe unë si Marigoja” e cila në strofën e fundit fton të gjithë shqiptarët të bashkohen në një.  Recituan poezi aq bukur dhe nxënësit Edije Greva si Manushaqja, Aurora Rusi, Daut Palevic, Marvi Kostrista, Alba Ujkashi, Aaron dhe Aurora Suka të cilët u mirëpritën me duartrokitje.  Vëllezërit Ulaj kishin udhëtuar nga Nju Xhersi dhe interpretuan të tre në violinë për t’i uruar mirëseardhjen deputetes së Kosovës znj.Time Kadrijaj.  Programi vazhdoi me Kristina Melon e cila këndoi himnin e shkollës shqipe “Gjuha Jone” shoqëruar nga gjithë nxënësit, ndërsa Dea Watkins këndoi: Ja na erdhi Viti i Ri”!   Pas programit Mësuesja e shkollës znj.Valbona Kostrista ka përshëndetur deputeten dhe ka ftuar qeveritarët, bashkatdhetaret për një përkushtim më të madh për mësimin e gjuhës shqipe në Diasporë.

Në fund të përshëndetjeve nxënësit janë përqafuar të gjithë me Deputeten dhe kush e kush të bënte fotografi për ta pasur si një kujtim të bukur.

Pas përfundimit të mësimit për TV Alba Life ish luftëtarja e UÇK-s, deputetja e Parlamentit të Kosovës znj.Time Kadrijaj me profesion mjeke gjinekologe dha një intervistë mbresëlënëse ku do të veçoja takimin e saj me bashkëluftetarët e UÇK-s në Amerikë, ku disa prej tyre kanë humbur gjymtyrët në luftë.  Ndërkohë që e kishja përballë mikrofonit kur fliste për bashkëluftetarët e saj më dukej sikur pranë nesh ishte ulur Shote Galica. Takimin me nxënësit dhe intervistën do ta transmetojmë së shpejti në kanalet televizive në New York dhe në paketën digitale TV Alb.(Kozeta Zylo)

NEW YORK CITY : Një mënyrë e veçantë për të tërhequr vëmendjen e qyterëve per te 13 vit me rradhë është bërë një grup njerëzish që çdo vit në këtë muaj pra janar, të udhëtojnë nëpër metronë e New Yorkut, djem e vajza pa pantallona. Nisma e këtyre njerëzve është titulluar  “Udhëtarë pa Pantallona”, dhe tash sa vjet ajo përveç metropolit të botës Nju Jorkut, po edhe pushton metrotë në disa qytete kryesore amerikane, por edhe në metropolet e tjera botërore, si Londër, Stokholm, Sidnej, Shangai, Berlin, Sofje, Pekin , Hon Kongu dhe Tokio.

Kishte filluar si një shaka që për t’i argëtuar udhëtarët e metrosë. Megjithatë, sot është bërë si një fenomen global. Përkundër faktit se në shumë qytete të botës temperaturat janë nën 0 gradë Celsius, kjo gjë nuk i ka penguar njerëzit që të shënojnë 13 janarin, si ditën e ashtuquajtur  ”Ditën pa Pantallona”.
Sot në Nju Jork, metronë e nëndheshme të qytetit u qindra vullnetarë të cilët thanë se i janë përgjigjur thirrjes së një grupi të ashtuquajtur “Improve Everywhere”, me synimin për t’i dhuruar disa çaste të veçanta sipas tyre njerëzve pas kalimit të një viti ndoshta edhe të vështirë ekonomikë për qytetarët.
Nisma organizohet tashmë që prej dymbëdhjet vjetësh dhe sipas organizatorëve ajo ka krijuar traditën e saj duke u zgjeruar gjeografikisht dhe në numër pjesëmarrësish gjithmonë e më shumë po përhapet edhe në vende të tjera.

Pasagjerët e metrove në Londër, Stokholm, Sidnej, Shangai, Berlin, Sofje, Pekin dhe në shumë metropole të tjera të botës, i kanë hequr sot pantallonat dhe në punë janë nisur vetëm me të brendshme

Vetëm në Londër, thuhet se rreth 150 njerëz kanë marrë pjesë në përvjetorin e pestë të ‘No Trousers Tube Ride’ në metrotë e Londrës. Pjesëmarrësit udhëtuan pa pantallona në nderim të ngjarjes që ka për qëllimin befasimin e udhëtarëve të tjerë. Tradita filloi 12 vjet më parë në New York por u shtri dalë-nga-ndalë edhe përtej oqeanit theksojnë mediumet amerikane sot .

Synimi është që në tren të qëndroni pa pantallona dhe të silleni në mënyrën më normale të mundshme, thonë organizatorët e këtij “spektakli”. Ndërkaq, të gjithë pjesëmarrësit e këtij aktiviteti duhet të sillen sikur nuk e njohin njëri tjetrin, dhe që pos mungesës së pantallonave nuk kanë asgjë të përbashkët.
Kjo traditë qesharake ka filluar në vitin 2002 në New York, kur disa njerëz kishin synuar të shkaktonin huti të përgjithshme në metronë e këtij qyteti.
Ata futeshin pa pantallona nëpër trena dhe kur dikush i pyeste se përse ishin veshur asisoj – thoshin se kishin harruar t’i visheshin. Ndërkaq, në një stacion, për befasinë e të gjithëve, hynte një person që shiste pantallona. /Beqir SINA/

ARTUR VREKAJ

Dega e Personave me aftësi të kufizuar në Përmet në bashkëpunim edhe me degën e Sportit do të zhvillojë për herë të parë një veprimtari panShqiptare të kampionatit të basketbollit me simotrat e saj në trojet Shqiptare të Ballkanit në Maj të këtij viti, në datat 21, 22, 23 në pallatin e sportit të qytetit të Përmetit.

E ka në traditë edhe qyteti i Përmetit sportin e basketbollit, por ajo që është më e  rëndësishmja është se ky projekt do të bëjë të mundur evidentimin e problematikës së madhe që ka kjo shtresë e shoqërisë dhe të ballafaqojë realitetin e kësaj shtrese të me pjesën tjetër, në përpjekjet e saj për integrimin në jetën artistike e sportive të qëndrave të banuara Shqiptare, rigjallërimin e kësaj kategorie invalidësh që jeta i ka izoluar nga jeta publike dhe ngjalljen e shpresës së tyre për një jetë më aktive.

Veprimtaria e Majit 2014 do të zhvillohet në mënyrë origjinale duke ju dhënë mundësi invalidëve shqiptarë të Ballkanit të festojnë e bashkëkuvendojnë si vëllezër të një gjaku. Përmeti si çdo vit do të hapë dyert dhe zemrat për miqtë që do të jenë pjestarë të ekipeve nga Kosova, Maqedonia, Mali i Zi si dhe për vëndasit.

Krahas kampionatit të basketbollit që do të startojë me shortin e drejtëpërdrejtë në ditën e parë , do të ketë edhe një takim panshqiptar për problemet që shqetësojnë këtë shtresë njerëzore për të konkluduar për një ardhmëri më të mirë.

Për sa më sipër, si Përmetar dhe veprimtar i komunitetit Shqiptar të Amerikës do t’ju lutesha kujtdo, individë dhe organizatë Shqiptare, atdhetare,fetare apo humanitare të mund të ndihmojmë sa të mundemi financiarisht për të mbështetur këtë veprimtari që tu japë më shumë shpresë këtyre njerëzve në nevojë se ka edhe në Amerikë njerëz humanitarë dhe që e ndihmojnë njëlloj si Shqiptarinë dhe vëndlindjen.

Ju ftoj të kontribojmë financiarisht qoftë edhe drejtëpërdrejtë në emër të kryetarit të degës së Personave me aftësi të kufizuar në Përmet zotit Ligor Shyti, me të cilin jam në kontakt për mirëorganizimin e kësaj veprimtarie.

Çdo kontribut, sado i vogël edhe 5 apo 10 dollarë, do të listohet dhe për çdo person që dhuron në Amerikë do të ketë një listë për këtë qëllim dhe do të përcillet bashkë me dokumentin e dërgesës në llogarinë bankare Ligor Shyti, Raiffeisen Bank, nr.0001628704 ose me Western Union në emër të Z Ligor Shyti për degën e Personave me Aftësi të Kufizuar në Përmet. Me dëshirë të arrijmë deri dy mijë dollarë Amerikanë për ta bërë realitet këtë veprimtari por edhe për tu krijuar një ngrohtësi shpirtërore njerëzve në nevojë.

 Nëse organizata Shqiptare apo individë kanë mundësi të sigurojnë karroca invalidësh të përshtatshme edhe për këtë veprimtari sportive janë të lutur të ndihmojnë.

Do të respektohet çdo dhurues Shqiptar apo Amerikan që do të kontaktojë, sepse çdo komunikim do të jetë i hapur. Ky është një rast për të vërtetuar edhe misionin humanitar jo vetëm të organizatave Shqiptare, por edhe të individëve që vërtet kanë bërë shumë në këtë drejtim në ndihmë të Shqiptarëve të vëndlindjes.

Sinqerisht, në këtë degë, në Përmet, ka njerëz të artit dhe kulturës që japin kontributin e tyre, duke motivuar jo vetëm këtë shtresë, por edhe Shqiptarë të Ballkanit dhe Europianë që marrin pjesë rregullisht në veprimtaritë multikulturore të Majit në Përmet. Ndaj edhe motivi për të ndihmuar njerëzit me Aftësi të Kufizuar në vëndlindje na bën më të njerëzishëm. Me zotin Ligor Shyti kontaktoni me e-mail: shytiligor@yahoo.it. E-mail-i im është: arturvrekaj@yahoo.com.

Federata Ndërkombëtare e Futbollit tha se ekipet e Kosovës mund të luajnë ne ndeshje miqësore me ekipet botërore të futbollit, por pa simbole/

Federata Ndërkombëtarë e Futbollit i ka dhënë lejen Kosovës që ekipet e saj të luajnë ndeshje miqësore të futbollit në planin ndërkombëtarë.
Presidenti i FIFA-s, Sepp Blatter ka deklaruar se vendimi pasoi takimet me përfaqësuesit e Kosovës dhe Serbisë.
“Vendimi paraqet një shtyrje të madhe për zhvillimin e futbollit në Kosovë dhe sërish konfirmon forcën e jashtëzakonshme të këtij sporti për t’i bashkuar njerëzit”, ka deklaruar ai nëpërmjet një komunikate për opinion të FIFA-s.
Zyrtarë të federatës së futbollit të Kosovës thanë se ekipeve të saj u  lejohet të luajnë ndeshje ndërkombëtare miqësore, tash për tash, pa simbole shtetërore dhe me një shënim (fusnotë) afër emrit të saj. Shënimi ishte pjesë e marrëveshjes së vitit 2012 ndërmjet Kosovës dhe Serbisë me të cilin i mundësohej Kosovës pjesëmarrja në forumet ndërkombëtare.
Leja për lojëra miqësore nuk përfshinë vendet e dala nga ish Jugosllavia.
Në maj të vitit 2012, FIFA ishte pajtuar në parim për të lejuar Kosovën që të luajë ndeshje miqësore, por për shkak të kundërshtimit të fuqishëm nga Serbia dhe nga presidenti i Federatës Evropiane të Futbollit, Michel Platini, vendimi përfundimtar është zvarritur deri tash.
Kosova ka bërë përpjekje të vazhdueshme për të siguruar pjesëmarrjen në konkurrencën ndërkombëtare në fushën e sporteve që nga shpallja e pavarësisë së saj që është njohur nga mbi 100 vende të botës.
Vendimi i FIFA-s u mirëprit në Kosovë. Ministri i kulturës, rinisë dhe sportit, Memli Krasniqi, tha se “me këtë vendim. futbolli i Kosovës ka fituar, aq më tepër që tashmë do të prezantohet në arenën ndërkombëtare zyrtarisht dhe ka hyrë në rrugën e sigurt drejt anëtarësimit të plotë”.

Qeveria e Kosovës vendosi që të mbahen zgjedhje të reja në veriun e Mitrovicës, meqë kryetari i zgjedhur dështoi të japë betimin./

 Nga Besim Abazi/

Ministria e Pushtetit Lokal në Kosovë vlerëson se në veriun e Mitrovicës duhet të mbahen zgjedhje të jashtëzakonshme për kryetarin e komunës, pas refuzimit të kryetarit të zgjedhur Kërstimir Pantiç, që të nënshkruajë deklaratën solemne të betimit.

Në raportin e kësaj ministrie që i është dorëzuar qeverisë së Kosovës, vlerësohet se konstituimi komunave me shumicë serbe në veri është kryer në pajtim me ligjet e Kosovës, sikurse edhe marrja e mandatit nga kryetarët e komunave të Leposaviqit, Zubin Potokut e Zveçanit, por jo edhe veriut të Mitrovicës.

Në raportin e kësaj ministrie thuhet se në seancën përuruese, kryetari i zgjedhur i komunës së Mitrovicës Veriore ka dështuar të japë betimin para anëtarëve të Kuvendit të Komunës. Ministria e Administrimit të Pushtetit, do të ndërmarrë veprimet ligjore dhe do ta njoftojë Presidenten e Kosovës për ndërmarrjen e veprimeve për shpalljen e zgjedhjeve për Kryetar të kësaj komune, ashtu siç parashihet me ligjet e zbatueshme të Kosovës.
Pas këtij vlerësimi zgjedhjet duhet të shpallen nga presidentja e Kosovës Atifete Jahjaga dhe ato duhet të mbahen brenda 45 ditësh.
Konstituimi u krye në mbrëmjen e së shtunës dhe deputetët shqiptarë i nënshkruan deklaratat në gjuhën shqipe dhe me simbole të Kosovës, ndërsa deputetët serb i nënshkruan deklaratat në gjuhën serbe dhe me simbolet e Kosovës të mbuluara me letër ngjitëse.
Deklarata nuk u nënshkrua në kryetari i zgjedhur Kërstimir Pantiç, i cili as nuk mori pjesë në mbledhjen përuruese, meqë siç tha nuk mund t’u nënshtrohej ligjeve të Kosovës. Ai tha se deklaratat nuk ishin të paanshme ndaj statusit politik të Kosovës.
Mbledhjet përuruese në këto komuna ishin planifikuar të mbaheshin më 24 dhjetor, por ato u shtynë për shkak të mospajtimeve rreth procesit të përurimit përkatësisht dokumenteve të punës. Përfaqësuesit serbë ngulnin këmbë që kjo të behej pa simbole të Kosovës, ndërsa Prishtina që kjo të bëhej në pajim me ligjet e Kosovës në bazë të të cilave edhe ishin organizuar zgjedhjet edhe në veri.
Çështja madje u diskutua për ditë të tëra edhe ndërmjet grupeve punuese të Kosovës dhe Serbisë për zbatimin e marrëveshjes për normalizimin e marrëdhënieve ndërmjet të dyja vendeve.
Sipas marrëveshjes së arritur në ato bisedime, pritet që deri në muajin shkurt të krijohet asociacioni i komunave me shumicë serbe, që do të gëzojë një shkallë të gjerë autonomie, ndonëse Prishtina zyrtare ngulë këmbë se ai nuk do të ketë pushtet ligjvënës dhe ekzekutiv.
Kryeministri i Serbisë Ivica Daçiç tha sot se vazhdimi i bisedimeve ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, pritet të ndodhë më 28 janar dhe këto bisedime tha ai janë thelbësore për zbatimin e marrëveshjes së Brukselit të arritur ndërmjet tij dhe kryeministrit të Kosovës Hashim Thaçi.

Ministria e Diasporës e Republikës së Kosovës i njofton pjesëtarët e diasporës se prej sot është plasuar platforma elektronike (online) për regjistrimin e diasporës dhe mërgatës. Adresa e platformës elektronike për t’u regjistruar është www.rdks.info. Ministria e Diasporës i lut bashkatdhetarët që të bëhen pjesë e këtij procesi.

Regjistrohu këtu

“Qëllimi i regjistrimit është evidencimi i numrit të saktë të pjesëtarëve të diasporës dhe mërgatës, shtrirja e tyre gjeografike, struktura demografike, shtetet ku jeton dhe vepron diaspora e mërgata, si dhe regjistrimi i shoqatave dhe formave të tjera të organizimit të tyre”, thuhet në një kumtesë të MD-së.

Pjesë e këtij regjistrimi është çdo person që ka vendbanim apo vendqëndrim jashtë Republikës së Kosovës, që ka lindur ose ka prejardhje nga Kosova. Ky proces realizohet nga Ministria e Diasporës, në bashkëpunim me Agjencinë e Statistikave të Kosovës (ASK) dhe me institucionet e tjera.

Të dhënat në këtë proces janë të mbrojtura me Ligjin për mbrojtjen e të dhënave personale.

Në këto takime, ftohet edhe Shqipëria rregullisht në 15 vitet e fundit/

 NGA BEQIR SINA, New York/

WASHINGTON D,C: Presidenti i SHBA-ve, Barak Obama do të enjten e parë të muajit shkurt pra më 6 Shkurt 2014, personalitet nga më shumë se 100 vende të ndryshme të botës, në takimin tradicional që thirret “ Mëngjesi Kombëtar i Lutjeve – National PrayerBreakfast”.

Mësohet se Komiteti organizatore i ka ftuar si çdo vit edhe përfaqësuesit të shtetit nga Shqipëria dhe shtetit të Kosovës për të marrë pjesë në njërën prej ngjarjeve tradicionale amerikane, e cila ka karakter të një forumi lideresh. “ Mëngjesi Kombëtar i Lutjeve – National Prayer Breakfast”, është njëra nga ngjarjet tradicionale amerikane, ku në organizim nuk është e përfshirë drejtpërdrejt Shtëpia e Bardhë, por Presidenti amerikan.

Në këto takime, ftohet edhe Shqipëria rregullisht në 15 vitet e fundit. Kësaj rradhe pjesmarrës si përfaqësues i Shqipërisë do të jetë i ftuar Presidenti i Republikës së Shqipërisë, zoti Bujar Nishani, kështu të paktën deklaroi dje në një takim me komunitetin e Wateburyt , ambasadori i R. Shqiperisë në Washington Shkëlqesia e Tij, Gilbert Galanxhi.

Ndërkohë, që thuhet se edhe përfaqësues nga Ministria e Jashtëme e Kosovës do të jenë në Mëngjesin Kombëtar të Lutjeve

Mëngjesi Kombëtar i Lutjeve

Mëngjesi i Parë Kombëtar i Lutjeve është një ngjarje vjetore e mbajtur në Uashington, DC , të enjten e parë të muajit shkurt të çdo viti . Themeluesi i kësaj ngjarje ishte Abraham Vereide . Ngjarja – e cila është në fakt jo vetëm lutje por edhe një vend me një seri takimesh , dreka , dhe darka – ka filluar të mbahet që nga viti 1953 dhe është mbajtur të paktën që nga vitet 1980 në Washington Hilton në Connecticut Avenue NW, jo shumë larg Capitol Hill dhe Shtëpisë së Bardhë .

Gati çdo Mëngjesi Kombëtar i Lutjeve , që është mbajtur në Ballroom të Hotelit Hilton , është ndjekur nga më shumë se 3,500 të ftuar , duke përfshirë edhe të ftuarit ndërkombëtarë nga mbi 100 vende . Mëngjesi i Parë Kombëtar i Lutjeve është pritur nga anëtarët e Kongresit të Shteteve të Bashkuara dhe është e organizuar në emër të tyre nga The Foundation Fellowship , një organizatë e krishterë konservator i njohur gjerësisht si “Familja ” . I quajtur fillimisht “Mëngjesi i Lutjeve Presidenciale”, emri u ndryshua në vitin 1970 për të thirrur ”Mëngjesi Kombëtar i Lutjeve .
Kjo ngjarje është projektuar të jetë një forum për elitën politike , sociale , dhe të biznesit për të mbledhur dhe për të ndërtuar marrëdhënie nëpërmjet takimeve që realizojnë duke përfituar nga ftesat që ju bëhen. Që nga fillimi i Mëngjesit të Lutjeve , disa shtete dhe qytete dhe vende të tjera të SHBA kanë krijuar ngjarjet e tyre vjetore mëngjes lutje .
Çdo president i SHBA që nga Dwight D. Eisenhower, thuhet se ka marrë pjesë në ngjarjen vjetore Mëngjesi Kombëtar i Lutjeve

A duhet të jetë Shqipëria “ Made in USA”?

Nga Zaim Kuçi /

Herët në fillimet e demokracisë shqiptare, kudo e tek të gjithë ishte dëshira për të kapur atë kohë të humbur nga sistemi komunist, apo të shumëmenduarën parajsën e munguar, e cila pritej nga ata të përtej detit – amerikanët. Ishte kjo ndjenjë amerikane që ngrohte shqiptarët për diçka më të mirë dhe vetvetiu ne lozën me slloganin “ta duam Shqipërinë si shqiptarët duan Amerikën”.

A thua se shqiptarët e kanë ditur që vetë presidenti Washington thuhet ta ketë lënë një letër-amanet për mbrojtjen e shqiptarëve nga Amerika në çdo kohë dhe në çdo mënyrë. U krijua një atmosferë optimizmi nga të gjithë aq sa regjimi i asaj kohe u shkërmoq (në fakt ndërroi ngjyrë) shpejt, qetësisht dhe ishim të gjithë në shpresën për të kapur lugën e florinjtë.

 U nisëm drejt ëndrrës perëndimore me një thes hallesh mbi shpinë që edhe pse kanë kaluar shumë vite jo vetëm nuk kemi mundur ta zbresim nga kurrizi i tejpërkulur por e kemi shtuar më shumë. Ato janë të thella, të shkaktuara dhe i shkaktuam në gjerësin e gjithfarë llojeve, nga ekonomike e deri në kriza të thella në familje dhe në shoqëri. U lodhëm duke pritur perendimoret të na lehtësonin hallet, dhe nuk munguan leksionet se si të “flisnim” gjuhën tonë shqipen, duke moskuptuar se ne nuk vinim nga stepat afrikane…

Kjo është Shqiperia, e shumë përfolura, e shumë shkruara, e shumë keqpërdorura e shumë e shumë të tjera….por unë në këtë shkrim disi ndryshe do rrëfehem për disa mbresa, opinione të përzjera me një fenomen real, të ndodhura, disi dhe bizarre por që realisht plotësojnë të përditshmen shqiptare…

Një vit më parë, në dosjen e mësimit të dorës për të shkruar shqip, gjeta një kartolinë të çuditshme shkruar nga dora e një Kaltrine 6vjecare. Më konkretisht, përmbajtja e kësaj kartoline prekëse aspak të sajuar dhe të mësuar nga dikush tjetër mbante diçidurën: të lutem o vit i ri 2013, dua një babagjysh që të më sjell dhurata, po “babagjush amerikan aman…”. 

*E dhimbshme…Por nuk ndalet këtu kjo kërkesë e dëshirueshme shqiptare. Në kohë dhe në rrethana të ndryshme më janë ngulitur si gozhdë në memorie, copëza revolte shqiptare. Një ditë u ndesha me një dialog me dialekt verior në një institucion shtetëror për problem tapie a kush e di se çfare. I rrevoltuar del nga një zyrë një burrë i shkurtër, i shkuar në moshë, i ndjekur nga djali i tij me fjalët dëgjo ti bir: nuk zgjidhet kjo punë, e kam menduar, do t’i shkruajmë Arvizusë, hajde shpejt ti dërgojmë një letër. Djali me një fare ndrojtje nga autoriteti i të atit i thotë: nuk bëhet kjo punë, do takojmë filanin.. Berishën tonë…Jo mo jo Arvizun, vazhdonte i revoltuar personi i pakënaqur. U afrova dhe i them : me fal po kush është ky Arvizu? Drejtori i Përgjithshëm ? se edhe unë kam të njëjtën problem më duket si ju. Më drejtohet, ti tallesh, si nuk e njeh, është amerikan, vetëm ai të zgjidh problemet. Ku jeton ti more, mos u tall se po më digjet koka. Jo po, nese të zgjidh problemin unë mund të ndihmojë për ta shkruar në anglisht se jam mësues anglishte, për ta zbutur vijova lojën, ta përkthej pa lekë. I qetësuar më thotë: të gjithë kur kanë halle i drejtohen atij. Ke parë ti që vet Sala i drejtohet atij kur ka problem me Ramën. Edhe Bamiri kur ishte president, Ina kur ishte prokurore e pergjithshme, edhe Rama vet kur iu vodhën votat. Të gjithë atje shkojnë. E përshendes dhe i them, keni të drejtë dhe largohem…

E vijojnë historira të çuditshme shqiptare. Po kështu wekiliksi zbuloi që edhe gjeneralët e mi atje paskan zbrazur thesin e “padrejtësive” dhe janë rrëfyer sikur të ishin në dhomën e Konfesionit të katedrales « Mont Martre ». Po, pa fshehur edhe unë një ndjenjë lehtësimi per t’u takuar, kohë kur endesha rrugës i papunë.

Shumë të huaj, analistë, historinë, të mençuar dhe idiot, të mirë dhe të këqij na kanë vlerësuar në të kaluarën dhe të tashmen në mënyrën e tyre, vendin tone,  ku shumatorja e këtyre vlerësimeve është vërtet e keqe. Ata na nofkuan si të paditur, të pandreqshëm e kush e di se çfarë.  Së fundmi keqinformimi i myslimanizmit shqiptar duke harruar se ne u konvertuam pesë shekuj më parë në islam nga perandoria turke. Vijuam fenomenin konvertim nga diktatura në – Ateist; duke vazhduar sistemin e rikonvertimit, që përsëri shqiptarët të sakrifikohen jo vetëm për tkurjen për zgjerim të Europës por dhe për fenomenin e ri klasik “Islam” të sajuar në kontinentin evropian.

Në vitet pasuese të trazicionit ne mbijetuam duke sakrifikuar gjithçka. Shqipëria, edhe pse në nevojë, ndjehet e lënë pasdore nga Europa, nga ana tjetër dukshëm vlerësohen serioze nga ana e saj lëvizjet politike të Serbisë apo lëkundjet e fundit financiare me prapaskenë “gjeopolitikë” të Greqisë apo ajo Qipriote që e tronditën atë duke toleruar politikën dhe zbrazur xhepat me miliarda $ ndihmë.

Në BE ndjehet, apo është krijuar një çarje në vet shtetet e saj duke krijuar edhe blloqe:  interesa të vendeve anglosaksone, ndarja e shteteve elitë nga shtetet evropiane në nevojë dhe frika nga një gjeopolitike e re gjithnjë në rritje e Rusisë, por dhe shumë dyshime për rritjen ekonomike të Kinës apo Turqisë, kjo e fundit dhe për një zgjerim të saj drejt vendeve ballkanike të quajtura islamike. Në këtë pamje gjeopolitike evropiane, a do të ketë hezitim evropian dhe se, RSH do të sakrifikohet përsëri për të forcuar sado pak unitetin e vet BE?

Në këto dilema të BE, …për të papranueshmen “Jo” europiane, e shumëlodhura Shqipëri, a do të reflektojë dhe do të kthehet përfundimisht tek superfuqia e botës, SHBA?…ndoshta RSH përfundimisht do të fshijë të kaluarën lëkundëse historike europiane dhe do të realizojë ëndrrën e shqiptareve të pas viteve 90-të, duke hequr dorë nga politika, me shumë aleatë strategjikë. A do të kuptohet nga vendet e BE dhe nga vet SHBA se, toka e RSH është më idealja në rajonin e Ballkanit për SHBA?

Në retorikën e tejzgjatur të plehrave siriane, do doja të “ripërfol” të “zëmëruarën”, aleatin strategjik- SHBA duke kujtur se, shqiptarët dinë mirë të sakrifikohen për aleatin e tyre në se kërkesa do të ishte për interesa kombëtare të SHBA dhe jo ato globale, pasi këllqet shqiptare për të mbartur këtë operacion luftarak ishin qesharake…

Së fundmi, do t’i uroja Kryeministrit që të mos imitojë paraardhësin e tij për “bumet” ekonomike, por të kthejë drejtësinë në vend që të mos referojmë zgjidhjet më tek “Arvizuja”, as ata që rriten nën hallet e prinderve të tyre, as dhe mësuesit, profesorët, ushtarakët…, të mirat i teston populli. Përherë të kujtojë për të mosgabuar, atë që presidenti Obama iu drejtua amerikanëve pas rizgjedhjes: Më e mira nuk ka ardhur ende, kështu dhe Kaltrinat e vogla nuk do të kërkojnë më kartolina me babagjysh amerikan.

Nga Albana Alia/*

(Rreth librit të studiuesit  Behar Gjoka, Fenomeni Blushi ) Lexova me vëmendje e kënaqësi librin e fundit “Fenomeni Blushi” të studiuesit Behar Gjoka. Është një libër interesant, që trajton që në faqet e para arsyet e këtij fenomeni në letërsinë shqiptare bashkëkohore nëpërmjet një analize sintezë, por më tej edhe të detajuar, të romaneve të suksesshëm të autorit Blushi; Të jetosh në ishull, Otello. Arapi i Vlorës e Shqipëria. Pasi realizon njëexcursus të shpejtë të dimensioneve të ndryshme të personalitetit të Blushit si politikan, gazetar e shkrimtar, studiuesi Gjoka përqendrohet në disa aspekte teorike të përgjithshme e të nevojshme për shqyrtimin e romaneve dhe, në veçanti, në çështje teorike për inkuadrimin e tyre në letërsinë postmoderne. Ndër dy rrymat kryesore të tendencës kulturore të postmodernizmit, Gjoka klasifikon veprat e Blushit në atë që Linda Hutcheon do ta quante historiographic metafiction. Në kundërshtim me idenë e profesorit amerikan Fredric Jameson, që insiston në mungesën e aftësisë kritike të subjektit postmodern, studiuesja kanadeze flet për mundësinë që ka ky subjekt të ri-mendojë, të ri-pyesë historinë duke hedhur dritë të re nëpërmjet elementesh të tilla si ironia e parodia që, në të njëjtën kohë, legjitimojnë por edhe vënë në diskutim objektin e studimit, duke afruar të shkuarën me të tashmen për të kuptuar pasojat ideologjike të vazhdimësisë e të ndryshimeve mes tyre. Studiuesi i analizon si libra të veçantë ku autori dialogon me lexuesin duke zgjuar edhe në këtë të fundit pyetje për historinë, letërsinë, artin në përgjithësi. Gjendja e subjektit postmodern ka ndryshuar; edhe intelektualët kanë një Weltanschauung tjetër, prandaj kemi të bëjmë me një ri-përpunim të kujtesës kolektive e të historisë; si rrjedhim, çmitizohen mitet historike e letrare të së kaluarës e rikonsiderohen estetikisht nga pozita të tjera kritike. Për më tepër, e kaluara mbetet edhe si referim kryesor historik e artistik. Mes traditës e talentit individual eliotian, Blushi ri-shkruan. Rishkrimi përfton një rëndësi të veçantë për qarkullimin e kulturës, por edhe për një rivështrim kritik të saj. Te këto romane ai paraqitet edhe si transtekstualitet (cit. G. Genette), si deuteros logos (në rastin e Otello, Arapi i Vlorës, si ipertekst i Tragjedia e Otellos. Arapi i Venedikut e Ë. Shakespeare); si paratekstualitet, apo titull i manipuluar; si intertekstualitet, apo prani e (pa)dukshme tekstesh të tjera; si intratekstualitet, apo  ndërthurje tekstesh të të njëjtit autor, në këtë rast të vetë Blushit; si metatekstualitet, apo interpretim kritik tekstesh të tjera. Romanet e lartpërmendur i përkasin literaturës postmoderne pa lënë mënjanë edhe mjaft elemente moderne. Gjoka paraqet dhe argumenton idenë se veprat e Blushit vërtet i përkasin një modernizmi elitar që përmban në vetvete dimensionin e një kritike politike, por këtu kemi të bëjmë edhe me një vepër të veçantë artistike postmoderne, që i drejtohet njëkohësisht, kulturës së lartë e asaj të masave; një vepër letrare e historike hibride që përfshin të shkuarën e të tashmen duke njohur ndikimin e të parës te kjo e fundit. Në shqyrtimet e të tre teksteve, studiuesi, pas një leximi të vëmendshëm, veçon me kujdes elementet e pranishëm të tendencës postmoderne: ironinë, parodinë, fragmentimin letrar, decentralitetin e ngjarjeve e të situatave; çështje të rëndësishme si historia e vogël në raport me historinë e madhe në sfond, feja/ateizmi, marrëdhëniet shoqërore  e kulturore kombëtare e ndërkombëtare të një populli, letërsinë si art të fjalës me konotime të shumta, të shkruar apo gojore nëpërmjet miteve, legjendave, që çmitizohen apo riaktualizohen, por edhe figurat retorike si pjesë përbërëse të teksteve, me fokalizim të veçantë te simbolika e sistemi metaforik i urës, udhëkryqit e ishullit që barten në të tre romanet, aluzion i qartë i ishullit të tragjedisë shakespeareane apo i ishullit utopik/distopik të njërës prej veprave të fundit të Shakespeare-it The Tempest. Në realitetin aktual distopik, çdo model paradigmatik utopie do të përbënte një ishull lumturie të idealizuar, të parealizueshëm po të mos ri-konsideroheshin e të ri-vlerësoheshin me sy kritik e kaluara, kujtesa kolektive, historia e letërsia, kultura e një populli në përgjithësi. Gjoka, pas një analize të gjerë e të përkushtuar, vë në dukje se romanet e Blushit arrijnë të demistifikojnë në njëfarë mase e të çmitizojnë figura të rëndësishme historike apo letrare si Skënderbeu, Balshajt, Lekë Dukagjini, Enveri apo Otello, duke katalizuar shpesh gjatë studimit të tij kritik disa nga drejtimet e kërkimit eksperimental të Blushit në strukturën e formën e tekstit, në stilin e veçantë të rrëfimit, në projektimin e fragmenteve të ngjarjeve e të mendimeve në një (jo)kohë, në një (jo)hapësirë, megjithëse, në një vështrim të sipërfaqshëm, tepër të përcaktuara. Këto fragmente në rrjedhën apo mbivendosjen e tyre sintetizohen në një ide të vetme, atë të paradoksit ekzistencial të shqiptarëve, nga njëra anë (fat)keqësia e tyre, si banorë të veçuar, të izoluar të një “ishulli” real/të projektuar apo metaforik apo kalimtarë të vetmuar në udhëkryq, nga ana tjetër pozicionimi i tyre gjeografik, historik, gjuhësor, etj., tepër i veçantë ku marrëdhëniet e komunikimi me të tjerët do të ishin të mundshëm e të frytshëm.  Në këtë ishull postmodern siç do ta cilësojë studiuesi, kërkimi në histori e në kujtesën kolektive, pyetjet e vazhdueshme e rivlerësimi, por edhe riaktualizimi i miteve letrare apo historike, do të ndihmojnë në një projektim tjetër të identitetit të shqiptarëve. Analiza e kujdesshme do të çojë studiuesin në përfundime të arsyetuara në lidhje me trilogjinë e Blushit por, në ndonjë rast, edhe në një frazë të tillë paksa të diskutueshme: “Blushi, me shkrimin e tri romaneve, është autori, që shkëputet nga modeli i prozës, që është shkruar deri më tash, së paku në hapësirën e shtetit amë.” Ajo që të bën përshtypje në leximin e këtij libri është ideja që analiza e thellë e një teksti letrar shpesh të lejon mundësinë e krijimit të një empatie të veçantë me vetë tekstin duke shijuar çdo element të strukturës së tij imagjinative, por dhe përjetimin e krijimit artistik si një proces të vështirë dhe plot sakrifica.

*Falenderojme autorin e librit qe e dergoi artikullin per Diellin

Nuk mund të luftosh në Siri për njerëzoren?!… /

Depërtimi i ideologjive fetare në Kosovë vec ka fillue ta vë në rrezik qenjen, ne nuk kishim dëgjuar më heret për sekte që ka feja Islame?!… ne e njiheshim fenë Islame si fe të tolerancës dhe mirësisë./

Nga Gazmend Islami/*

Shkuarja e shqiptarëve në luftërat e fundit të përfshira si Pranverat Arabe po rezulton të jetë ndër gabimet më të mëdha që mund të bëjë një qytetar shqiptar. Cilido qoftë qëllimi i shkuarjes për tu ndihmuar për „çlirim“ nga vet ata që i kanë zgjedhur, po shihet se është jo njerëzore sepse ata si popuj janë jonjerëzorë, kjo mund të ilustrohet më së miri shembull; me Egjiptin, Irakun, Libinë. Fatkeqësia e gjithë kësaj qëndron në atë se, dhe pse aty i përmbsyën pushtet aty nuk u krijua kurrë paqe e mirëfilltë. Këta janë popull pa ndiejna, janë shtazarak dhe popull me më së paku besim. Të shkosh t´i ndihmosh të çlirohesh, ata prapa të vrasin , ata në fund i hanë edhe fëmijën e vet, e lere më të huajin. Kthehuni në vendin e juaj edhe mësoni nga ky rrugëtim sepse atje nuk luftohet as në emër të fesë e as të njerëzores, atje luftohet për interesa të fiseve, bandave, krimineleve më të fëlliqur që mund ti njeh njerëzimi. Masakrat e publikuara në faqe të internetit, prerje kokash të fëmijëve, nxjerrje syve, prerje gjymtyrësh, varrosje për së gjalli, këto vetëm janë disa nga tmerret që bëjnë ata që janë të dënuar në këtë botë dhe botën tjetër. Sa është e dhimbshme të shohesh qytetarët tanë të vdesin e vriten si lepujt neper rrugët e mallkuara të vendeve të mallkuara. Zoti nuk i do ata se ata nuk janë me Zotin, ata nuk janë me botën, ata janë me të mallkuarat dhe të tillë do të mbesin. Ky fenomen i shkuarjes të të rinjve tanë në thirrje të luftës së shenjët për zotin I duhet edhe një studim të mirëfilltë se si ka mundur që brenda 15 viteve që nga përfundimi i luftës të krijohet ky mentalitet i djallit që rrezikon jo vetëm veten dhe familjen por këta rrezikojnë shoqërinë, kombin dhe krejt njerëzimin. Thjeshtë, kësaj shtrese u duhet një terapi psikologjike sepse këta tash kanë s’mundje të rrezikshme, dogma e tyre është e tillë. Shteti i së drejtës duhet të ndihmojë por edhe të parandalojë të gjithë ata që po punojnë në degjenerimin dhe varfërimin e kombit tonë nga elemente të pistë që janë duke punuar dhe po punojnë vazhdimisht që të çoroditemi si shoqëri. Kjo është e rrezikshme dhe e neveritshme. Të shkruajmë për këtë fenomen si erdhi dhe nga kush erdhi kjo ideologji e prishur dhe kush janë ata që e përhapën këtë idiotizëm dhe kush po e mbron në heshtje e kush po e mbron haptas këtë fenomen që më par kurr nuk ka qen dhe as që është folur në trojet tona. Depërtimi i ideologjive fetare në Kosovë veq ka fillue ta vë në rrezik qenjen, ne nuk kishim dëgjuar më heret për sekte që ka feja Islame, ne e njiheshim fenë Islame si fe e tolerance dhe mirësisë. Por në fillim të viteve ’90 të shekullit XX në Kosovë u shfaqën disa rryma apo sekte fetare, për të cilat më herët nuk kishim dëgjuar. Ato në Kosovë erdhën dhe depërtuan në emër të “Luftëtarëve të islamit të pastër”, siç e quajnë veten vahabinjtë. Aktivitetin e tyre në Kosovë e filluan në atë kohë kur pushteti i Serbisë nuk kishte interes që t’i pengonte, prandaj ato filluan të shtriheshin ne shkallë vendi pa pengesa. Sekti Vehabi apo ideologjia e saj nuk ka më dilem se është bërë shumë e rrezikshme jo vetëm ne Kosovë por edhe në mbarë botën, sepse këtë idelogji e përkrah AL- KAIDEA, pra nuk do shumë koment për këtë organizatë terroriste, pra Vehabit përndyshe vetëm ua trasojnë rrugën AL- KAIDEA.

Duke pas parasysh se siguria e një vendi varet nga raporti i forcave në një peshore, në të dy anët e së cilës janë dy grupe të shoqërisë. Njëri grup janë forcat e sigurisë së këtij vendi; ushtria, policia, shërbimi inteligjent, ndërsa grupi tjetër janë ata njerëz në shoqëri të cilët, për nga bindjet që kanë, përbëjnë një forcë potenciale, e cila mund të ndërmarrë veprime të armatosura për përmbysjen me dhunë të rendit kushtetues dhe marrjen e mbajtjen e pushtetit me forcë. Logjika të thotë se siguria e një vendi fillon të kërcënohet seriozisht kur grupi i dytë, ai që është i prirur për veprime të dhunshme, fillon e i afrohet numerikisht grupit të parë, pra forcave të sigurisë. Në Kosovë numri përkrahësve të disa sekteve po rritet me shpejtësi të madhe atëher rreziku do t´i kanoset edhe ma tepër në 3 deri në 5 vitet e ardhëshme Kosova do të bëhët vatër potenciale e terrorizmit fetar Islamik. Lufta e fundit në Siri dhe shkuarja për luftimin e një kauze të ashtuquajtur në emër të mbrojtjes së ‘’Islamit të pastër’’ ishte dhe do të jetë gabim i madh dhe i pafalshëm, jo vetëm për ata që janë shkuar por edhe për ata të cilët i kanë nxitur të shkonin. Duke marrë parasysh se lufta në Siri nuk është luftë për çlirim nga robëria por luftë e klaneve, e fiseve dhe sekteve fetare të cilat po e terrorizojn popullatën e tyre të pambrojtur. Viktimat kryesore të kësaj lufte të pist janë kryesisht; gra, pleq dhe fëmijë. Shqiptarët nga Kosova dhe viset e tjera që shkuan të luftonin në Siri për luftën e ‘’shejtë’’ ata u zunë dhe u vranë si lepujt, po nga ata që së bashku luftuan në të njëjtin front ishin , e të tjerët që kan mbetur atje tash kanë filluar të mendojnë se dikush i ka keqpërdorë dhe ata tash po kthehen masovikisht në vendet e tyre, sepse ata e kanë kuptuar se qëllimi nuk qenka ajo për të cilën kanë menduar se po luftojnë”. Dikush duhet të japë përgjegjësi, pra duhet të kërkohet përgjegjësi prej atyre që i kanë manipuluar këta persona që tash po kthehen nga Siria të vrarë. Dikush duhet të japë përgjegjësi për ata djem që u manipuluan dhe tash po ju kthehen familjeve në arkivole e përgjegjësia bie mbi ata që bënin thirrje të shkojnë në “Xhihad”, si në Xhamia, rrjetin sociali facebook, yutube etj. Pasi që nuk është e vështirë të identifikohen ata që i nxitën të rinjët të shkoin në luftën e Sirisë, shteti i Kosovës duhet t’i arrestojë dhe të marr masa për nxitësit që i quan të rinjtë tanë të vriten për konfliktet e fiseve dhe sekteve fetare në Siri.

*Autori eshte analist edhe gazetar

NJË ERË E FORTË DHE UDHËKRYQET/

NGA ANDRZEJ ZANIEWSKI-Varshavë */

Librin e përkthyen nga gjuha shqipe në gjuhën polake Mazllum Saneja dhe Ewa Śmietańska. Librin e botoi Shtëpia e njohur Botuese polake ‘Komograf’, Varshavë, mars 2013

*      *     *

‘Nëse unë ngrihem në mëngjes i pafjetur dhe ngarkoj furtunën me mendimet e mia

dheu diku thellë tronditet nga buzëqeshjet magjike kenaqësia fërfëllohet dhe tumiret me ngazëllimin’

(‘Njeriu i lirë’)

Biografitë e poetëve kanë nganjëherë fuqinë e poezisë, shpesh shndërrohen në poezi, poema, rrëfime epike nganjëherë në dimensione të miteve, të gojëdhënave apo  të legjendave antike.

Biografia e Agim Gjakoves gjithashtu shndërrohet në mit, në sagën mbi njeriun e panënshtruar, të paepur dhe të padëgjueshëm, mbi shkrimtarin që nuk i dorëzon mendimet e veta – në ‘Sagën flurore’, mbi gjakun, mbi agimin dhe dritën që përshkon me forcë nëpër dritaret e mbyllura.

Ne gjithashtu duhet mbajtur mend, se kjo vepër është e krijuar dhe e shkruar në gjuhën shqipe, që drejpërdrejt ka prejardhjen nga ilirishtja e stërlashtë, si një gjuhë indoevropiane , që flitej nga ilirët dhe, që njihet si paraardhëse  e gjuhës shqipe dhe shqiptarët si bij të ilirëve, të një populli më të moçëm në Evropë, të cilët fal gjuhës dhe gjenisë së popullit mbijetuan duke ruajtur dhe kultivuar kujtesën dhe identitetin kombëtar, pavarësisht dallimeve ideologjike dhe fetare.

Kjo vetëdije gjuhësore shumëherë e ndihmoi poetin.

*     *      *

‘… rrjedh diçka në qenien time…

ku e lashë Shqipërinë

në këtë muzg drejt Parisit?’

(‘Në udhë’)

Të mos dorëzohesh, të mos nënshtrohesh, të mbash një qëndrim të guximshëm e ballëhapur karshi idealeve tua fisnike, të mos pajtohesh me qëllimet e këqija të hienave, demonëve, të njohësh  tradhtinë dhe pabesinë  e forcave të këqija dhe t’i luftosh, të kapërcesh kufijt, që të të kthehesh sërish dhe të ngadhënjesh, ndonëse çmimi i këtyre fitoreve është nganjëherë i lartë. Secila prej këtyre poezive, rrëfimeve, sekreteve dhe të pëshpëritjeve të Agim Gjakovës mund të jete fillimi i një epopeje, fillesë e esesë, poemës, romanit. Mendimet – vargjet ruajnë dhe mbrojnë këtu thellësinë, dhe pas tyre përmbajtja përbëhet me shumë shtresa. Dhe pastaj ndiej dhe kuptoj praninë e perdeve, maskave, ndonëse nuk e lexoj tërësinë, nuk mund të heq maskat, kuptoj asociacionet, ndonëse nganjëherë nuk di ku shpënë ato. Lexoj – vështroj në mënyrë të sipërfaqshme, nganjëherë arrij të kuptoj më thellë, duke kuptuar se njoh pothuaj pjesën më autentike  të historisë.

Rreth e përqark shkëmbinj të bardhë, të lartë, të fuqishëm, shkëmbinj të papërshkueshëm që me shekuj e shoqëruan historinë  e lashtë të këtij populli antik – i papërkulshëm dhe i pathyeshëm, që jetojnë në mes të shqiponjave dhe gjarpërinjve. Kjo e kaluar qëndron prapa poetit, është si një sfond, e njëherazi si një horizont, nga i cili burojnë forcat e tij dhe mundësitë krijuese.

Dhe kjo është e rëndësishme, sepse nuk është lehtë të jesh shkrimtar, i cili askurrë nuk u përkul, nuk u gjunjëzua, nuk i shërbeu regjimit totalitar, nuk tradhtoi idetë e tij të flakta atdhetare, nuk mohoi vetveten dhe gjithmonë dëshmoi në frymën e atdhedashurisë.

Të mahnit dhe të magjeps si magji bukuria e këtyre poezive, qartësia e tyre dhe saktësia e mesazhit lirik. Autori me konsekuencë e shpie lexuesin deri te kapitulli i fundit që përbën një kurorëzim të tërë, në njërën anë duke mbyllur strukturën e veprës, dhe në anën tjetër duke hapur porta të tjera karshi reflektimeve dhe përfytyrimeve tona.

Agim Gjakova godet dhe ndez ndërgjegjen tonë, zgjon shqetësimin dhe… ja shpalos para nesh korridorin e ndriçuar të labirintit  të pafund. Dhe sakaq lind pyetja pas leximit, që i përkasin edhe autorit dhe realitetit përreth tij, atëherë kur shkruan…

*      *       *

‘ për shkak të shpresës

dhe vetëm për shkak të shpresës

mësova të përçmoj magjistarët

për shkak të vetmisë

dhe vetëm për shkak të vetmisë

mësova të dyshoj të vërtetën’

( ‘ Kam të bëj me njeriun e sotëm’)

A nuk janë këto rrëfime të patundura, të dhembshura dhe ndoshta sarkastike. Me termin ’magjistarët’ fshihen emërtime të ndryshme: politikanët, nëpunësit, udhëheqësit, duke përfshirë shkrimtarët, filozofët, artistët… Lexuesi shqiptar mund t’i lexojë këto fjalë drejtpërdrejt, drejtpërdrejt i njeh marrësit. Lexuesi polak është i rrethuar nga përvojat e veta dhe sekretet, sekretet që i përkasin edhe ‘skëterrës polake’ të zilisë dhe intolerancës. Ndërkaq, duke vështruar me vëmendje botën tonë të vërtetë, ne e shohim ngjashmërinë e situatës, ngjashmërinë e individëve dhe të popujve të afërm. Konceptet universale: dhembja-hidhërimi-vuajtja-lëndimi-martirizimi-dhuna-dëshpërimi, ndonëse gjithmonë të përjetuara ndryshe, të ndiera dhe të përjetuara individualisht, gjejnë megjithatë emëruesin e përbashkët etik dhe gjuhësor.

Pastaj paraqiten simbolet. Një imazh tronditës i ‘Taketukes’ i një ndjeshmërie të kallur, disfata e konformistit të shndërruar në hi, e kopracit që jeton në gjendje të ‘drejtpeshimit të buzëqeshjeve’. Poeti krijon më shumë se një metaforë – arketipin e ri. Dhe i bën vetvetes pyetje: ndoshta ti, ndoshta unë apo ai, që u bëmë një enë kallaji apo argjilë, që gëlltit hirin e shkundur prej të tjerëve.

Nuk ka dyshim, ndonëse jemi shumë larg nga Kosova, përkah largësia gjeografike, ndonëse nuk njohim shtresat e ashpra shkëmbore të Shqipërisë, jemi gjithashtu heronjtë  e këtyre poezive çuditërisht të bukura. Na mbërthejnë, rrethojnë, prekin, na rrethojnë me kuadro

të gjera të koncepteve poetike dhe logjike. E afërt më është filozofia e Agim Gjakovës – plotësisht individuale, subjektive, dhe megjithatë universale, filozofia e lirisë së brendshme dhe e ligjit më të rëndësishëm të natyrës: e drejta  për veten e tij, të zgjedhjes së lirë të udhës gjithnjë dikur në udhëkryqe. Me këtë edhe e drejta ndaj Kosovës së vet – Kosovës sime, pikërisht sot pas ‘udhëkryqeve të shekujve’ e perceptuar ndryshe, përsëri… , të Kosovës, ku paraqiten neo-simbolet e ujkut, krokodilit, akrepit, gjarprit, qenit të humbur… A thua është e kuptueshme? Sepse nuk përfshihemi në lëkurën tonë, ndiejmë ngushtësinë dhe mungesën e oksigjenit, ndaj do të shkojmë jashtë natyrës njerëzore, duke kërkuar ndihmë në karakteristikat e qenieve të tjera. Ndonëse  e duam aq shumë njëri-tjetrin dhe e kuptojmë, shpeshherë nuk e durojmë njëri-tjetrin reciprokisht, duke ikur larg nga njëri-tjetri, zihemi në mes vete, dhe nganjëherë përleshemi sikur qentë endacak, gjarpërinjtë, akrepat… Ndaj, së këtejmi më ka magjepsur ai cikli i titulluar ‘Pikat e helmit’, helmi që mund të na vret apo të na trullos, apo të na kalit si një vaksinë, se ndonëse ëndrra pas tronditjes bëhet edhe më e thellë dhe shfaqet si një fantazmë  e plotë, e kjo mjafton vetëm me një pëshpëritje ‘Ndihmomëni … ‘ ‘të zgjohem. A thua vetëm kjo pëshpëritje tjetër e tetë do të dëgjohet?

Lidhjet- asociacionet me letërsinë e madhe botërore janë të pandryshueshme , thelbësore dhe të natyrshme. Në poezinë ‘Kulla e fildishtë’ më shikon  Fausti verbuar nga  pjesa e tretë e tragjedisë. I mahnitur të dëgjojë jehonën e lopatës, duke menduar se kjo turmë e punëtorëve shpie punimet e drenimit. Dhe nuk di se qëndron mbi një pellg, derisa hienat e natës ia gërmojnë varrin… Agim Gjakova pikërisht është në koherencë me këtë episod:

*      *      *

‘kisha qenë i verbër

në mënyrën time individuale

i munduar të shihja aty ku nuk ka pamje

i gatshëm të mblidhja

një grumbull të verbërish’

(‘Kulla e fildishtë’)

Ndërkaq, ekzistojnë ca karakteristika që i bashkojnë poetët pa marr parasysh në epokën dhe gjerësinë gjeografike. Këto janë ndjeshmëria dhe mahnitja. E njëjta gjë ndodh me poezinë e poetit Agim Gjakova, ku një atmosferë të plotë intime të frazave të përshkruara me delikatesë i gjejmë të njëjtat veçori në lirikat e Federico Garcia Lorces, në vizionet e natyrës të Walt Wchitmanit, në pastërtinë shpirtërore e të përkryer të Nazim Hikmetit, në mesazhet subtile të poetit Jan Twardowski dhe në koherencë me poetët e mëdhenj të epokës sonë.

Vetë zëri i poetit na ngashëren me ritmin e ngjeshur, të kondensuar dhe të menduar mirë, me domethënien e rëndësishme të strofave, me çiltërinë e shprehjeve dhe imagjinatën e gjerë. Pastaj befas ndalemi nga fjalët e përcaktuara me situatën konkrete jetësore apo ndoshta në prag të jetës dhe vdekjes, me situatën që të  ngjall një kënd reflektimesh: dhe sa kufij u nevojiten  që të kalosh, të kapërcesh, sa roja të kapërcesh , sa mure e  grila burgjesh të kapërcesh?

‘Kërkoj një mik

kërkoj

një armik

*   *    *

gjej një gur

gjej

një mur

imazhi i gjuhës

gjuha e frikës

fjalët nuk thuhen

gjithçka

pëshpëritet’

(‘Në vorbullën e ndjenjës’)

Nuk na befason fillimi i poezisë i bazuar në një paradoks. Ne gjithashtu dimë se armiqtë  janë nganjëherë mësuesit mizor, se nga armiqtë ndonjëherë mund të mësosh më shumë se sa nga miqtë. Dhe, prandaj, me mirëkuptim pranojmë kuptimin e mendimit zbulues:

*     *       *

‘ e vërteta qenka vetëm paradoks’

(‘Ndoshta e pakuptueshme’)

Të mos harrojmë! Këtë e shkroi poeti, i cili duke qenë  i vetmuar dhe i persekutuar, u bë akuzuesi i këtij shekulli. Dhe pikërisht kjo autovetëdije i lejon poetit  të shikojë qetë në të ardhmen, në këto kohë të trazuara. Atëbotë kur poeti bie në kujtime,  i kujtohen: shikimi i babait, Krena – ai lumë i lundrueshëm përmes Gjakovës – vendlindjes së poetit, pastaj fëshfërima e erës mbi Çabrat, tingujt e mbytur të fyellit dhe malli i papërshkrueshëm … Pastaj na paraqiten perëndeshat. Ne kemi nevojë për ato, po kemi më shumë nevojë për nënat, dhe për to poeti është i gatshëm të bëjë sakrifica duke dhënë jetën, sepse ato ‘na mësojnë gjuhën dhe virtytet’. Kjo njohuri na mban në jetë në momentet e fundit, kur nuk ka më as edhe një fotografi, kur të dëbon atdheu, kur ndiejmë një frikë të befasishme. Atëherë qartë tingëllon

zëri i poetit si një dhiatë për të birin:

‘Merr ç’të duash nga gjaku im

nga dashuria ime merr ç’të duash’…

(‘Im bir’)

Në fjalitë e fundit hoqa dorë nga thonjëzat i mora këto fjali nga fjalët e poetit, të marra nga disa poezi, të bashkuara me një mendim të përbashkët.

Agim Gjakova, autor tërësisht modern dhe novator, megjithatë mbron me  ngulm sistemin tradicional shekullor të vlerave – besimin në njeriun, besimin në vetvete. Heroi i tij lirik përballet me frikën, vuan nga zhgënjimi dhe dëshpërimi, e shqetësojnë dhe e mundojnë demonët e Dëshpërimit dhe të Mosbesimit, e megjithëkëtë nuk dorëzohet, mbetet përjetësisht i ri, dhe  gatshëm  para sfidave të tjera karshi të papriturave të jetës. Madje di të shikojë vetveten me ironi të hidhur…

*      *      *

‘hutohu habitu hallakatu hasharitu

o qytetar e bashkëvendës

i varrezave

shoh

se miradija jote është bërë emër kuptimi’

(‘Fillesë’)

Ekzistenca në mes të agonisë dhe shpresës, siç shkroi një herë me të drejtë kritiku i njohur polak dhe,  njëherazi miku im Piotr Kuncewicz, duke e përcaktuar fatin e shkrimtarit bashkëkohës.

Në rrëfimet e tij të dëshpërimit dhe të mallit poeti është modest, i mirëfilltë, tronditës dhe i vërtetë…

*       *      *

‘ Pse o ylber nuk ke edhe ngjyrë të zezë

kur ma marrin të dashurën

e më lënë të rrezbitem

nëpër shkarravina’

(‘Vjollca’)

Jo, nuk është lehtë të jetosh në një botë mashtruese dhe në një kozmos të pasigurt. E kërkojmë Prometeun, duke mos mbajtur mend tashmë mitin e zjarrit. Përreth jehojnë zërat që zgjojnë tmerrin…

*      *     *

‘Në rrangallat e fqinjëve krimben prapësitë ju lëvizni mashtrues perversë…’ (‘Zërat’) dhe bota e dukshme në zgrip… Dhe shpresat tona, shpëtimi, ndihma? Na shpëtojnë rrjedhat, valëzat e përtërira, rryma e barabartë apo e rrëmbyeshme, ujëvarat…

Edhepse përmbytja  e papritur na tmerron, megjithëkëtë gjithnjë po ata lumenj të lundrueshëm, lumenj shekullor që na përtërijnë forcat tona dhe,  ringjallet vullneti për të luftuar dhe për shtegtime të mëtejshme, drejtpeshimi i forcave vitale dhe psikike, ndonëse nën Diellin me një sy – ciklopin.

Në pyetjet përplot të hidhura, në të vërtetë  në poezinë shprehëse ‘Mallkimi’ pasqyrohet ankesa mbase më e hidhur dhe tragjike:

*       *       *

‘ pse më paske mallkuar kësisoj

o Zot!’

Pastaj prapë e lexoj dhe mendoj, se Zoti megjithatë nuk e goditi autorin me mallkim, dhe në qoftë se e ka harruar, atëherë një kohë të shkurtër. Zoti i dha si dhanti  një prirje dhe talent të pazakontë, mundësinë e ngashërimit të thellë ndaj lexuesve dhe dëgjuesve, mundësinë e zgjimit tonë nga indiferenca, të zgjimit të ndërgjegjeve të shumë poetëve, jo vetëm të poetëve shqiptar, e dhuroi me zërin jashtëzakonisht të fuqishëm, fisnik dhe të bukur. Pastaj i fali, i dhuroi dhembjën, vuajtjen, dëshpërimin, ndjenjën e vetmisë, duke parë  se këto ndjenja  janë të nevojshme për poetin madje edhe te domosdoshme, duke krijuar dhe formuar individualitetin e tij te fuqishëm krijues çfarë është Agim Gjakova, duke i dhënë forcë mbijetese. Zoti, në qoftë se është Zot – nganjëherë e di se çfarë bën.

Do të doja për fund të theksoj rolin e rëndësishëm  të përkthyesit, i cili me një mjeshtëri të përkryer ka bërë përkthimin e teksteve subtile dhe shumështresëshe.

Mazllum Saneja një poet dhe përkthyes i njohur në botën e letërsisë, para së gjithash edhe poet, duke përkthyer poezinë, është varianti më i mirë, që ndërlidh dhe afron në mes vete njerëzit dhe popujt…

Varshavë, fundi i prillit 2013,

*    (Parathënie e librit me poezi të zgjedhura ‘Saga o wietrze’(Saga flurore) e poetit tonë të mirënjohur Agim Gjakova.

ANDRZEJ ZANIEWSKI, Poet, prozator dhe kritik i njohur në bote

( Përktheu nga polonishtja:Mazllum Saneja )

Dear Fellow Albanian-American:

How proud would you feel if you woke up on Nov. 4 and found that the first Albanian-American man in history had been elected to Congress?

YOU can help make this happen!

The “Emin “Eddie” Egriu for Congress” campaign cordially invites you to attend a fundraiser to benefit “Egriu for Change” this coming Sunday, January 19^th 2014 at 3:00 pm at 950 Yale Ave. Wallingford CT . Checks should be presented at the door or if you cannot attend please send your donations to “Egriu for Change”, 16 Linwood Terrace, Buffalo, NY 14209.

Why Eddie Egriu? Why is this proud son of one of Albania’s most distinguished families running for a seat in the US House of Representatives now?

“I’m running because I believe it’s time for a member of our community to go to Congress to give voice to our concerns about the human rights of all people, especially Albanians, in the corridors of power in Washington,” Egriu explains. “I also believe it’s time for a member of our community to go to Congress to speak up about the plight of Albanian immigrants to these shores.”

“As one of the proud leaders of the Albanian people, my father risked his life to speak up against communist’s tyranny in the former Yugoslavia. Now I believe it’s time for all of us to stand up once again for what we believe in,” he continues. “As an outsider, an honest businessman, a grassroots community leader here in Buffalo, I believe that I am perfectly positioned to be the kind of anti-incumbent candidate the voters of America are looking for right now. As my campaign strategy points out:

“We’ve been voting to re-elect incumbents for decades in Western New York and what has it gotten us? …Now it’s time for a change!”

 TOGETHER WE CAN DO IT

For more info please visit our web www.egriu.webs.com      or  PushUSA.com     or www.facebook/Egriu.

Diku -diku në trojet shqiptare toleranca fetare duket se vërtetë është një virtyt. Rasti më i fundit është ndërtimi i një kishe me kontributin e 15 familjeve myslimane.

Si rrallë herë, në fshatin Derven të rrethit të Krujës banorët e fesë myslimane kanë kontribuar financiarisht, apo me punë vullnetare ndërtimin e kishës së Shënkollit, e cila sipas tyre po ringrihet për herë të tretë, pas luftrave apo vendimeve për asgjësimin e objekteve fetare në periudhën komuniste.

Banorët që kanë ndihmuar në ngritjen e kësaj kishe shprehen se ky kontribut ka ardhur pasi në këtë fshat nuk ka ezkistuar asnjëherë dallimi fetar mes myslimanëve dhe katolikëve.

Edhe përfaqësues të kishës katolikë e kanë vlerësuar këtë gjest human në ceremoninë e përurimit të kishës.

“Pa dallim feje, Myslimanë dhe të Krishterë, janë bashkuar vullnetarisht me ne për të ndërtuar Kishën për të cilën u jemi shumë mirënjohës. Ky solidaritet vëllazëror, human e fetar është i veçantë për të gjithë ne dhe Shqipërinë, sepse në të gjithë botën, vetëm Shqipëria ka një fe të përbashkët, Myslimanë dhe të Krishterë”, tha meshtari i Kishës së fshatit Derven, Pashk Cypi.

“U habita kur pashë aq shumë njerëz. Unë mendoja se do jenë 20 veta. Gëzohem gjithashtu që shoh aq shumë fëmijë, sepse Shën Kolli është shenjtori i veçantë i fëmijëv”, u shpreh zv/Ipeshkvi i Tiranës dhe Durrësit George Frendo.

Për ndërtimin e kishës së Shënkollit kanë kontribuar banorët e 5 fshtatrave, kryesisht të besimit musliman.( Marrë nga gazeta e Kosovës, Express)